باب عجب

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: همانا خدا دانست که ارتکاب گناه برای مومن از خودبینی بهتر است و اگر چنین نبود هرگز مومنی به گناه دچار نمی شد.

روایت دوم)

علی بن سوید گوید: از حضرت ابی الحسن علیه السلام راجع به خودبینی و عجبی که عمل را فاسد کند پرسیدم.
پرسیدم: خود بینی چند درجه دارد: بعضی از آن درجات این است که کردار زشت بنده به نظرش جلوه کند و آن را خوب پندارد و از آن خوشش آید و گمان کند کار خوبی می کند و بعضی درجاتش این است که بنده به پرودگارش ایمان آورد و بر خدای عزوجل منت گذارد در صورتی که خدا را بر او منت است.

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: مردی گناه می کند و از آن پشیمان می شود و کار شایسته ایی می کند و آن شادمانش می سازد و از حال پشیمانی دور می افتد در صورتی که بودنش به حال پشیمانی بهتر است از شادی و سروری که او را فراگرفته است.

روایت چهارم)

امام باقر یا امام صادق علیهما السلام فرمود: دو مرد داخل مسجد شوند که یکی عابد و دیگری فاسق باشد و از مسجد خارج شوند در حالی که فاسق صدیق شده باشد و عابد فاسق. این برای این است که عابد داخل مسجد شود در حالتی که به عبادتش ببالد و به آن بنازد و فکرش در آن باره باشد ولی فکر فاسق درباره ندامت و پشیمانی از فسقش باشد و از خدای عزوجل راجع به گناهانی که کرده آمرزش خواهد.

روایت پنجم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: زمانی موسی علیه السلام نشسته بود که ناگاه شیطان سوی او آمد و کلاه دراز و رنگارنگی به سر داشت. چون نزدیک موسی علیه السلام رسید کلاهش را برداشت و خدمت موسی ایستاد و به او سلام کرد.
موسی گفت: تو کیستی؟
گفت: شیطانم.
موسی گفت: شیطان توئی؟! خدا آواره ات کند.
شیطان گفت: من آمده ام به تو سلام کنم به خاطر منزلتی که نزد خدا داری.
موسی علیه السلام گفت: این کلاه چیست؟
گفت: به وسیله این کلاه دل آدمی زاد را می ربایم.
موسی گفت: به من خبر ده از گناهی که چون آدمی زاد مرتکب شود بر او مسلط شوی؟
شیطان گفت: هنگامی که او را از خود خوش آید و عملش را زیاد شمارد و گناهش در نظرش کوچک شود.
و پیامبرصلی الله علیه و آله فرمود: خدای عزوجل به داوود علیه السلام فرمود: ای داوود! گنهکاران را مژده بده و صدیقان را بترسان.
داوود عرض کرد: چگونه گنهکاران را مژده دهم و صدیقان را بترسانم؟
فرمود: ای داوود! گنهکاران را مژده بده که من توبه را می پذیرم و از گناه درمیگذرم و صدیقان را بترسان که به اعمال خویش خودبین نشوند؛ زیرا بنده ایی نیست که به پای حسابش کشم جز آنکه هلاک باشد.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه و شرح مصطفوی

.