مجموعه روایات درباره قناعت

روایت اول)

عمر و بن هلال گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: مبادا به بالا دست خود چشم بدوزی که در این باره خدای عزّوجلّ به پیغمبرش صلی الله علیه و آله فرمود بس است:«ولاتعجبک اموالهم و لا اولادهم» و فرمود:«لا تمدن عینیک الی ما متعنا به ازواجا منهم زهره الحیاه الدنیا» و اگر درباره این موضوع شک و تردیدی یافتی زندگی رسول خدا صلی الله علیه و آله را به یادآور که خوراکش جو و حلوایش خرما و آتش گیره اش شاخ درخت خرما بود اگر پیدا می کرد.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در تورات نوشته شده است: آدمی‌زاد! هرگونه خواهی، باش چنانکه جزا ببینی همان گونه که بوده ایی. هرکه به روزی اندک خدا راضی شود خدا عمل اندک او را بپذیرد و هرکه به حلال اندک خشنود باشد هزینه اش سبک شود و کسبش پاکیزه گردد  و از مرز بدکاری بیرون رود.

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: مردی از اصحاب پیغمبر صلی الله علیه و آله زندگی اش سخت شد همسرش گفت: کاش خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله می رفتی و از او چیزی می خواستی.

مرد خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله آمد و چون حضرت او را دید فرمود: هرکه از ما سوال کند به او عطا کنیم و هرکه بی نیازی جوید خدایش بی نیاز کند.

مرد گفت: مقصودش جز من نیست. پس به سوی همسرش آمد و به او خبر داد.

زن گفت: رسول خدا صلی الله علیه و آله هم بشر است. او را آگاه ساز.

مرد خدمتش آمد و چون حضرت او را دید فرمود: هرکه از ما سوال کند به او عطا کنیم و هر که بی نیازی جوید خدایش بی نیاز کند.

و تا سه بار آن مرد چنین کرد.

سپس برفت و کلنگی عاریه کرد و به جانب کوهستان شده بالای کوه رفت و قدری هیزم برید و بیاورد و به نیم چارک آرد فروخت و آن را به خانه برد و بخورد. فردا هم رفت و هیزم بیشتری آورد و فروخت و همواره کار می کرد و اندوخته می نمود تا خودش کلنگی خرید. باز هم اندوخته کرد تا دو شتر و غلامی خرید و ثروتمند و بی نیاز شد.

آنگاه خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله آمد و گزارش داد که چگونه برای سوال آمد و چه از پیغمبر صلی اله علیه و آله شنید.

پیفمبر صلی الله علیه و آله فرمود: من که به تو گفتم هر که ازما سوال کند به او عطا کنیم و هر که بی نیازی جوید خدایش بی نیاز کند.

روایت چهارم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر که خواهد بی نیازترین مردم باشد باید به آنچه در دست خداست اعتمادش بیشتر از آنچه در دست دیگران است بوده باشد.

روایت پنجم)

مردی به امام صادق علیه السلام شکایت کرد که طلب روزی می کند و بدست می آورد  ولی قانع نمی شود نفسش با او برای بیشتر نزاع می کند.عرض کرد: به من چیزی بیاموز که از آن منتفع شوم.

امام فرمود: اگر اندازه کفایت بی نیازت کند کمتر چیز دنیا (خوراک سیر کننده و جامه ساتر) بی نیازت کند و اگر اندزه کفایت بی نیازت نکد هر چه در دنیا هست بی نیازت نکند.

روایت ششم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خدای عزّوجلّ فرماید: رشک آورترین دوستانم نزد من مرد سبک حال است است که:

- بهره ایی از نماز دارد.

-عبادت پرودگارش را در نهان و باطن نیکو انجام دهد.

- در میان مردم گمنام باشد.

- روزیش به قدر کفاف قرار داده و بر آن صبر نموده.

- مرگش زود برسد.

-میراثش اندک و گریه کنندگانش اندک باشند.

روایت هفتم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خوشا حال آنکه مسلمان باشد و زندگی اش بقدر کفاف.

روایت هشتم)

امام صادق علیه السلام فرمود: آنچه کم باشد و کفایت کند بهتر است از زیادی که دل را مشغول دارد. بارخدایا به محمد و آل محمد بقدر کفا روزی کن.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی