حقیقت دنیا

الدُّنْيَا خُلِقَتْ لِغَيْرِهَا،

وَ لَمْ تُخْلَقْ لِنَفْسِهَا.

 دنيا براى رسيدن به آخرت آفريده شد،

نه براى رسيدن به خود.

.

حکمت 463

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

دو گرسنه سیری ناپذیر

مَنْهُومَانِ لَا يَشْبَعَانِ؛

طَالِبُ عِلْمٍ، وَ طَالِبُ دُنْيَا.

 دو گرسنه هرگز سير نشوند:

جوينده علم و جوينده مال.

.

حکمت 457

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

بهای جان انسان

آيا آزاد مردى نيست كه اين لقمه جويده حرام دنيا را به اهلش واگذارد؟

همانا بهايى براى جان شما جز بهشت نيست، پس به كمتر از آن نفروشيد.

.

حکمت 456

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ضرورت توجّه به فنا پذيرى لذّت ها

اذْكُرُوا انْقِطَاعَ اللَّذَّاتِ،

وَ بَقَاءَ التَّبِعَاتِ.

لذّت ها، و بر جاى ماندن تلخى ها را به ياد آوريد.

.

حکمت 433

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ويژگى هاى اولیاءالله از زبان امام علی

دوستان خدا آنانند كه به درون دنيا نگريستند

آنگاه كه مردم به ظاهر آن چشم دوختند،

و سر گرم آينده دنيا شدند

آنگاه كه مردم به امور زودگذر دنيا پرداختند.

پس هواهاى نفسانى كه آنان را از پاى در مى آورد، كشتند،

و آنچه كه آنان را به زودى ترك مى كرد، ترك گفتند،

و بهره مندى دنيا پرستان را از دنيا، خوار شمردند،

و دست يابى آنان را به دنيا زودگذر دانستند.

با آنچه مردم آشتى كردند، دشمنى ورزيدند،

و با آنچه دنيا پرستان دشمن شدند آشتى كردند.

قرآن به وسيله آنان شناخته مى شود،

و آنان به كتاب خدا آگاهند،

قرآن به وسيله آنان پا بر جاست

و آنان به كتاب خدا استوارند.

به بالاتر از آنچه اميدوارند چشم نمى دوزند،

و غير از آنچه كه از آن مى ترسند هراس ندارند.

.

حکمت 432

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اقسام روزی

روزى بر دو قسم است:

1- آن كه تو را مى خواهد،

2- و آن كه تو او را مى جويى.

كسى كه دنيا را خواهد، مرگ نيز او را مى طلبد تا از دنيا بيرونش كند،

و كسى كه آخرت خواهد، دنيا او را مى طلبد تا روزى او را به تمام پردازد.

.

حکمت 431

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

زیانکارترین مردم

همانا زيانكارترين مردم در معاملات،

و نوميدترين مردم در تلاش،

مردى است كه تن در گرد آورى مال خسته دارد،

امّا تقديرها با خواست او هماهنگ نباشد،

پس با حسرت از دنيا رود، و با بار گناه به آخرت روى آورد.

.

حکمت 430

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

بزرگترین حسرت روز قیامت

بزرگ ترين حسرت ها در روز قيامت، حسرت خوردن مردى است كه مالى را به گناه گرد آورد،

و آن را شخصى به ارث برد كه در اطاعت خداى سبحان، بخشش كرد،

و با آن وارد بهشت شد، و گرد آورنده اوّلى وارد جهنّم گرديد.

.

حکمت 429

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فلسفه توانگری و ثروت

خدا را بندگانى است كه براى سود رساندن به ديگران، نعمت هاى خاصّى به آنان بخشيده،

تا آنگاه كه دست بخشنده دارند نعمت ها را در دستشان باقى مى گذارد،

و هر گاه از بخشش دريغ كنند، نعمت ها را از دستشان گرفته و به دست ديگران خواهد داد.

.

حکمت 425

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روش برخورد با دنیا

 امام علی به فرزندش امام مجتبى عليه السّلام خطاب كرد:

چيزى از دنياى حرام براى پس از مرگت باقى مگذار؛

زيرا آنچه از تو مى ماند نصيب يكى از دو تن خواهد شد؛

1- يا شخصى است كه آن را در طاعت خدا به كار گيرد، پس سعادتمند مى شود به چيزى كه تو را به هلاكت افكنده است.

2- يا شخصى كه آن را در نافرمانى خدا به كار گيرد، پس هلاك مى شود به آنچه كه تو جمع آورى كردى،

پس تو در گناه او را يارى كرده اى، كه هيچ يك از اين دو نفر سزاوار آن نيستند تا بر خود مقدّم دارى.

(سید رضی گوید: اين حكمت به گونه ديگرى نيز نقل شده):

پس از ستايش پروردگار !

آنچه از دنيا هم اكنون در دست تو است، پيش از تو در دست ديگران بود،

و پس از تو نيز به دست ديگران خواهد رسيد،

و همانا تو براى دو نفر مال خواهى اندوخت؛

1- يا شخصى كه اموال جمع شده تو را در طاعت خدا به كار گيرد، پس به آنچه كه تو را به هلاكت افكند سعادتمند مى شود،

2- يا كسى است كه آن را در گناه به كار اندازد، پس با اموال جمع شده تو هلاك خواهد شد،

كه هيچ يك از اين دو نفر سزاوار نيستند تا بر خود مقدّمشان بدارى،

و بار آنان را بر دوش كشى،

پس براى گذشتگان رحمت الهى،

و براى بازماندگان روزى خدا را اميدوار باش.

.

حکمت 416

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

دنيا شناسى

 (دنيا) فريب مى دهد،

زيان مى رساند و تند مى گذرد.

از اين رو خدا دنيا را پاداش دوستان خود نپسنديد،

و آن را جايگاه كيفر دشمنان خود قرار نداد.

و همانا مردم دنيا چون كاروانى باشند كه هنوز بار انداز نكرده،

كاروان سالار بانگ كوچ سر دهد تا بار بندند و برانند.

.

حکمت 415

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت 

 دنیاطلبان متظاهر به دین

چون عمّار پسر ياسر با مغيرة بن شعبه بحث مى كرد و پاسخ او را مى داد، امام به او فرمود؛

اى عمّار!

مغيره را رها كن؛

زيرا او از دين به مقدارى كه او را به دنيا نزديك كند، برگرفته،

و به عمد حقائق را بر خود پوشيده داشت،

تا شبهات را بهانه لغزش هاى خود قرار دهد.

.

حکمت 405

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نحوه استفاده از دنیا و بدست آوردن روزی 

خُذْ مِنَ الدُّنْيَا مَا أَتَاكَ،

وَ تَوَلَّ عَمَّا تَوَلَّى عَنْكَ؛

فَإِنْ أَنْتَ لَمْ تَفْعَلْ،

فَأَجْمِلْ فِي الطَّلَبِ.

 از دنيا آن مقدار كه به تو مى رسد، بردار،

و از آنچه پشت كند، روى گردان،

و اگر نتوانى، در جستجوى دنيا نيكو تلاش كن.

.

حکمت 393

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 راه مشاهده حرام های دنیا

ازْهَدْ فِي الدُّنْيَا، يُبَصِّرْكَ اللَّهُ عَوْرَاتِهَا،

وَ لَا تَغْفُلْ فَلَسْتَ بِمَغْفُولٍ عَنْكَ.

از حرام دنيا چشم پوش، تا خدا زشتى هاى آن را به تو نماياند،

و غافل مباش كه لحظه اى از تو غفلت نشود.

.

حکمت 391

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ماهیت دنیا

مِنْ هَوَانِ الدُّنْيَا عَلَى اللَّهِ

أَنَّهُ لَا يُعْصَى إِلَّا فِيهَا،

وَ لَا يُنَالُ مَا عِنْدَهُ إِلَّا بِتَرْكِهَا.

 از خوارى دنيا نزد خدا همان بس كه جز در دنيا، نافرمانى خدا نكنند،

و جز با رها كردن دنيا به پاداش الهى نتوان رسيد.

.

حکمت 385

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

سه پند مهم امام علی

 به دنيا آرامش يافتن در حالى كه ناپايدارى آن مشاهده مى گردد، از نادانى است،

و كوتاهى در اعمال نيكو با وجود يقين به پاداش آن، زيانكارى است،

و قبل از آزمودن اشخاص، اطمينان پيدا كردن از عجز و ناتوانى است.

.

حکمت 384

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کلام پرتکرار امام علی بر روی منبرها

وَ رُوِيَ أَنَّهُ (عليه السلام)، قَلَّمَا اعْتَدَلَ بِهِ الْمِنْبَرُ إِلَّا قَالَ أَمَامَ الْخُطْبَةِ:

نقل كردند كه امام عليه السّلام كمتر بر منبرى مى نشست كه پيش از سخن اين عبارت را نگويد:

أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ،

فَمَا خُلِقَ امْرُؤٌ عَبَثاً فَيَلْهُوَ،

وَ لَا تُرِكَ سُدًى فَيَلْغُوَ؛

وَ مَا دُنْيَاهُ الَّتِي تَحَسَّنَتْ لَهُ،

بِخَلَفٍ مِنَ الْآخِرَةِ الَّتِي قَبَّحَهَا سُوءُ النَّظَرِ عِنْدَهُ؛

وَ مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ،

كَالْآخَرِ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الْآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ.

 
اى مردم!

از خدا بترسيد، هيچ كس بيهوده آفريده نشد تا به بازى پردازد،

و او را به حال خود وانگذاشته اند تا خود را سرگرم كارهاى بى ارزش نمايد.

و دنيايى كه در ديده ها زيباست، جايگزين آخرتى نشود كه آن را زشت مى انگارند،

و مغرورى كه در دنيا به بالاترين مقام رسيده، چون كسى نيست كه در آخرت به كمترين نصيبى رسيده است.

.

حکمت 370

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستا احیا فرهنگ مهدویت

تاثیرات دنیاگرایی بر روان انسان

اى مردم!

كالاى دنياى حرام چون برگ هاى خشكيده وبا خيز است،

پس از چراگاه آن دورى كنيد،

كه دل كندن از آن لذّت بخش تر از اطمينان داشتن به آن است،

و به قدر ضرورت از دنيا برداشتن بهتر از جمع آورى سرمايه فراوان است.

آن كس كه از دنيا زياد برداشت به فقر محكوم است،

و آن كس كه خود را از آن بى نياز انگاشت در آسايش است،

و آن كس كه زيور دنيا ديدگانش را خيره سازد دچار كور دلى گردد.

و آن كس كه به دنياى حرام عشق ورزيد، درونش پر از اندوه شد،

و غم و اندوه ها در خانه دلش رقصان گشت،

كه از سويى سرگرمش سازند،

و از سويى ديگر رهايش نمايند،

تا آنجا كه گلويش را گرفته در گوشه اى بميرد،

رگ هاى حيات او قطع شده،

و نابود ساختن او بر خدا آسان،

و به گور انداختن او به دست دوستان است.

امّا مؤمن با چشم عبرت به دنيا مى نگرد،

و از دنيا به اندازه ضرورت برمى دارد،

و سخن دنيا را از روى دشمنى مى شنود،

چرا كه تا گويند سرمايه دار شد، گويند تهيدست گرديد،

و تا در زندگى شاد مى شوند، با فرا رسيدن مرگ غمگين مى گردند،

و اين اندوه چيزى نيست كه روز پريشانى و نوميدى هنوز نيامده است.

.

حکمت 367

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه خودسازی

اى اسيران آرزوها!

بس كنيد؛ زيرا صاحبان مقامات دنيا را تنها دندان حوادث روزگار به هراس افكند.

اى مردم !

كار تربيت خود را خود بر عهده گيريد،

و نفس را از عادت هايى كه به آن حرص دارد باز گردانيد.

.

حکمت 359

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حقیقت انتخاب دنیا

 اى مردم!

از خدا بترسيد،

چه بسا آرزومندى كه به آرزوى خود نرسيد،

و سازنده ساختمانى كه در آن مسكن نكرد،

و گرد آورنده اى كه زود آنچه را گرد آورده رها خواهد كرد،

شايد كه از راه باطل گرد آورده،

و يا حق ديگران را باز داشته،

و با حرام به هم آميخته،

كه گناهش بر گردن اوست،

و با سنگينى بار گناه در مى گذرد،

و با پشيمانى و حسرت به نزد خدا مى رود كه: «در دنيا و آخرت زيان كرده و اين است زيانكارى آشكار».

.

حکمت 344

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حقیقت دنیا و انسانها

 گفتارها نگهدارى مى شود، و نهان ها آشكار،

و هر كسى در گرو اعمال خويش است.

و مردم گرفتار كمبودها و آفت هايند جز آن را كه خدا نگهدارد،

در خواست كنندگانشان مردم آزار،

و پاسخگويان به زحمت و رنج دچارند.

و آن كس كه در انديشه از همه برتر است

با اندك خشنودى يا خشمى از رأى خود باز مى گردد.

و آن كس كه از همه استوارتر است

از نيم نگاهى ناراحت شود يا كلمه اى او را دگرگون سازد.

.

حکمت 343

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

شریکان اموال انسان

لِكُلِّ امْرِئٍ فِي مَالِهِ شَرِيكَانِ؛

الْوَارِثُ وَ الْحَوَادِث.

 براى هر كسى در مال او دو شريك است:

وارث، و حوادث.

.

حکمت 335

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

رابطه مرگ و آرزو

 لَوْ رَأَى الْعَبْدُ الْأَجَلَ وَ مَصِيرَهُ،

لَأَبْغَضَ الْأَمَلَ وَ غُرُورَه.

 اگر بنده خدا أجل و پايان كارش را مى ديد،

با آرزو و فريب آن دشمنى مى ورزيد.

.

حکمت 334

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کسی که خوارج را فریفت

در جنگ نهروان هنگامى كه از كنار كشتگان خوارج مى گذشت فرمود:

بدا به حال شما!

آن كه شما را فريب داد به شما زيان رساند.

پرسيدند چه كسى آنان را فريفت،اى امير المؤمنين؟

فرمود: شيطان گمراه كننده،

و نفسى كه به بدى فرمان مى دهد،

آنان را با آرزوها مغرور ساخت،

و راه گناه را بر ايشان آماده كرد،

و به آنان وعده پيروزى داد،

و سرانجام به آتش جهنّم گرفتارشان كرد.

.

حکمت323

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

یعسوب الفجّار

 أَنَا يَعْسُوبُ الْمُؤْمِنِينَ

وَ الْمَالُ يَعْسُوبُ الْفُجَّارِ.

 من پيشواى مؤمنان، و مال، پيشواى تبهكاران است.

[قال الرضي: و معنى ذلك أن المؤمنين يتبعونني و الفجار يتبعون المال كما تتبع النحل يعسوبها و هو رئيسها].

(سید رضی گوید: معناى سخن امام اين است كه مؤمنان از من پيروى مى كنند و بدكاران پيرو مال مى باشند آنگونه كه زنبوران عسل از رئيس خود اطاعت دارند).

.

حکمت 316

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

داغ فرزند و غارت مال

 يَنَامُ الرَّجُلُ عَلَى الثُّكْلِ،

وَ لَا يَنَامُ عَلَى الْحَرَبِ.

 آدم داغدار مى خوابد،

امّا مال غارت شده، نمى خوابد.

 [قال السيد الرضي: و معنى ذلك أنه يصبر على قتل الأولاد

و لا يصبر على سلب الأموال].

(سید رضی گوید: معناى سخن امام عليه السّلام اين است كه انسان بر كشته شدن فرزندان بردبارى مى كند

امّا در غارت و ربوده شدن اموال بردبار نيست).

.

حکمت 307

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فرزندان دنیا

 النَّاسُ أَبْنَاءُ الدُّنْيَا،

وَ لَا يُلَامُ الرَّجُلُ عَلَى حُبِّ أُمِّهِ‏.

 مردم فرزندان دنيا هستند

و هيچ كس را بر دوستى مادرش نمى‏ توان سرزنش كرد.

.

حکمت 303

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

سفر طولانی آخرت

مَنْ تَذَكَّرَ بُعْدَ السَّفَرِ،

إسْتَعَدَّ.

كسى كه به ياد سفر طولانى آخرت باشد

خود را آماده مى سازد.

.

حکمت 280

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نتیجه اوصاف ضد تقوی

 طمع به هلاكت مى كشاند و نجات نمى دهد،

و به آنچه ضمانت كند، وفادار نيست،

و بسا نوشنده آبى كه پيش از سيراب شدن گلو گيرش شد.

و ارزش آنچه كه بر سر آن رقابت مى كنند، هر چه بيشتر باشد،

مصيبت از دست دادنش اندوهبارتر خواهد بود،

و آرزوها چشم بصيرت را كور مى كند،

و آنچه روزى هر كسى است بى جستجو خواهد رسيد.

.

حکمت 275

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

بهترین روش زندگی در دنیا

 مردم در دنيا دو دسته اند:

1- يكى آن كس كه در دنيا براى دنيا كار كرد،

و دنيا او را از آخرتش بازداشت،

بر بازماندگان خويش از تهيدستى هراسان،

و از تهيدستى خويش در امان است،

پس زندگانى خود را در راه سود ديگران از دست مى دهد.

2- و ديگرى آن كه در دنيا براى آخرت كار مى كند،

و نعمت هاى دنيا نيز بدون تلاش به او روى مى آورد،

پس بهره هر دو جهان را چشيده،

و مالك هر دو جهان مى گردد،

و با آبرومندى در پيشگاه خدا صبح مى كند،

و حاجتى را از خدا درخواست نمى كند جز آن كه روا مى گردد.

.

حکمت 269

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تلخى ها و شيرينى هاى دنيا و آخرت

مَرَارَةُ الدُّنْيَا،

حَلَاوَةُ الْآخِرَةِ؛

وَ حَلَاوَةُ الدُّنْيَا،

مَرَارَةُ الْآخِرَةِ.

 تلخكامى دنيا، شيرينى آخرت،

و شيرينى دنياى حرام، تلخى آخرت است.

.

حکمت 251

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ماهیت دنیای حرام

وَ اللَّهِ لَدُنْيَاكُمْ

هَذِهِ أَهْوَنُ فِي عَيْنِي مِنْ عِرَاقِ [عُرَاقِ] خِنْزِيرٍ فِي يَدِ مَجْذُومٍ.

 به خدا سوگند!

اين دنياى شما كه به انواع حرام آلوده است،

در ديده من از استخوان خوكى كه در دست بيمارى جذامى باشد، پست تر است.

.

حکمت 236

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

رفتارهای ضد تقوی

كسى كه از دنيا اندوهناك مى باشد، از قضاء الهى خشمناك است،

و آن كس كه از مصيبت وارد شده شكوه كند از خدا شكايت كرده،

و كسى كه نزد توانگرى رفته و به خاطر سرمايه اش برابر او فروتنى كند، دو سوّم دين خود را از دست داده است

و آن كس كه قرآن بخواند و وارد آتش جهنّم شود حتما از كسانى است كه آيات الهى را بازيچه قرار داده است،

و آن كس كه قلب او با دنيا پرستى پيوند خورد، همواره جانش گرفتار سه مشكل است؛

- اندوهى رها نشدنى،

- حرصى جدا نشدنى،

- و آرزويى نايافتنى.

.

حکمت 228

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

آفت اندیشه

أَكْثَرُ مَصَارِعِ الْعُقُولِ،

تَحْتَ بُرُوقِ الْمَطَامِعِ.

 قربانگاه انديشه ها،

زير برق آرزوهاست.

.

حکمت 219

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ماهیت دنیا و بخیلان

 قَدْ مَرَّ بِقَذَرٍ عَلَى مَزْبَلَةٍ:

هَذَا مَا بَخِلَ بِهِ الْبَاخِلُونَ.

[وَ رُوِيَ فِي خَبَرٍ آخَرَ أَنَّهُ قَالَ]:

هَذَا مَا كُنْتُمْ تَتَنَافَسُونَ فِيهِ بِالْأَمْسِ.

 (در سر راه از كنار مزبله اى عبور مى كرد.) اين همان است كه بخيلان به آن بخل مى ورزند.

(و در روايت ديگرى نقل شد كه) اين چيزى است كه ديروز بر سر آن رقابت مى كرديد.

.

حکمت 195

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عاقبت تلاش بیش از نیاز

يَا ابْنَ آدَمَ،

مَا كَسَبْتَ فَوْقَ قُوتِكَ،

فَأَنْتَ فِيهِ خَازِنٌ لِغَيْرِكَ.

 اى فرزند آدم!

آنچه را كه بيش از نياز خود فراهم كنى،

براى ديگران اندوخته اى.

.

حکمت 192

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نگاه امام علی به دنیا

با هر جرعه نوشيدنى، گلو رفتنى،

در هر لقمه اى، گلوگير شدنى است.

و بنده نعمتى به دست نياورد جز آن كه نعمتى از دست بدهد،

و روزى به عمرش افزوده نمى گردد جز با كم شدن روزى ديگر.

پس ما ياران مرگيم،

و جان هاى ما هدف نابودى ها،

پس چگونه به ماندن جاودانه اميدوار باشيم.

در حالى كه گذشت شب و روز بنايى را بالا نبرده

جز آن كه آن را ويران كرده، و به اطراف پراكند.

.

حکمت 191

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

آخرت و دنیا

الْأَمْرُ قَرِيبٌ،

وَ الِاصْطِحَابُ قَلِيلٌ.

آخرت نزديك،

و زمان ماندن در دنيا اندك است.

.

حکمت 168

نهج البلاغه

.

موسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فناپذیری جریانها

 لِكُلِّ مُقْبِلٍ إِدْبَارٌ، وَ مَا أَدْبَرَ كَأَنْ لَمْ يَكُنْ‏.

آنچه روى مى ‏آورد، باز مى‏ گردد،

و چيزى كه باز گردد گويى هرگز نبوده است.

.

حکمت 152

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عاقبت

لِكُلِّ امْرِئٍ عَاقِبَةٌ، حُلْوَةٌ أَوْ مُرَّةٌ.

هر كس را پايانى است، تلخ يا شيرين.

.

حکمت 151

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 یکی از دو آسایش

قِلَّةُ الْعِيَالِ، أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ‏.

 اندك بودن تعداد زن و فرزند

يكى از دو آسايش است.

.

حکمت 141

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

دنیا و اقسام مردم در آن

الدُّنْيَا دَارُ مَمَرٍّ،

لَا دَارُ مَقَرٍّ؛

وَ النَّاسُ فِيهَا رَجُلَانِ؛

رَجُلٌ بَاعَ فِيهَا نَفْسَهُ فَأَوْبَقَهَا،

وَ رَجُلٌ ابْتَاعَ نَفْسَهُ فَأَعْتَقَهَا.

دنيا گذرگاه عبور است، نه جاى ماندن،

و مردم در آن دو دسته اند:

يكى آن كه خود را فروخت و به تباهى كشاند،

و ديگرى آن كه خود را خريد و آزاد كرد.

.

حکمت 133

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 توبيخ نكوهش كننده دنيا

درود خدا بر او، (شنيد مردى دنيا را نكوهش مى كند) فرمود:

اى نكوهش كننده دنيا، كه خود به غرور دنيا مغرورى

و با باطل هاى آن فريب خوردى خود فريفته دنيايى و آن را نكوهش مى كنى

آيا تو در دنيا جرمى مرتكب شده اى يا دنيا به تو جرم كرده است؟

كى دنيا تو را سرگردان كرد و در چه زمانى تو را فريب داد؟

آيا با گورهاى پدرانت كه پوسيده اند (تو را فريب داد) يا آرامگاه مادرانت كه در زير خاك آرميده اند؟

آيا با دو دست خويش بيماران را درمان كرده اى و آنان را پرستارى كرده و در بسترشان خوابانده اى.

درخواست شفاى آنان را كرده، و از طبيبان داروى آنها را تقاضا كرده اى

در آن صبحگاهان كه داروى تو به حال آنان سودى نداشت، و گريه تو فايده اى نكرد،

و ترس تو آنان را سودى نرساند، و آنچه مى خواستى به دست نياوردى،

و با نيروى خود نتوانستى مرگ را از آنان دور كنى.

دنيا براى تو حال آنان را مثال زد،

و با گورهايشان، گور، خودت را به رخ تو كشيد.

 زيباييهاى دنيا

همانا دنيا سراى راستى براى راست گويان،

و خانه تندرستى براى دنيا شناسان،

و خانه بى نيازى براى توشه گيران،

و خانه پند، براى پندآموزان است.

دنيا سجده گاه دوستان خدا،

نمازگاه فرشتگان الهى،

فرودگاه وحى خدا،

و جايگاه تجارت دوستان خداست،

كه در آن رحمت خدا را به دست آوردند،

و بهشت را سود بردند.

چه كسى دنيا را نكوهش مى كند و جدا شدنش را اعلام داشته،

و فرياد زد كه ماندگار نيست، و از نابودى خود و اهلش خبر داده است؟

و حال آن كه (دنيا) با بلاى خود بلاها را نمونه آورد،

و با شادمانى خود آنان را به شادمانى رساند.

در آغاز شب به سلامت گذشت،

امّا در صبحگاهان با مصيبتى جانكاه بازگشت،

تا مشتاق كند، و تهديد نمايد، و بترساند، و هشدار دهد.

پس مردمى در بامداد با پشيمانى، دنيا را نكوهش كنند،

و مردمى ديگر در روز قيامت آن را مى ستايند،

دنيا حقائق را به يادشان آورد، ياد آور آن شدند،

از رويدادها برايشان حكايت كرد، او را تصديق كردند،

و اندرزشان داد، پند پذيرفتند.

.

حکمت 131

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

خطاب امام علی به مردگان

(امام عليه السّلام، وقتى از جنگ صفّين برگشت

و به قبرستان پشت دروازه كوفه رسيد رو به مردگان كرد و فرمود):

اى ساكنان خانه هاى وحشت زا،

و محلّه هاى خالى و گروهاى تاريك،

اى خفتگان در خاك،

اى غريبان،

اى تنها شدگان،

اى وحشت زدگان،

شما پيش از ما رفتيد و ما در پى شما روانيم، و به شما خواهيم رسيد.

امّا خانه هايتان ديگران در آن سكونت گزيدند

و امّا زنانتان با ديگران ازدواج كردند،

و امّا اموال شما در ميان ديگران تقسيم شد

اين خبرى است كه ما داريم، حال شما چه خبر داريد؟

(سپس به اصحاب خود رو كرد و فرمود):

بدانيد كه اگر اجازه سخن گفتن داشتند،

شما را خبر مى دادند كه: بهترين توشه، «تقوا» است.

.

حکمت 130

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فاصله بین دو عمل

 شَتَّانَ مَا بَيْنَ عَمَلَيْنِ؛

عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَ تَبْقَى تَبِعَتُهُ،

وَ عَمَلٍ تَذْهَبُ مَئُونَتُهُ وَ يَبْقَى أَجْرُهُ‏.

چقدر فاصله بين دو عمل دور است:

عملى كه لذّتش مى ‏رود و كيفر آن مى‏ ماند،

و عملى كه رنج آن مى‏ گذرد و پاداش آن ماندگار است.

.

حکمت 121

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 سمّ کشنده

مَثَلُ الدُّنْيَا كَمَثَلِ الْحَيَّةِ،

لَيِّنٌ مَسُّهَا وَ السَّمُّ النَّاقِعُ فِي جَوْفِهَا،

يَهْوِي إِلَيْهَا الْغِرُّ الْجَاهِلُ

وَ يَحْذَرُهَا ذُو اللُّبِّ الْعَاقِلُ.

دنياى حرام چون مار سمّى است،

پوست آن نرم ولى سمّ كشنده در درون دارد،

نادان فريب خورده به آن مى گرايد،

و هوشمند عاقل از آن دورى گزيند.

.

حکمت 119

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

علی از زبان علی (حال و هوای امیر المومنین)

وَ قِيلَ لَهُ كَيْفَ نَجِدُكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ؟

فَقَالَ (علیه السلام): كَيْفَ يَكُونُ حَالُ مَنْ يَفْنَى بِبَقَائِهِ

وَ يَسْقَمُ بِصِحَّتِهِ

وَ يُؤْتَى مِنْ مَأْمَنِهِ؟!

(شخصى از امام پرسيد حال شما چگونه است؟ فرمود:)

چگونه خواهد بود حال كسى كه در بقاياى خود ناپايدار،

و در سلامتى بيمار است،

و در آنجا كه آسايش دارد مرگ او فرا مى رسد.

.

حکمت 115

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

شرایط اجرای امر خداوند

 لَا يُقِيمُ أَمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ

إِلَّا مَنْ لَا يُصَانِعُ

وَ لَا يُضَارِعُ

وَ لَا يَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ.

 فرمان خدا را بر پاندارد،

جز آن كس كه در اجراى حق مدارا نكند،

سازشكار نباشد،

و پيرو آرزوها نگردد.

.

حکمت 110

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عاقبت ترجیح دنیا بر دین

لَا يَتْرُكُ النَّاسُ شَيْئاً مِنْ أَمْرِ دِينِهِمْ لِاسْتِصْلَاحِ دُنْيَاهُمْ،

إِلَّا فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مَا هُوَ أَضَرُّ مِنْهُ.

 مردم براى اصلاح دنيا چيزى از دين را ترك نمى گويند،

جز آن كه خدا آنان را به چيزى زيانبارتر دچار خواهد ساخت.

.

حکمت 106

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ویژگی زاهدان و برجستگان

از نوف بكّالى نقل شده، كه در يكى از شب ها، امام على عليه السّلام را ديدم براى عبادت از بستر برخاست،

نگاهى به ستارگان افكند،

و به من فرمود: خوابى يا بيدار؟

گفتم: بيدارم.

فرمود: اى نوف خوشا به حال آنان كه از دنياى حرام چشم پوشيدند،

و دل به آخرت بستند،

آنان مردمى هستند كه زمين را تخت، خاك را بستر،

آب را عطر، و قرآن را پوشش زيرين،

و دعا را لباس روئين خود قرار دادند،

و با روش عيساى مسيح با دنيا بر خورد كردند.

نماز شب

ای نوف!

همانا داود پیامبر (که درود خدا بر او باد) در چنین ساعتی از شب بر می خواست

و می گفت: این ساعتی است که دعای هر بنده ای به اجابت می رسد،

جز باجگیران، جاسوسان، شبگردان و نیروهای انتظامی حکومت ستمگر، یا نوازنده طنبور و طبل.

.

حکمت 104

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت