فضیلت فقر در میان مسلمین

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: فقراء مسلمان چهل خریف(یکسال، هفتاد سال یا هزار عام تفسیر شده است) بیش از توانگرانشان در باغهای بهشتی می خرامند. سپس فرمود: برایت مثلی بزنم. حکایت این دو دسته حکایت دو کشتی است که به گمرک رسند و گمرکچی یکی را خالی ببیند و گوید رها کنید تا برود و دیگری را پر از بار ببیند و گوید نگهش دارید.

روایت دوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای علی! همانا خدا فقر را نزد مخلوقش به امانت گذاشت. هرکه آن را نهان دارد خدایش مانند پاداش روزه داری که به عبادت بپا خواسته، دهد و هرکه آن را نزد کسی که می تواند حاجتش را برآورد فاش سازد و او برآورده نکند، او را کشته است. آگاه باش که او را با شمشیر و نیزه نکشته بلکه با زخم  به دل کشته است.

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: اگر مومنین برای طلب روزی نزد خدا اصرار نمی ورزیدند خدا آنها را از ان حال به تنگدستی بیشتری منتقل می‌کرد.

و فرمود: چیزی از دنیا به بنده ئی عطا نشد مگربرای عبرت گرفتن و چیزی از او برکنار نگردید مگر برای آزمودن.

وفرمود: شیعیان خالص ما در زمان دولت باطل جز به اندازه قوت و خوراک بهره ندارد. خواهید به مشرق روید یا مغرب جزء به اندازه قوت، روزی نیابد.

روات چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزّوجلّ روز قیامت مانند پوزش خواه به فقراء مومنین توجه کند و فرماید:«به عرّت و جلالم سوگند! که شما را در دنیا به واسطه خواری شما نزد خود فقر نساختم. امروز رفتار مرا با خود می بینید. هرکس در دنیا به شما نیکی نموده دستش را بگیرید و به بهشتش درآورید.

مردی از فقراء گوید: پرودگارا! اهل دنیا با یکدیگر در دنیا مسابقه گذاشتند. با زنها نزدیکی کردند، جامه های نازک پوشیدند، خوراک خوردند در کاخ ها نشستند و مرکوبهای معروف و مشهور را سوار شدند. به من هم مثل آنچه به آنها دادی عطا فرما.

خدای تبارک و تعالی فرماید: برای تو و هر یک از شماست هفاد برابر آنچه به اهل دنیا دادم از آغاز تا انجام دنیا.

روایت پنجم)

پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: خوشا به حال مستمندان از لحاظ صبر آنها. آنهایند که ملکوت آسمان ها و زمین را می‌بینند.

شرح: یعنی حقایق جهان برای آنها منکشف گردد و بدانند آفریننده آسمان ها و زمین عاجز و بخیل نیست و فقر و ثروت مردم طبق قضا و قدر او جاری شود و به جهت مصلحت بزرگی است که قادر متعال مقدر فرموده است. از این رو با رضایت و خرسندی صبر می‌کنند.

روایت ششم)

محمد بن حسین بن کثیر خزاز گوید: امام صادق علیه السلام به من فرمود: به بازار نمی روی؟ میوه هائی که به فروش می رسد و چیزهای دیگری را که دلت می خواهد نمی بینی؟

گفتم: چرا؟

فرمود: بدان که در برابر هر چه می بینی و نمی توانی بخری برایت حسنه ایی است.

روایت هفتم)

امام صادق علیه السلام فرمود: توانگران شیعیان ما امین ما هستند بر محتاجان آنها. رعایت حق ما را نسبت به آنها بکنید تا خدا شما را رعایت کند.

شرح: حدیث شریف سفارش فقرا را به توانگران می نماید؛ زیرا گرفتن اموال از توانگران و رساندن به مستمندان از شئون و مناصب امام است و چون در زمان تقیه و غیبت این عمل ممکن نیست. امام علیه السلام توانگران را امین خود نامیده و سفارش فرموده که مبادا حق فقرا را ضایع کنند و به آنها نرسانند.

روایت هشتم)

امیرالمومنین(ع) فرمود: فقر برای مومن از خط گونه اسب خوش نماتر است.

روایت نهم)

شخصی خدمت امام صادق علیه السلام آمد و عرض کرد: أصلحک الله من مردی هستم که دوستی خود را تنها به شما متوجه ساخته و از دیگران بریده ام و اکنون احتیاج سختی برایم پیش آمده که به واسطه آن به فامیل و قوم نزدیک شدم ولی جز دوری از آنها برایم نیفزود.(به من پاسخ رد دادند)

امام فرمود: آنچه خدا به تو داده (ولایت اهل بیت علیهم السلام) از آنچه از تو گرفته(مال دنیا) بهتر است.

عرض کرد: قربانت گردم از خدا بخواه که مرا از خلقش بی نیاز کند.

فرمود: خدا روزی هر که را خواسته بدست کسی که خواسته قرار داده و تقسیم نموده(پس مردم به یکدیگر محتاج اند) لیکن از خدا بخواه که تو را بی نیاز کند از احتیاجی که به مخلوق پست و لئیم اش ناچار شوی.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

.