حدیث صعب و مستصعب ائمّه

روایت اول)

امام باقر (علیه السلام) فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله  فرمود: حدیث آل محمد  صعب و مستصعب است جز فرشته مقرب یا پیغمبر مرسل یا بنده ای که خدا دلش را به ایمان آزموده .

پس هر حدیثی که از آل محمد صلی الله علیه و آله به شما رسید و در برابر آن آرامش دل یافتید و آن را آشنا دیدید، بپذیرید و هر حدیثی را که دلتان از آن رمید و ناآشنایش دیدید، آنرا به خدا و پیغمبر و عالم آل محمد صلی الله علیه و آله رد کنید . همانا هلاک شده کسی است که حدیثی را که تحمل ندارد برایش بازگو کنند و او بگوید به خدا این چنین نیست به خدا این چنین نیست و انکار مساوی کفر است.

روایت دوم)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: روزی نزد علی بن الحسین علیه السلام سخن از تقیه پیش آمد آن حضرت فرمود: به خدا اگر ابوذر می دانست آنچه در دل سلمان بوده او را می کشت در صورتی که پیغمبر صلی الله علیه و آله میان آن دو برادری برقرار کرد. پس درباره مردم دیگر چه گمان دارید؟ همانا علم علما صعب و مستصعب است. جز پیغمبر مرسل یا فرشته مقرب یا بنده مومنی ای که خدا دلش را به ایمان آزموده طاقت تحمل آن را ندارد سپس فرمود: و سلمان از این رو از جمله علماء شد که او مردیست از خانواده ما و از این جهت او را در ردیف علماء آوردم.

شرح: چنانچه سلمان رضی الله عنه در خطبه خود گوید: علم زیادی به من عطا شده اگر همه آنچه را می دانم یه شما بگویم دسته ای گویند: سلمان دیوانه شده و دسته اس گویند: خدایا کشنده سلمان را بیامرز.

 روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: حدیث ما صعب و مستصعب است، تحمل آن را ندارد جز سینه های نورانی یا دلهای سالم یا اخلاق نیکو. همانا خدا از شیعیان ما پیمان (به ولایت ما) گرفت چنانکه از بنی آدم (به ربوبیت خود) پیمان گرفت. و فرمود: «آیا من پروردگار شما نیستم؟» پس هر که نسبت یه ما وفا کند خدا بهشت را به او پاداش دهد و هرکه ما را دشمن دارد و حق ما را به ما نرساند همیشه جاوردان در دوزخ است.

 .

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

سرچشمه علم بشریت از کجاست؟

روایت اول)

صاحب دیلم گوید: شنیدم امام جعفر صادق (علیه السلام) هنگامی که جماعتی از اهل کوفه خدمتش بودند، می فرمود:

شگفتا! از این مردم که علم را از از رسول خدا صلی الله علیه و آله گرفتند و به آن عمل کردند و هدایت شدند و باز عقیده دارند که اهل بیتش علم او را فرا نگرفته اند. ما هستیم اهل بیت و ذریه او که وحی خدا در منازل ما فرود آمده و علم از ما به ایشان رسیده است. آیا عقیده دارند که آنها دانستند و هدایت یافتند و ما ندانستیم و گمراه شدیم؟! چنین چیزی محال است.

شرح: مجلسی (ره) در اینجا به مناسبت  برای دلیل أعلم بودن امیر المومنین (علیه السلام) از ابوبکر و سایر صحابه از قول ابن خطیب أعلم علماء اشعریین چنین گوید:

علی از نظر سرشت و فطرت در نهایت هوش و فهم و استعداد بود و به تحصیل علم کمال اشتیاق داشت و پیغمیر صلی الله علیه و آله هم به تعلیم و تربیت او نهایت علاقه و اشتیاق را نشان می داد و علی از کودکی همیشه همراه پیغمبر صلی الله علیه و آله بود، پیداست که چنین شاگردی در مکتب چنان استادی به بالاترین مقام علمی خواهد رسید و اما ابوبکر در پیری خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله رسید و آن هم گاهی شبانه روزی یک مرتبه و در مدت کوتاهی.

همین دلیل را نسبت به یازده نفر از اولاد امیر المومنین(علیه السلام) می توان جاری ساخت؛ زیرا هر یک از آنان علاوه بر جنبه وراثت علم از پیغمبر در خانه پدر خود وزیر دست او تربیت یافته اند.

 از این روایت استفاده می شود که در زمان آن حضرت مردمی بیشعور و یا مغرض بوده اند که علاوه بر اینکه ابوحنیفه و امثالش را بر آن حضرت ترجیح می دادند، نسبت جهالت و گمراهی هم به آن حضرت می داده اند.

روایت دوم)

زراره گوید: خدمت امام باقر (علیه السلام) بودم که مردی از اهل کوفه از آن حضرت راجع به قول امیرالمومنین (علیه السلام) : «هرچه خواهید از من بپرسید هر چه زا من است به شما خبر می دهم.» سوال کرد، حضرت فرمود: هیچ کس علمی ندارد جز آنچه از امیر المومنین (علیه السلام) استفاده شده است. مردم هر کجا خواهند بروند به خدا علم درست جز اینجا نیست.(و با دست اشاره به خانه خود کرد.)

روایت سوم)

ابوبصیر گوید: از امام باقر (علیه السلام) پرسیدم: شهادت زنازاده نافذ است؟

فرمود: نه،

عرض کردم: حکم بن عتیبه عقیده دارد که پذیرفته و نافذ است.

فرمود : خدا گناهش را نیامرزد. خدا به حکم نفرمود: «قرآن برای تو و قومت یادآور است.»

پس حکم به راست رود و به چپ رود به خدا دانش جز اط خاندانی که جبرئیل (علیه السلام) بر آنها نازل شده، بدست نیاید.

روایت چهارم)

مخزومی گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) نشسته بودیم که عباد بن کثیر خداپرست بصریان و ابن شریح فقیه اهل مکه وراد شدند: و میمون قداح غلام امام باقر علیه السلام هم خدمتش بود.

عباد بن کثیر از امام پرسید و عرض کرد: ای ابا عبدالله ! رسول خدا صلی الله علیه و آله در چند پارچه کفن شد؟

فرمود: در سه پارچه: دو پارچه صحاری (صحار قریه ای در یمن) و یک پارچه  حبره (که نوعی بر یمنی است) و برد مکیاب بود.

عباد بن کثیر از این سخن روی در هم کشید .

امام صادق  علیه السلام فرمود: درخت خرمای مریم علیها السلام (که پس از زائیدن عیسی مأمور به خوردن از آن شد) خرمای عجوره (بهترین نوع خرما) بود. و از آسمان فرود آمد پس هر چه از ریشه روئید عجوره  شد و آنچه هسته اس  از این سو و آن سو گرفته شد و کاشته شد لون (خرمای پست) گردید.

چون از نزد حضرت بیرون رفتند عباد بن کثیر  به ابن شریح گفت: به خدا من نفهمیدم این چه مثلی بود که امام صادق علیه السلام برای من بیان کرد.

ابن شریح گفت: این غلام _میمون قداح_ به تو خبر می دهد؛ زیرا او از آنهاست.(چون که در خانه آنها بزرگ شده)

میمون گفت: فرمایش او را نفهمیدی؟

گفت نه به خدا

گفت : او مَثل خودش را برای تو بیان کرد و به تو خبر داد که او فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله است و علم پیغمبر  نزد آنهاست پس آنچه از نزد آنها آید درست است و آنچه از نزد دیگران آید از این سو و آن سو گرد آمده است.

 .

کافی، ج۲

ترجمه مصطفوی

.

رابطه اجنّه با ائمه (علیهم السلام)

سعد اسکاف گوید: راجع به بعضی کارهای خود به منزل امام باقر (علیه السلام) رفتم.

(هر چه می خواستم وارد اتاق شوم) می فرمود: عجله مکن .

تا انکه آفتاب مرا سوخت و هر جا سایه می رفت، می رفتم ناگاه برخلاف انتظار اشخاصی از اتاق خارج شده  به سوی من آمدند  که مانند ملخ های زرد بودند و پوستین در برکرده  از کثرت عبادت لاغر شده بوند به خدا که از سیمای زیبای انها وضع خود را فراموش کردم. چون خدمتش رسیدم به من فرمود: گویا تو را نارحت کردم.

عرض کردم: آری، به خدا من از وضع خود فراموش کردم اشخاصی از نزد من گذشتند همه یکنواخت و من مردمی خوش قیافه تر از آنها ندیده بودم  آنها مانند ملخ های زرد بودند و عبادت لاغرشان کرده بود.

فرمود: ای سعد! آنها را دیدی؟

گفتم: آری.

فرمود: ایشان برادران تو از طایفه جن هستند.

عرض کردم: خدمت شما می آیند؟

فرمود: آری می آیند و مسائل دینی و حلال و  حرام خود را از ما می پرسد.

. 

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

عرضه ولایت مداری و دوستی به ائمه

سدیر گوید: زمانی که امام باقر (علیه السلام) وارد مسجد الحرام می شد و من خارج می شدم دست مرا گرفت و رو به کعبه ایستاد و فرمود: ای سدیر! همانا مردم مأمور شدند که نزد این سنگ ها(کعبه) آیند و گرد آن طواف کنند، سپس نزد ما آیند و ولایت  خود را نسبت به ما اعلام دارند و همین است گفته خدا «همانا من آمرزیده ام آنکه را ایمان آورد و کار شایسته کند و سپس رهبری شود.» 82/20

آنگاه دست به سینه اش اشاره کرد و فرمود : به سوی ولایت.

سپس فرمود: ای سدیر: کسانی که مردم را از دین خدا جلوگیر می شوند به تو می نماییم. آنگاه به ابوحنیفه و سفیان ثوری که درآن زمان جلوگیر دین خدا بودند و در مسجد حلقه زده بوند نگریست و فرمود:

اینهایند که بدون هدایت از جانب خدا و سندی آشکار از دین خدا جلوگیری می کنند. همانا این پلیدان اگر در خانه های خود نشینند، مردم به گردش افتند و چون کسی را که از خدای تبارک و تعالی و رسولش به آنها خبر دهد نزد ما آیند تا ما به آنها از خدای تبارک و تعالی و رسولش خبر دهم.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

مقصود از تسلیم شدن 

روایت اول)

سدیر گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: من دوستان شما را در حالی ترک گفتم (و به سوی شما آمدم) که اختلاف داشتند و از یکدیگر بیزارری می جستند.

فرمود: تو را با وضع آنها چکار؟ همانا مردم سه تکلیف دارند: شناختن ائمه و تسلیم بودن در برابر آنها و ارجاع اختلافات خود به ایشان.

روایت دوم)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر مردمی خدای یگانه بی شریک را عبادت کنند و نماز گزارند و زکات دهند و حج خانه خدا به جا آرند و ماه رمضان را روزه دارند و پس از همه اینها نسبت به چیزی که خدا یا رسولش کرده بگویند: «چرا برخلاف این نکرد؟» یا این معنی را در دل خود احساس کنند، به همین سبب مشرک باشند.

 سپس این آیه را تلاوت فرمود: «نه، به پروردگارت سوگند ایمان ندارند تا تو را در اختلافات خویش حاکم کنند، سپس در دلهای خویش از آنچه حکم کرده ای ملال و گرفتگی نیابند و بی چون و چرا گردن نهند» 65/4

سپس امام صادق علیه السلام فرمود: بر شما باد به تسلیم.

حقیقت تسلیم

روایت سوم)

زید شحام گوید: به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم : در نزد ما مردی است که نامش «کلیب» است او هر دستوری که از شما می رسد می گوید من تسلیمم از این رو ما او را «کلیب تسلیم» نامیده ایم.

حضرت به او رحمت فرستاد و سپس فرمود: می دانید تسلیم چیست؟ ما سکوت کردیم.

خودش فرمود: به خدا تسلیم فروتنی است . خدای عزوجل فرماید: «کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند و د ر برابر پروزدگارشان فروتنی نمودند. 23/11»

روایت چهارم)

کامل تمار گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: «به راستی که مومنان رستگارانند 1/23» میدانی کیانند؟

عرض کردم: شما بهتر می دانید.

فرمود : به راستی که مومنان تسلیم شوندگان رستگارانند، تسلیم شوندگان همان نجبایند، پس مومن غریب است و خوش به حال غریبان.(یعنی چون مومن با  تسلیم کمیاب است پس او غریب است، زیرا هم انس ندارد و انسش تنها با خداست.)

روایت پنجم)

امام صادق (علیه السلام) می فرمود: هرکه را خوش آید که تمام مراتب ایمان را کامل کند، باید بگوید : گفتار من نسبت به هر موضوعی گفتار آل محمد است در آنچه (به واسطه تقیه یا عدم فهم مخاطب) پنهان کنند و در آنچه آشکار دارند در آنچه از ایشان به من برسد و در آنچه به من نرسد.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

روایت اول)

ابن ابی نصر گوید: حضرت ابوالحسن (علیه السلام) درباره قول خدای عزوجلّ  «گمراه تر از آنکه هوس خویش را بدون هدایت خدا پیروی کند» کیست؟ سوره28-آیه50

فرمود: یعنی کسی که رأیش دینش باشد، بدون امامی از ائمه هدی.

شرح: یعنی امامی را که خدا رهبر و هادی او قرار داده، رها کند و طبق رأی و سلیقه خویش برای خود امامی بتراشد و در اصول و فروع دین به قیاس و استحسان و نظرات شخصی خویش اکتفا کند.

روایت دوم)

محمد بن مسلم گوید: شنیدم امام باقر (علیه السلام) می فرمود:

هرکه دینداری خدا کند با عبادتی که خود را در آن به زحمت افکند ولی پیشوائی از جانب خدا برای خود نگرفته باشد، کوشش او پذیرفته نیست و او گمراه است و سرگردان و خدا کرداراو را ناپسند دارد.

حکایت او حکایت گوسفندی است که از چوپان و گله خویش گم شود و تمام روز را با تلاش در رفت و آمد باشد و چون شب بر او پرده افکند گله ئی را که از چوپان خودش نیست، ببیند به سوی آن گراید و به آن فریب خورد و در خوابگاه آن گله بخوابد.

هنگامی که چوپان گله خود را حرکت دهد ، آن چوپان و گله را ناشناس ببیند. باز با شتاب و سرگردانی در جست و جوی چوپان و گله خود خود برآید . گوسفندانی را با چوپانش ببیند، به سوی آن گراید و بدان فریفته شود چوپان هم او را فریاد زند که بیا و به چوپان و گله خود بپیوند که تو از چوپان و گله خود گمگشته و سرگردانی ، آن گوسفند هراسان و سرگردان و تنها به این سو و آن سو زند و چوپانی هم ندارد که به چراگاهش رهبری کند یا به منزلش رساند.

در همین هنگام گرگ گم شدن او را مغتنم شمارد و او را بخورد . چنین است به خدا ای محمد! حال کسی که از جمله این امت باشد و او را امامی آشکار و عادل از طرف خدای عزوجل نباشد او گمشده و گمراه است و اگر بر این حال بمیرد با کفر و نفاق مرده است.

روایت سوم)

امام باقر(علیه السلام): خدای تبارک و تعالی فرموده است: هر آینه عذاب می کنم هر رعیتی را که در اسلام با پیروی از امام ستمگر یکه از جانب خدا نیست دینداری کند اگرچه آن رعیت نسبت به اعمال خود نیکوکار و پرهیزگار باشد و هر آینه در می گذرم از هر رعیتی که در اسلام با پیروی از امام عادل از جانب خئا دینداری کند، اگرچه آن رعیت نسبت به خود ستمگر و بدکردار باشد.

شرح:  اسلام پس از وفات پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله افرادی با دعا برخاسته و پس از اندکی حکمفرمائی با زور و سر نیزه خویشتن و پیروان خویش را مفتضح و رسوا نمود ه و لعنت و نفرین را از بازمادگان برای خود به یادگار گذاشته اند. مردمی که در حزب چنین افراد نام نویسی کنند و در شمار آنها درآیند و بر عده آنها بیفزایند و موجب مزید شوکت و فدرتشان گردند اگرچه از نظر وظیفه شناسی مردمی نیکوکار و با تقوی باشند؛ به این معنی که فقط اسم خود را در لیست آنها نوشته و به مرام نامه و اساسنامه و مقررات حزبی آنها رفتار نمی کنند، بلکه در وظایف شخصی و اجتماعی پیرو مقررات اسلام اند.

اینگونه افراد در نظر خدا منفور و مبغوض  و محکوم به عذاب و عقوبت می باشند؛ زیرا همان یک عمل به ظاهر کوچک وسیله ترویج باطل و مسلط ساختن شخص غاصب و ستمگر را بر افراد مسلمان و پایمال نمودن حقوق و جدود خدا  و مسلمانان و در نتیجه موچب ضعف و اضمحلال مقررات دین اسلام و خانه نشین پیشوای بر حق می گردد.

کسی که از امام حق پیروی کند و در اعمال شخصی خود مرتکب گناه و آلودگی شود پیداست که او به واسطه اینکه در مقدمه و سرلوحه  اعمالش سطر درخشانی به نام ولایت و تعهد  پیروی از امامان عادل و منصوب از جانب خدا را ثبت کرده و از پیشوای گمراه کننده و منحرف رو گردان شده است در نتیجه بر عده مومنین افزوده  و از اهل باطل کاسته و به اندازه یک تن نیروی اسلام و حقیقت را تقویت کرده و نیروی نفاق و باطل را تضعیف  و تخریب کرده و شایسته و سزاوار است که عفو و بخشش الهی آلودگی هها ی کوچکش را فرایرد  و خداوند حکیم و مهربان به واسطه یک عمل مهم و با ارزش او از چندین خطا و لغزش دیگرش درگذرد.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

سنت جاری چهار پیغمبر در امامان (علیهم السلام)

گویا مراد به سنت چهار پیغمبر روایتی است که شیخ صدوق در اکمال الدین از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده و حاصلش این است:

صاحب الامر را چهار سنت از چهار پیغمبر است:

1-ترس و انتظار از موسی علیه السلام.

2- زندان و غیبت از یوسف علیه السلام.

3- گفته مردم که او مرده است و نمرده اشد از عیسی علیه السلام.

4- قیام به شمشیر از محمد صلی اله علیه و آله.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

تعیین وقت ظهور

روایت اول)

ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) راجع به قائم (علیه السلام) پرسیدم. فرمود: 

وقت گزاران دروغ گویند. ما خانواده ئی هستیم که تعییم وقت نکنیم.

روایت دوم)

فضیل بن یسار گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: برای این امر وقتی هست؟

فرمود: وقت گزاران دروغ گویند، وقت گزاران دروغ گویند، وقت گزاران دروغ گویند. 

همانا موسی (علیه السلام) چون (در طور سینا) به پروردگار خود برای پیغام بردن وارد شد، قومش را وعده سی روز داد و چون خدا ده روز بر سی روز افزود، قومش گفتند: موسی با ما خلف وعده کرد، و کردند آنچه کردند(یعنی گوساله پرست شدند.) 

پس اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است و اگر به شما خبری گفتیم و برخلاف گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است تا دو پاداش گیرید.

شرح: اگر ائمه (علیهم السلام) درباره آن وقتی معین کنند و در آن وقت ظهور نکند، مربوط به موضوع بداء و امتحان خدای تعالی از بندگان  است تا مومنین واقعی و حقیقی آنها از منافقین و ریاکاران ظاهری مشخص و ممتاز گردند و کسی که اخبار بدائیه را تصدیق کند به واسطه صعوبت آن بر نفس انسان، خدا اجر و پاداش او را مضاعف و دو برابر می دهد. 

.

جلد 2

اصول کافی

.

ترجمه مصطفوی

روایت اول)

منصور گوید: امام صادق (علیه السلام) به من فرمود:

ای منصور! این امر (ظهور امام دوازدهم) به شما نمی رسد جز بعد از ناامیدی و نه به خدا (به شما نمیرسد) تا (خوب از بد) جدا شوید و نه به خدا تا بررسی شوید و نه به خدا تا شقاوت به شقی رسد و سعادت به سعید.

روایت دوم)

مردی از حضرت ابی جعفر (علیه السلام) نقل می کند که فرمود: دلهای مردم از حدیث شما (شیعه که معتقد به غیبت امام عصر می باشد) می رمد و تنفر دارد. پس هر که به آن اقرار کرد، بیشترش گوئید و هر که منکر شد، از او دست بردارید.

همانا ناچار باید آزمایشی پیش آید که هر فرد خصوصی و محرم رازی در آن سقوط کند تا آنجا که آن کس که ( از کمال باریک بینی و دقت) مو را دو نیمه می کند، سقوط کند تا آنجا که جز ما و شیعیان ما باقی نماید.

روایت سوم)

ابوبصیر گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: قربانت گردم، کی فرج و گشایش باشد؟

فرمود: ای ابابصیر! تو هم از جمله دنیاخواهانی؟ کسی که این امر را بشناسد، برای او به به واسطه انتظارش فرج حاصل شده است.

.

جلد2

اصول کافی

.

ترجمه مصطفوی

امام باقر علیه السلام

شتاب مکن که خدا به واسطه شتاب بندگانش شتاب نمی کند.

.

اصول کافی

ج2

.

ترجمه مصطفوی

??نص بر امامت سجاد صلوات الله علیه

ابی جارود گوید؛ امام باقر علیه السلام فرمود:

چون هنگام شهادت حسین بن علی علیهما السلام فرا رسید، دختر بزرگترش فاطمه بنت الحسین علیه السلام را طلبید و کتابی پیچیده و وصیتی آشکارا به او داد . زیرا علی بن الحسین علیهما السلام مرضی از لحاظ معده داشت که در حال احتضارش می دیدند. سپس فاطمه آن کتاب را به علی بن الحسین علیهما السلام داد.
ای زیاد !
سپس به خدا آن کتاب به ما رسید .
زیاد گوید، عرض کردم: خدا مرا قربانت گرداند ، در آن کتاب چه نوشته است؟
فرمود:

“به خدا آنچه از زمان خلقت آدم تا به آخر رسیدن دنیا مورد احتیاج اولاد آدم است در آن است . به خدا که احکام حدود حتی جریمه خراش در آن ثبت است.”

?حدیث دوم؛

امام صادق علیه السلام فرمود:
چون امام حسین صلوات الله علیه به جانب عراق رهسپار گشت کتب و وصیت را به ام سلمه -رضی الله عنها- سپرد و چون علی بن الحسین علیه السلام به مدینه برگشت به او تحویل داد.

شرح؛

آنچه امام حسین علیه السلام به ام سلمه داد غیر از آنها بود که به فاطمه داد. شاید آنچه به ام سلمه داده همان وصیت سر به مهری باشد که از آسمان نازل شده است. مرآت ص 227

.

.

اصول کافی

جلد 2

.

.

??نص بر امامت امام محمد باقر علیه السلام

اسماعیل بن محمد گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: پیش از آنکه وفات علی بن الحسین علیهما السلام فرا رسد ، زنبیلی یا صندوقی را که نزد او بود ، بیرون آورد و فرمود: ای محمد! این صندوق را ببر .

پس آن را در میان چهار تن (که چهار طرفش را گرفته بودند) بردند . چون آن حضرت وفات کرد برادران امام باقر آمدند و ادعا کردند که از آنچه در میان صندوق بود، بهره ما را بده.
فرمود: به خدا که از بهره شما چیزی در آن نبود. اگر از بهره شما چیزی در آن می بودپدرم آن را به من نمی داد در آن صندوق، سلاح و کتب رسول خدا صلی الله علیه و آله بود.(که از علائم امام علیه السلام است).

?حدیث دوم

عیسی بن عبد الله از جدش نقل کند که علی بن الحسین علیهما السلام در حال احتضار که تمام اولادش گردش بودند به آنها متوجه شد آنگاه به محمد بن علی رو کرد و فرمود: ای محمد! این صندوق را به خانه خود بر،
سپس گوید؛ ولی در آن صندوق درهم و دینار نبود، بلکه پر از علم و دانش بود.

.

.

اصول کافی

جلد 2

.

.

??نص بر امامت امام جعفر صادق علیه السلام؛

عبدالاعلی گوید : امام صادق علیه السلام فرمود: پدرم آنچه در آنجا بود (از کتب و سلاح و نشانه های امامت) به من سپرد و چون وفاتش نزدیک شد، فرمود: گواهانی نزد من آور .
من چهار تن از قریش را که نافع –غلام عبدالله بن عمر- در میان آنها بود حاضر کردم .

پس فرمود بنویس:
این است آنچه یعقوب به پسرانش وصیت کرد؛ ” پسرانم! خدا برای شما این دین را برگزید، پس نمیرید جز اینکه مسلمان باشید” 132 سوره2_
و محمد بن علی بن جعفر بن محمد وصیت کرد و به او امر فرمود که او را در بردیکه نماز جمعه را با آن می خواند، کفن بپوشد و با عمامه خودش او را عمامه بپوشد و قبرش را چهارگوش سازد و به مقدار چهار انگشت بالا آورد و هنگام دفن بندهای کفن او را بگشاید .

سپس به گواهان فرمود: برگردید خدا شما را رحمت کند.
گفتم: ای پدر! در این وصیت چه احتیاجی به گواه گرفتن بود؟
فرمود: پسر جانم! نخواستم که تو ( در امر امامت یا کارهای وصیت) مغلوب باشی و مردم بگویند به او وصیت نکرده است ، خواستم که تو حجت و دلیل داشته باشی.

?حدیث دوم؛

سدیر صیرفی گوید: شنیدم امام باقر علیه السلام می فرمود: از جمله سعادت مرد این است که او را فرزندی باشد که شباهتی از خلقت و اخلاق و شمائلش در او درک شود و من شباهت خلقت و اخلاق و شمائلم را از این پسرم یعنی امام صادق درک می کنم.

.

.
اصول کافی
جلد2

.

.

? جابر جعفی گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود:
ای جابر! همانا خدای تبارک و تعالی مخلوق را سه دسته آفرید؛ “و کنتم ازواجا ثلاثه فاصحاب المیمنه ما اصحاب المیمنه و اصحاب المشامه ما اصحاب المشامه و السابقون السابقون اولئک المقربون ” 6_11سوره واقعه

السابقون: همان رسولان خدا و مخصوصین درگاه او از میان مخلوق می باشند که خدا در ایشان پنج روح قرار داده است:
1-ایشان را به روح القدس موید ساخت و به وسیله آن همه چیز را بدانند و بشناسند.(و بار نبوت کشد.)
2- ایشان را با روح ایمان موید ساخت و با آن از خدای عزوجل بترسند.(و عدالت بورزد)
3- آنها را به روح قوه موید ساخت و با آن بر اطاعت خدا توانائی یافتند.( و با آن قیام و کوشش کنند.)
4_ آنها را به روح شهوت موید ساخت و با آن اطاعت خدا را خواستند و از نافرمانی اش کراهت یافتند.(و با آن بخورد و بیاشامد و با زنان حلال خود نزدیکی کند.)
5- در ایشان روح حرکت نهاد که همه مردم با آن رفت و آمد کنند.(یعنی جنبش و تکاپو داشته باشد.)

و در اصحاب یمین:
1- ایشان را با روح ایمان موید ساخت و با آن از خدای عزوجل بترسند.
2- آنها را به روح قوه موید ساخت و با آن بر اطاعت خدا توانائی یافتند.
3_ آنها را به روح شهوت موید ساخت و با آن اطاعت خدا را خواستند.
4- در ایشان روح حرکت نهاد که همه مردم با آن رفت و آمد کنند.

??شرح
کلمه روح در این حدیث شریف به معنی قوه و نیروئی است باطنی و معنوی که منشا آثار است، زیرا رفت و آمد انسان و ترس او از خدا و شناختن و دانستن چیزها، آثار و اعمالی است که از انسان بروز می کند و این آثار ناچار باید مبدا و علت ایی داشته باشد.

? در حدیث دیگری از همین باب، جابر از امام باقر (علیه السلام) گوید:…. پیغمبران و اوصیاء به وسیله روح القدس امور و مطالب زیر عرش را تا زیر خاک بدانند.
سپس فرمود: ای جابر! چهار روح اخیر را پیش آمد و آفت رسد ولی روح القدس بازی و یاوه گری نکند.

??شرح
مراد از آفت و پیش آمد این است که گاهی آنها را مانعی عارض می شود که از تاثیر باز می مانند و یاوه گری می کنند اما روح القدس مبدا علم است و همیشه حقایق را بدون کم و کاست به پیغمبران و امامان می فهماند.

? در حدیث دیگری امام صادق (علیه السلام) می فرمایند:
چون پیغمبر (صلی الله علیه و آله) وفات کند، روح القدس از او به امام منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و یاوه گری و تکبر ندارد و چهار روح دیگر خواب و غفلت و یاوه گری دارند. به وسیله روح القدس همه چیز درک می شود.

? در احادیث دیگری واژه “روح” در آیه ” و کذلک اوحینا الیک روحا من امرنا ما کنت تدری ما الکتاب و لا الایمان” به روح القدس تفسیر شده است.

ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) قول خداوند متعال ” و کذلک اوحینا الیک روحا من امرنا ما کنت تدری ما الکتاب و لا الایمان” آیه 52 سوره49 را پرسیدم. فرمود:
آن مخلوقی است از مخلوقات خدای عزوجل، بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که همراه میغمبر صلی الله علیه و آله است. به او خبر می دهد و رهبری اش می کند و همراه امامان پس از وی هم می باشد.

? در حدیث دیگری امام (علیه السلام) فرمودند: … از زمانی که خدای عزوجل آن روح را بر محمد صلی الله علیه و آله فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته و آن روح در ما هست.

? در حدیث دیگری امام صادق ( علیه السلام) فرمودند: … [روح] همراه هیچ یک از پیغمبران گذشته جزء محمد صلی الله علیه و آله نبوده است و آن همراه ائمه می باشد و ایشان را رهبری می کند، چنان نیست که هر چه طلب شود، بدست آید.( یعنی همراهی این روح یا پیغمبر و امامان فضلی از سوی خداوند متعال است و با طلب و کوشش بدست نمی آید.)

?در حدیث دیگری حضرت علی (علیه السلام) فرمودند: … خدای تعالی به پیغمبرش صلی الله علیه و آله می فرماید: “اتی امر الله فلا تستعجلوه سبحانه و تعالی عما یشرکون ینزل الملائکه یالروح” پس روح غیر از ملائکه صلوات علیهم است.
.
.
تمام احادیث از باب” ارواح موجود در ائمه” از ج2 اصول کافی است.
به ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی
.
.

?حارث بن مغیره گوید امام باقر (علیه السلام) فرمود؛
علی (علیه السلام) محدث بود.
عرض کردم: می فرمائید پیغمبر بود؟
امام با دست خود جواب منفی داد. سپس فرمود: بلکه مانند همدم سلیمان علیه السلام (جناب آصف بن برخیا) یا همدم موسی علیه السلام ( جناب یوسع بن نون یا جناب خضر) یا مانند ذو القرنین بود. مگر به شما خبر نرسیده است که خود علی فرمود: در میان شما هم مانند ذو القرنین هست.

?? شرح
“محدث"، در لغت به معنی کسی است که با او حدیث و خبر تازه گویند و در لسان اخبار امام (علیه السلام) را محدث گویند ، زیرا خدای تعالی علوم و اخبار آسمانی را به وسیله الهام یا صدای فرشته به او می رساند ولی امام شخص فرشته را نمی بیند اما پیغمبر (صلی الله علیه و آله) او را می دید.

محمد بن مسلم گوید؛ کلمه محدث نزد امام صادق(علیه السلام) ذکر شد،
حضرت فرمود؛ محدث کسی است که صدا را بشنود و شخص را نبیند.
به حضرت عرض کردم ؛ قربانت گردم! امام از کجا می فهمد که آن کلام فرشته است؟
فرمود؛ آرامش و وقاری به او عطا می شود که می فهمد آن کلام فرشته است.

? امام صادق (علیه السلام) در حدیث دیگری در همین باب می فرماید؛
ما خزانه دار علم خدائیم، ما مترجم امر خدائیم، ما مردمی معصوم هستیم، خدای تبارک و تعالی مردم را به فرمان بری ما امر فرموده و از نافرمانی ما نهی کرده است، ما حجت رسائیم بر هر که زیر آسمان و روی زمین است.
.
.

تمامی احادیث و مطالب،از جلد2 اصول کافی
با ترجمه و شرح سید جواد مصطفوی
.
.

حارث بن مغیره گوید، امام محمد باقر (علیه السلام) فرمودند؛
علی (علیه السلام) محدث بود.
گفتم؛ می فرمایید پیغمبر بود؟
امام دست خود را به نشانه نفی بالا برد ، سپس فرمود؛
بلکه مانند همدم سلیمان یا همدم موسی یا مانند ذو القرنین بود، مگر به شما خبر نرسیده است که خود علی فرمود؛ “در میان شما هم مانند ذوالقرنین هست".

.
.
??شرح؛
محدث،در لغت به معنی کسی است که با او حدیث و خبر تازه گویند و امام را محدث می گویند زیرا خدای تعالی علوم و اخبار آسمانی را به وسیله الهام یا صدای فرشته به او می رساند. ولی امام شخص فرشته را نمی بیند اما پیغمبر (صلی الله علیه و آله) او را می دید.

محمد بن مسلم از امام جعفر صادق (علیه السلام) پرسیدند که از کجا می فهمد که آن، کلام فرشته است؟
فرمودند؛ آرامش و وقاری به او عطا می شود که می فهمد آن کلام فرشته است.
.
.
اصول کافی
ج2
.
.

?امام باقر (علیه السلام)؛

خدا تبارک و تعالی آن مصیبات را برای ایشان مقدر فرموده و از مرحله قضا و امضا و حتم گذرانیده و در اختیار خود آنها گذاشته بود و پس از آنکه خود آنها آن مصیبات را اختیار کردند، خدا هم آن را به مرحله اجرا گذاشت پس علی و حسن و حسین (علیهم السلام) با خبری که قبلا از پیغمبر (صلی اله علیه و آله) شنیده بودند و می دانستند، قیام کردند و هرکس از ما هم که سکوت کند، سکوتش از روی علم و بصیرت است.

و ایشان در حدیث دیگری می فرمایند؛
خدای تعالی نصرت خود را بر امام حسین (علیه السلام) فرود آورد تا آنجا که میان آسمان و زمین قرار گرفت سپس او را مخیر ساخت که او پیروزی و یا ملاقات خدا را انتخاب کند، آن حضرت ملاقات خدای تعالی را اختیار کرد.
.
.
اصول کافی، ج1
.
.

?امام باقر (علیه السلام)؛

جز دروغگو هیچ کس از مردم ادعا نکند که تمام قرآن را چنانکه نازل شده، جمع کرده است و کسی جز علی بن ابیطالب و امامان پس از وی (علیهم السلام) آن را چنانکه خدای تعالی فرستاده، جمع و نگهداری نکرده اند.
.
.
اصول کافی،
جلد1
.
.