(اين سخنرانى در آستانه يكى از جنگ ها ايراد شد و همواره يارانش را به آن سفارش مى كرد).
عناصر مهم خودسازی
ره آورد نماز
مردم (خواندن و اقامه) نماز را بر عهده گيريد، و آن را حفظ كنيد،
زياد نماز بخوانيد،
و با نماز خود را به خدا نزديك كنيد.
«نماز دستورى است كه در وقت هاى خاص بر مؤمنان واجب گرديده است».
آيا به پاسخ دوزخيان گوش فرا نمى دهيد،
آن هنگام كه از آنها پرسيدند: چه چيز شما را به دوزخ كشانده است؟
گفتند: «ما از نماز گزاران نبوديم».
همانا نماز، گناهان را چونان برگ هاى پاييزى فرو مى ريزد،
و غل و زنجير گناهان را از گردن ها مى گشايد،
پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نماز را به چشمه آب گرمى كه بر در سراى مردى جريان داشته باشد، تشبيه كرد،
اگر روزى پنج بار خود را در آن شستشو دهد، هرگز چرك و آلودگى در بدن او نماند.
همانا كسانى از مؤمنان حق نماز را شناختند كه زيور دنيا از نماز بازشان ندارد،
و روشنايى چشمشان يعنى اموال و فرزندان مانع نمازشان نشود.
خداى سبحان مى فرمايد: «مردانى هستند كه تجارت و خريد و فروش، آنان را از ياد خدا، و برپا داشتن نماز، و پرداخت زكات باز نمى دارد».
رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پس از بشارت به بهشت، خود را در نماز خواندن به زحمت مى انداخت،
زيرا خداوند به او فرمود: «خانواده خويش را به نماز فرمان ده و بر انجام آن شكيبا باش»
پس پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پى در پى خانواده خود را به نماز فرمان مى داد، و
خود نيز در انجام نماز شكيبا بود.
ارزش زكات
همانا پرداخت زكات و اقامه نماز، عامل نزديك شدن مسلمانان به خداست،
پس آن كس كه زكات را با رضايت خاطر بپردازد، كفّاره گناهان او مى شود،
و باز دارنده و نگهدارنده انسان از آتش جهنّم است.
پس نبايد به آنچه پرداخته با نظر حسرت نگاه كند،
و براى پرداخت زكات افسوس خورد،
زيرا آن كس كه زكات را از روى رغبت نپردازد،
و انتظار بهتر از آنچه را پرداخته داشته باشد،
به سنّت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نادان است،
و پاداش او اندك، و عمل او تباه و هميشه پشيمان خواهد بود.
مسؤوليّت اداى امانت
يكى ديگر از وظائف الهى، اداى امانت است،
آن كس كه امانت ها را نپردازد زيانكار است.
امانت الهى را بر آسمان هاى بر افراشته،
و زمين هاى گسترده،
و كوه هاى به پا داشته، عرضه كردند،
كه از آنها بلندتر، بزرگ تر، وسيع تر يافت نمى شد، امّا نپذيرفتند.
اگر بنا بود كه چيزى به خاطر طول و عرض و توانمندى و سربلندى از پذيرفتن امانت سرباز زند آنان بودند،
امّا از كيفر الهى ترسيدند،
و از عواقب تحمّل امانت آگاهى داشتند،
كه ناتوان تر از آنها آگاهى نداشت، و آن انسان است،
كه خدا فرمود: «همانا انسان ستمكار نادان است».
خداشناسی (دانش الهى)
همانا بر خداوند سبحان پنهان نيست
آنچه را كه بندگان در شب و روز انجام مى دهند،
كه دقيقا بر اعمال آنها آگاه است،
و با علم خويش بر آنها احاطه دارد.
اعضاء شما مردم گواه او،
و اندام شما سپاهيان او،
روان و جانتان جاسوسان او،
و خلوت هاى شما بر او آشكار است.
.
خطبه 199
نهج البلاغه
.
موسسه اهل البیت
