مجموعه روایات درباره رضایت به قضاء خدا

روایت اول)

امام صادق علیه السلام: داناترین مردم به خدا راضی ترسن آنها است از خدای عزّوجلّ.

روایت دوم) 

علی بن الحسین علیهما السلام فرمود: صبر و راضی بودن از خدا سرِ اطاعت خداست و هر که صبر کند و از خدا راضی باشد نسبت به آنچه درباره او حکم فرماید چه دوست داشته و یا ناخوش داشته باشد خدا عزّوجلّ در آنچه دوست یا ناخوش دارد برای او حکم نکند جز آنچه خیر او باشد.

روایت سوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خدای عزّوجلّ فرماید: برخی از بندگانم کسانی باشند که امر دینشان جز با ثروتمندی و وسعت و تندرستی اصلاح نشود.آنها رابا ثروت و وسعت و تندرستی می آزمایم تا امر دینشان اصلاح شود.

برخی از بندگان مومنم کسانی باشند که امر دینشان جز با فقر و تهیدستی و ناتندرستی اصلح نشود آنها را با فقر و تهیدستی و ناتندرستی می آزمایم تا امر دینشان اصلاح شود. من به آنچه امر دین بندگان مومن ام را اصلاح کند داناترم.

برخی از بندگانم کسی است که در عبادتم کوشش کند و از خواب و بستر با لذت خود برخیزد و در شبها برای خاطر من نماز شب خواند و خود را در راه عبادت من به زحمت اندازد. من یک شب و دو شب او را به چرت اندازم به خاطر نظر لطفی که نسبت به او دارم و می  خواهم باقی اش دارم. پس او تا صبح می خوابد سپس بر می خیزد و خود را مبغوض دارد و سرزنش می کند در صورتی که اگر او را واگذارم تا هرچه خواهد عبادتم کند از آن راه او را خودبینی فراگیرد و همان خودبینی او را نسبت به اعمالش فریفته سازد و حالتی به او دست دهد که هلاک دینش در آن باشد  به جهت عُجب به اعمال و از خود راضی بودنش تا آنجا که گمان کند بر همه عابدان برتری گرفته و در عبادت از حد تقصیر درگذشته (در صورتی که پیغمبران هم اعتراف  به تقصیر در عبادت می کنند)آن هنگام از من دور شود و خودش گمان کند به من نزدیک است..

پس کسانی که اعمالی به خاطر ثواب من انجام دهند نباید به آن اعمال تکیه کنند زیرا اگر آنها هر چه کوشش کنند و خود را به زحمت افکنند و عمر خود را در راه عبادتم بسپرند باز مقصر باشند و با عبادت خود به حقیقت عبادت ام نرسند. نسبت به کرامت و نعمت بهشت و درجات عالی که در جوارم طلب می کنند ولی تنها باید به رحمتم اعتماد کنند و به فضلم شادمان باشند و با حسن ظن به من مطمئن باشند  در آنهمگام رحمتم دستگیرشان شود و رضوانم به آنها برسد و آمرزشم بر آنها لباس گذشت بپوشد. همانا منم خدای رحمان و رحیم و بدان نامیده و  منسوب شده ام.

 روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزّوجلّ فرماید: بنده مومنم را به هر سو بگردانم برایش خیر است پس باید به قضاء من راضی باشد و بر بلای من صبر کند و نعمتهایم را سپاس گزارد تا او را در مزه صدیقین نزد خود ثبت کنم.

روایت پنجم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن آنچه خدای عزّوجلّ به موسی بن عمران وحی کرد این بود که: ای موسی بن عمران مخلوقی دوست داشتنی تر از بنده مومن نیافریده ام . من او را مبتلی کنم به آنچه برای او خیر است و عافیت دهم به آنچه برایش خیر است. آنچه شرّ اوست از او بگردانم  برای آنچه خیر اوست و من به آنچه بنده ام  را اصلاح کند داناترم پس باید بر بلایم صبر کند و نعمت هایم را شکر نماید و بقضائم راضی باشد تا او را در زمره صدیقین نزد خود نویسم زمانی که به رضای من عمل کند و امرم را اطاعت نماید.

روایت ششم)

امام باقر علیه السلام فرمود: در میان مخلوق خدا سزاوارترین کس به تسلیم بودن قضاء خدای عزّوجلّ کسی است که خدای عزّوجلّ را بشناسد و هر که به قضاء راضی باشد قضاء بر او وارد شود و خدا اجر او را بزرگ فرماید و هر که قضا راناخوش دارد قضا بر او وارد شود و خدا اجرش را تباه سازد.

روایت هفتم)

امام صادق علیه السلام: به چه علامت دانسته می شود که شخص مومن است؟

فرمود: به تسلیم خدا بودن و راضی بودن به آنچه برایش پیش می آید از شادی و ناخرسندی.

روایت هشتم)

امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله هیچ گاه نسبت به امری که می گذشت نمی فرمود: کاش غیر این می بود.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

فضل و امتیاز یقین

روایت اول)

امام صادق علیه السلام گوید: چیزی نیست جز اینکه حدی دارد.

عرض کردم: قربانت گردم حدّ توکل چیست؟

فرمود: یقین است.

عرض کردم: حد یقین چیست؟

فرمود: اینکه با وجود خدا از چیزی نترسی.

شرح: مراد به حد در اینجا اندازه وجودی و ظرفیت معنوی این صفات است و نزدیک به همان حدی است که علماء منطق در باب کلیات خمس می گویند. پس همچنان که حیوان ناطق اندازه وجودی انسان را تعیین می کند. یقین هم اندازه وجودی توکل را مشخص می سازد.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: از نشانه های درستی یقین مرد مسلمان این است که مردم را به وسیله خشم خدا خرسند نکند.(مانند کسی که طبق میل مردم برخلاف حق فتوی دهد و نهی از منکر نکند) و مردم را بر آنچه خدا به خود او نداده، سرزنش ننماید؛ زیرا روزی را نه آز و حرص بیاورد و نه نخواستن آن رد کند و اگر شخصی از شما چنانکه  ازمرگ می گریزد از روزیش بگریزد روزی به او برسد همچنان که مرگ به او میرسد. خدا به عدالت خویش نشاط و آسایش را در یقین و رضا قرار داده و غم و اندوه را درشک و ناخرسندی.

روایت سوم)

امیر المومنین صلوات الله علیه بر منبر فرمود: هیچ یک از شما مزه ایمان را نچشد تا آنکه بداند آنچه به او رسیده ممکن نبود که از او بگذرد و انچه از او گذشته ممکن نبود که به او برسد.

روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود:  امیر المومنین علیه السلام کنار دیوار خمیده ئی نشسته بود و میان مردم داوری می کرد.

یکی از آنها عرض کرد: زیر این دیوار منشین که شکسته است.

ایشان فرمودند: مرد را اجلش نگهدار است و چون حضرت از آنجا برخاست دیوار فرو ریخت.

امام صادق علیه السلام فرمود: و امیر المومنین علیه السلام این گونه کارها و امثال آن را انجام میداد و همین است یقین.

روایت پنجم)

سعید بن قیس گوید: روزی در میدان جنگ مردی را دیدم که تنها دو جامه بر تن داشت. اسبم را به طرفش حرکت دادم. دیدم امیر المومنین است. عرض کردم: یا امیر المومنین در چنین جائی(با این لباس؟)؟

فرمود: آری، هیچ بنده ئی نیست  جر آنکه برای او از جانب خدا به عنوان نگهبان و نگهدار دو فرشته است که او را نگه میدارند از اینکه از سر کوهی سرنگون نشود یا در چاهی بیفتد و چون قضاء خدا فرود آید، او را نسبت به همه چیز واگذارند.

روایت ششم)

امام رضا علیه السلام درباره گنجی که خدای عزّ و جلّ می فرماید:« زیرش گنجی برای آنها بود» فرمود: در آنجا بود:

بسم الله الرحمن الرحیم

در شگفتم از کسی که یقین به مرگ دارد چگونه می خندد؟ و در شگفتم از کسی که یقین به تقدیر دارد چگونه اندوهگین می شود؟ و در شگفتم از کسی که دنیا  و دگرگونی هایش را نسبت به اهلش دیده است. چگونه به آن اعتماد می کند؟ سزاوار است کسی که خدا را با عقل شناخته خدا را در قضاء و قدرش متهم نسازد و در روزی رسانیدنش او را به کندی نسبت ندهد.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

مجموعه روایات درباره مکارم اخلاق

مکارم صفاتی است که موجب کرامت و شرف و بزرگواری انسان می شود و از صفات نیک عادی بالاتر است.

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: مکارم ده چیز است. اگر میتوانی آنها را داشته باش زیرا گاهی شخصی آنها را دارد و فرزندش ندارد و گاهی در فرزند هست و در بدرش نیست و گاهی در برده است و در آزاد نیست.

عرض شد: آنها چه هستند؟

فرمود: ناامیدی حقیقی(از آنچه در دست مردم است)، صداقت زبانی، اداء امانت، صله رحم، پذیرائی از مهمان، غذا دادن به سائل، جبران نیکی ها، مراعات حق همسایه، مراعات حق رفیق. افضل و عالیتر از همه حیا و شرم است.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزوجل پیغمبرانش را به مکارم اخلاق اختصاص داد. شما خدا را بیازمائید. اگر آنها در وجود شما هم بود خدا را سپاس گوئید و بدانید که بودن آنها در شما خیر شماست و اگر در شما نبود از خدا بخواهید و نسبت به آنها رغبت جوئید. سپس آنها را ده چیز شمرد: یقین، قناعت، صبر، شکر، خویشتن داری، خلق نیکو، سخاوت، غیرت، شجاعت، مروت.

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزوجل اسلام را دین شما پسندید پس به سبب سخاوت و خلق نیکو با آن نیکو معاشرت کنید.

روایت چهارم)

ابن سنان گوید: مرردی از بنی هاشم (که گویا مراد امام صادق علیه السلام باشد و از شدت تقیه این گونه تغبیر شده است.) فرماید: چهار چیز است که هرکس آنها را دارا باشد اسلامش کامل است و اگر سر تا پایش خطاکاری باشد. از قدر او نکاهد: راستگوئی و حیا و خوش خلقی و سپاس گزاری.

روایت پنجم)

پیامبر گرامی صلی الله علیه و آله فرمود: نمی خواهید بهترین مردان شما را به شما بگویم؟

عرض کردیم: چرا، رسول خدا.

فرمود: برخی از بهترین مردان شما مرد پرهیزگار ناآلوده، با سخاوت، زبان و دامن پاک، خوش رفتاری با پدر و مادر که عیالاتش را به پناهندگی به دیگران مجبور نسازد.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

مجموعه روایات ارزش تفکّر

روایت اول)

امیر المومنین علیه السلام می فرمود: با تفکر دل خود را بیدار ساز و در شب پهلو از بستر خواب به دور دار و از پروردگارت پروا کن.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: یک ساعت اندیشیدن بهتراز یک شب عبادت است.

شرح: اندیشیدن یک ساعت گاهی موجب توبه از گناهان و عبادت تمام عمر می گردد.

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: بهترین عبادت همواره اندیشیدن درباره خدا و قدرت اوست.

روایت چهارم) 

امام رضا علیه السلام فرمود: عبادت به نماز و روزه بسیار نیست همانا عبادت اندیشیدن در امر خدای عزّوجلّ است.

روایت پنجم)

امیر المومنین علیه السلام فرمود: اندیشیدن انسان را به نیکی و انجام آن می‌کشاند.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

 نشانه یقین ازنگاه پیامبر صلی الله علیه و آله

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله نماز صبح را با مردم گزارد. سپس در مسجد نگاهش به جوانی افتاد که چرت میزد و سرش پائین می افتاد. رنگش زرد بود و تنش لاغر و چشمانش به گودی فرو رفته.

 رسول خدا صلی الله علیه و آله به او فرمود: حالت چگوه است؟

عرض کرد: من یقین پیدا کرده ام.

رسول خدا صلی الله علیه و آله از گفته او در شگفت شد و فرمود: همانا هر یقینی را حقیقتی است. حقیقت یقین تو چیست؟

عرض کرد: یا رسول الله همین یقین من است که مرا اندوهگین ساخته و بیداری شب و تشنگی روزهای گرمم بخشیده و از دنیا و آنچه در دنیا هست بی رغبت گشته ام تا آنجا که گویا عرش پروردگارم را میبینم که برای رسیدگی به حساب خلق برپا شده و مردم برای حساب گرد آمده اند و گویا اهل بهشت را مینگرم که در نعمت می خرامند و بر کرسی ها تکبه زده یکدیگر را معرفی می کنند و گویا اهل دوزخ را میبینم که د رآنجا معذبند و به فریادرسی ناله می کنند و گویا اکنون آهنگ زبانه کشیدن آتش دوزخ در گوشم طنین انداز است.

رسول خدا صلی الله علیه و آله به اصحاب فرمود: این جوان بنده ای است که خدا دلش را به نور ایمان روشن ساخته. سپس به خود او فرمود:

بر این حال که داری ثابت باش.

جوان گفت: یا رسول الله از خدا بخواه شهادت در رکابت را روزیم کند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله برای او دعا فرمود.

مدتی نگذشت که در جنگی همراه پیغمبر بیرون رفت و بعد از 9 نفر شهید گشت و او دهمین بود.

روایت دوم)

امیر المومنین صلوات الله علیه فرمود: بر سر هر امر حقی حقیقتی است و بر سر هر امر درستی نوری «إنّ علی کل حقّ حقیقه و علی کلّ صواب نوراً.»

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

 ویژگی های امام از منظر امام صادق علیه السلام

امام صادق علیه السلام:

تا معرفت نیابید صالح نشوید،

تا تصدیق نکنید، معرفت نیابید،

و تا چهار دری را که نخستین‌شان جز به اخرشینشان اصلاح نشود، نگیرید تصدیق نیابید.

همراهان سه در، گمراه گشته و در بیراهه دوری افتادند.

….

هیهات هیهات!! که مردمی از دست رفتند و مردند پیش از آنکه هدایت شوند و گمان کردند که ایمان دارند در صورتی که ندانسته مشرک شدند. هرکس از در وارد خانه شود هدایت یافته و هرکه راه دیگری پیش گیرد طریق هلاکت پیموده است.

خدا اطاعت ولی امرش را به اطاعت رسولش پیوسته و اطاعت رسولش را به اطاعت خود (أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و اولی الامر منکم) پس هرکه اطاعت والیان امر را کنار گذارد خدا و رسولش را هم اطاعت نکرده است و همان است اقرار به آنچه از جانب خدا آمده که: «خذوا زینتکم عند کل  مسجد و التمسوا البیوت التی أذن الله أن ترفع و یذکر فیها اسمه» پس همانا او به شما خبر داده که آنها « رجال لا تلهیهم تجاره و لا بیع عن ذکر الله_عزوجل_ و إقام الصلاه و إیتاء الزکاه یخافون یوما تتقلّب و الابصار»

همانا خدا رسولان را ویژه امر خود ساخت و سپس آنها را با تصدیق و باور به آنها درباره بیم‌های خویش برگزید و فرمود:« و أن من أمه إلّا خلا فیها نذیرٌ»

هرکه ندانست بی‌راهه رفت و هرکه چشم گشود و تعقل کرد هدایت یافت. همانا خدای عزّوجلّ فرماید:«فإنّها لا تعمی الأبصار لکن تعمی القلوب التی فی الصدور».

و کسی که نمی‌بیند چگونه راه یابد و کسی که بیمش نداده اند چگونه بینا باشد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله را پیروی کنید و به آنچه از جانب خدا آمده اقرار کنید و از نشانه های هدایت متابعت نمائید؛ زیرا ایشان نشانه‌های امانت و تقوایند و بدانید اگر کسی فقط عیسی بن مریم علیه السلام را انکار کند و پیغمبران غیر از او را اقرار نماید، ایمان ندارد. چراغ گاه را جوئید و راه بپیمائید و از پشت پرده ها در طلب آثار و نشانه باشید.(شما ببینید امثال یزید و هشام نشان دهنده رفتار پیغمبر صلی الله علیه و آله هستند یا حسین بن علی و فرزندانش علیهم السلام) تا امر دینتان را کامل ساخته و به خدای پرودگار خویش ایمان آورده باشید.

.

اصول کافی،ج3

ترجمه مصطفوی