مجموعه روایات درباره رابطه ایمان، اسلام و یقین

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: مومن را سزاوار است که دارای هشت خصلت باشد:

1-   هنگام شدائد باوقار باشد.

2-   هنگام بلا شکیبا باشد.

3-   در فراوانی نعمت سپاس گزار باشد.

4-   به آنچه خدا روزی اش کرده قانع و خرسند باشد.

5-   به دشمنانش ستم نکند.

6-   بارش را بر دوستانش نیفکند.

7-   بدنش از او در رنج و مشقّت باشد.

8-   مردم از ناحیه او در آسایش باشند.

همانا علم دوست مومن است و بردباری وزیرش و عقل امیر سپاهش و مدارا برادرش و احسان پدرش باشد.

 روایت دوم)

امیر المومنین علیه السلام فرمود: ایمان چهار پایه دارد:

1-   توکل بر خدا

2-   واگذار کردن امر به خدا

3-   راضی بودن به قضاء خدا

4-   تسلیم بودن به امر خدا

روایت سوم)

امام رضا علیه السلام فرمود: در یکی از جنگها جماعتی را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله بردند. فرمود: این مردم چه کسانند؟

گفتند: یا رسول الله! مومنین اند.

فرمود: ایمان شما در چه پایه است؟

گفتند: بردباری هنگام بلا و سپاس گزاری زمان نعمت و رضا به قضاء خداوند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اینها صفات خویشتن داران دانشمندی است که از کثرت دانش به پیغمبران نزدیک شده اند. اگر چنانکه گفتید هستید پس ساختمانی را که در آن سکونت نمی کنید نسازید و چیزی را که نمی خورید گرد نیاورید و از خدائی که به سویش بازگشت می کنید پروا دارید.

روایت چهارم)

امیر المومنین را از ایمان سوال کردند. فرمود: خدای عزّوجلّ ایمان را بر چهار پایه قرار داد :

1-   صبر

2-   یقین

3-   عدالت

4-   جهاد

صبر چهار شعبه دارد: اشتیاق، ترس، زهد، مراقبت.

هرکه اشتیاق بهشت داشته باشد هوس رانی ها را کنار گذارد.

هرکه از دوزخ بیم دارد از چیزهای حرام رو گرداند.

هرکه در دنیا زهد ورزد، مصیبتها بر او آسان شود.

هر که منتظر مرگ باشد به انجام دادن نیکی ها شتاب کند.

یقین چهار شعبه دارد:

1-   زیرکی و روشن بینی

2-   رسیدن به حقایق

3-   عبرت شناسی

4-   روش پیشینیان

هرکه روشن بین شود حقیقت شناس گردد و هرکه حقیقت شناس گردد عبرت شناس شود و عبرت شناس شود سنت و روش را بفهمد و هرکه سنت و روش را بفهمد مثل این است که با پیشینیان بوده و به طریقه ای که درست تر است هدایت شود و نگاه کند هر که نجات یافته به چه وسیله نجات یافته و هرکه هلاک شده برای چه هلاک شده و همانا خدا هر که را هلاک نمود تنها به سبب نافرمانیش هلاک نموده و هرکه را نجات بخشیده به سبب اطاعتش بوده است.

عدالت چهار شعبه دارد:

1-   فهمیدن امر مشکل

2-   رسیدن به حقیقت دانش

3-   روشنی حکم

4-   خرمی شکیبائی

پس هرکه بفهمد همه دانش را تفسیر کند و هرکه بداند آبگاههای داوری را بشناسد و هرکه بردباری کند در کارش زیاده روی نکند و میان مردم ستوده زندگی کند.

جهاد چهار شعبه دارد:

1-   امر به معروف

2-   نهی از منکر

3-   راستگوئی در هر حال

4-   دشمنی با بدکاران

پس هر که امر به معروف کند مومن را یاری کرده و پشتش را محکم نموده و هرکه نهی از منکر کند بینی منافق را به خاک مالیده و از نیرنگش ایمن گشته و هرکه همه جا راست گوید وظیفه ای که بر او بئده انجام داده و هرکه با بدکاران دشمنی کند برای خدا خشم نموده و خدا هم به خاطر او خشم نماید. این است ایمان و پایه های آن.

روایت پنجم)

رابطه اسلام، ایمان و یقین.

امام رضا علیه السلام راجع به ایمان و اسلام پرسیدم فرمود: امام باقر علیه السلام فرموده است: همانان دین فقط اسلام است و ایمان یک درجه بالاتر از آن است و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان است و یقین یک درجه بالاتر از تقوی است و میان مردم چیزی کمتر از یقین تقسیم نشده است .

عرض کردم: یقین چیست؟

فرمود: توکل بر خدا، تسلیم خدا شدن، راضی بودن به قضاء خدا، واگذاشتن کار به خدا.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی