مجموعه روایات درباره شکر

روایت اول)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خورنده سپاس گزار، اجرش مانند روزه دار خداجوست و تندرست شکر گزار اجرش مانند گرفتار صابر است و عطا کننده سپاس گزار اجرش مانند اجر محروم قانع است.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در تورات نوشته است:« کسی که به تو نعمت داد سپاس او را به جای آور و به کسی که از تو سپاس گزاری کرد نعمتش ده؛ زیرا با سپاس گزاری، نعمتها نابود نگردد و با ناسپاسی پایدار نماند. سپاس گزاری مایه افزایش نعمت است و ایمنی از دگرگونی.

روایت سوم)

شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود: سه چیز است که هیچ چیز با وجود آنها زیان نرساند:

دعا هنگام گرفتاری، آمرزش خواهی هنگام گناه، سپاس گزاری هنگام نعمت.

روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدا نعمتی به بنده ئی نداد که از صمیم قلب آن را شناسد و در ظاهر با زبان خدا را ستایش کند و سخنش تمام شود جز آنکه برایش با فزونی امر شود.

روایت پنجم)

امام صادق علیه السلام فرمود: شکر نعمت، دوری از محرمات است و تمام شکر شکر الحمدلله رب العالمین گفتن مرد است.

روایت ششم)

ابو بصیر گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا برای شکر حدی است که چون بنده انجام دهد، شاکر محسوب شود؟

فرمود: آری.

عرض کردم: کدام است؟

فرمود: خدا را بر هر نعمتی که نسبت به خانواده و مال او داده سپاس می گوید و اگر برای خدا در  نعمتی که نسبت به مال او داده حقی باشد، بپردازد و از این باب است قولخدای عزّجلّ:«سبحان الذی سخر لنا هذا و ما کنّا له مقرنین»، «ربّ انزلنی منزلا مبارکا و انت خیر المنزلین»، «رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا».

روایت هفتم)

صفوان جمال گوید: امام صادق علیه السلام به من فرمود: خدا نعمتی کوچک یا بزرگ به بنده ئی ندهد که او بگوید: الحمدلله جز آنکه شکرش را اداء کرده باشد.

روایت هشتم) 

امام صادق علیه السلام فرمود: هر که خدا به او نعمتی دهد و او ان را از دل بفهمد، شکرش را اداء کرده است.

روایت نهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: مردی از شما شربتی می نوشد و خدا بهشت را بدان سبب برای او واجب می کند.

سپس فرمود: او ظرف را بر دهانش می گذارد و «بسم الله» می گوید و آنگاه می آشامد. سپس دور می برد با آنکه اشتها دارد. پس خدا را حمد می کند. باز بر می گردد و می آشامد دوباره دور می برد و حمد خدا می گوید سپس بر می گردد و می آشامد. باز دور می برد و حمد خدا می کند خدای عز و جل بهشت را بدین سبب برایش واجب می کند.

روایت دهم)

عمر بن یزید گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: من از خدای عزوجل مال خواستم به من روزی کرد و باز از او فرزند خواستم به من روزی کرد و از او خواستم به من منزل دهد روزی کرد. می ترسم از اینکه این استدراج باشد.

فرمود: [نعمت] با سپاس گزاری استدراج نیست.

روایت یازدهم)

امام صادق علیه السلام از مسجد بیرون آمد دید مرکوبش گم شده است.

فرمود: اگر خدا آن را به من برگرداند، حق شکرش را می گزارم.

چیزی نگذشت که ان را آوردند.

امام فرمود: الحمدلله

شخصی عرض کرد: قربانت مگر نفرمودی حق شکر خدا را می گزارم؟

فرمود: مگر نشنیدی گفتم الحمدلله.

شرح: علامه مجلسی(ره) نقل کند که در هر بلا و مصیبتی پنج نوع شکر است:

1-هر مصیبتی دافع مصیبت بزرگتر از خود است. چنانچه مردن مرکوب دافع مردن خود انسان است و جای شکرش باقی است.

2-هر بلائی موجب کفاره گناه یا رفعت درجه می شود پس سزاوار شکر است.

3-مصیبت و بلای دنیوی در برابر بلای دینی کوچک و سبک است چنانکه مردی کور و جذامی و پیس و فلج در زمان حضرت عیسی می گفت :« خدا را شکر که مرا به بلا بیشتر مردم گرفتار نکرد.» چون حضرت عیسی از او توضیح خواست گفت: « بزرگترین بلاها بلای کفر و بی ایمانی است که من ندارم.

4-هر بلائی در لوح محفوظ نوشته و مقدر است و ناچار بر سر انسان خواهد امد چون آمد و گذشت باید خدا را شکر کرد.

5-هر بلائی موجب ثواب آخرت و رفتن محبت دنیا از دل است و آن سزاوار شکر است.

 روایت دوازدهم)

امام باقر علیه السلام فرمود: چون شخص گرفتار و دردمندی را دیدی به نحوی که او نشنود(زیرا شنیدن ان اندوهگینشان می کند) سه بار بگو: حمد خدائی را که مرا از آنچه تو را مبتلا ساخته، معاف داشت و اگر می خواست می کرد. سپس فرمود: هرکه این را بگویدآن بلا به او نرسد.

روایت سیزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: چون مرد گرفتاری را دیدی و خدا بر تو نعمت داده بود، بگو:«بارخدایا! من مسخره نمی کنم و نمی بالم بلکه تو را برای نعمت های بزرگت نسبت به خود می ستانم.

روایت چهاردهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه یکی از شما نعمت خدای عزوجل را بیاد اورد باید برای شکر خدا چهره روی خاک گذارد و اگر سوار است باید پیاده شود و چهره روی خاک گذارد و اگر از بیم شهرت نتواند پیاده شود چهره روی کوهه زرین گذارد و اگر نتواند چهره بر کف دست گذارد سپس خدا را بر نعمتی که به او داده حمد کند.

روایت پانزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن آنچه خدای عز وجل به موسی علیه السلام وحی فرمود، این بود:

ای موسی! مرا چنانکه سزاوار است شکر گزار.

عرض کرد: پروردگارا! تو را چگونه چنانکه سزاوار است شکر گزارم در صورتی که هر شکری که تو را نمایم آن هم نعمتی است که تو به من عطا فرموده ایی؟

فرمود: ای موسی! اکنون که دانستی آن شکر گزاریت هم از من است مرا شکر کردی.

روایت شانزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در هر صبح و شام ده بار بگو:« بار خدایا! هر نعمت یا عافیتی که نسبت به دین یا دنیا در این صبح دارم از جانب توست. تو یکتائی و شریک نداری. پرودگارا! حمد برای تو و شکر برای توست. از جهت نعمتی که به من دادی تا راضی گردی و هم بعد از رضایتت.»

زیرا اگر تو چنین گوئی شکر نعمت خدا را بر خود در آن روز و آن شب ادا کرده باشی.

جناب نوح علیه السلام این دعا را در هر صبح می گفت. از این رو عبد شکور نامیده شد.

روایت هفدهم)

عمار دهنی گوید: شنیدم علی بن الحسین عیهما السلام می فرمود: خدا هر دل غمگینی را دوست دارد و هر بنده سپاس گزاری را دوست دارد. روز قیامت خدای تبارک و تعالی به یکی از بندگامش می فرماید از فلانی سپاس گزاری کردی؟

عرض می کند: پرودگارا! من تو را سپاس گفتم.

خدای تعالی فرماید: چون از او سپاسگزاری ننمودی، مرا هم سپاس نگفته ایی.

سپس امام فرمود: شکرگزارترین شما خدا را کسی است که از مردم بیشتر شکرگزاری کند.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی