مجموعه روایات درباره شکر

روایت اول)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خورنده سپاس گزار، اجرش مانند روزه دار خداجوست و تندرست شکر گزار اجرش مانند گرفتار صابر است و عطا کننده سپاس گزار اجرش مانند اجر محروم قانع است.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در تورات نوشته است:« کسی که به تو نعمت داد سپاس او را به جای آور و به کسی که از تو سپاس گزاری کرد نعمتش ده؛ زیرا با سپاس گزاری، نعمتها نابود نگردد و با ناسپاسی پایدار نماند. سپاس گزاری مایه افزایش نعمت است و ایمنی از دگرگونی.

روایت سوم)

شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود: سه چیز است که هیچ چیز با وجود آنها زیان نرساند:

دعا هنگام گرفتاری، آمرزش خواهی هنگام گناه، سپاس گزاری هنگام نعمت.

روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدا نعمتی به بنده ئی نداد که از صمیم قلب آن را شناسد و در ظاهر با زبان خدا را ستایش کند و سخنش تمام شود جز آنکه برایش با فزونی امر شود.

روایت پنجم)

امام صادق علیه السلام فرمود: شکر نعمت، دوری از محرمات است و تمام شکر شکر الحمدلله رب العالمین گفتن مرد است.

روایت ششم)

ابو بصیر گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا برای شکر حدی است که چون بنده انجام دهد، شاکر محسوب شود؟

فرمود: آری.

عرض کردم: کدام است؟

فرمود: خدا را بر هر نعمتی که نسبت به خانواده و مال او داده سپاس می گوید و اگر برای خدا در  نعمتی که نسبت به مال او داده حقی باشد، بپردازد و از این باب است قولخدای عزّجلّ:«سبحان الذی سخر لنا هذا و ما کنّا له مقرنین»، «ربّ انزلنی منزلا مبارکا و انت خیر المنزلین»، «رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا».

روایت هفتم)

صفوان جمال گوید: امام صادق علیه السلام به من فرمود: خدا نعمتی کوچک یا بزرگ به بنده ئی ندهد که او بگوید: الحمدلله جز آنکه شکرش را اداء کرده باشد.

روایت هشتم) 

امام صادق علیه السلام فرمود: هر که خدا به او نعمتی دهد و او ان را از دل بفهمد، شکرش را اداء کرده است.

روایت نهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: مردی از شما شربتی می نوشد و خدا بهشت را بدان سبب برای او واجب می کند.

سپس فرمود: او ظرف را بر دهانش می گذارد و «بسم الله» می گوید و آنگاه می آشامد. سپس دور می برد با آنکه اشتها دارد. پس خدا را حمد می کند. باز بر می گردد و می آشامد دوباره دور می برد و حمد خدا می گوید سپس بر می گردد و می آشامد. باز دور می برد و حمد خدا می کند خدای عز و جل بهشت را بدین سبب برایش واجب می کند.

روایت دهم)

عمر بن یزید گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: من از خدای عزوجل مال خواستم به من روزی کرد و باز از او فرزند خواستم به من روزی کرد و از او خواستم به من منزل دهد روزی کرد. می ترسم از اینکه این استدراج باشد.

فرمود: [نعمت] با سپاس گزاری استدراج نیست.

روایت یازدهم)

امام صادق علیه السلام از مسجد بیرون آمد دید مرکوبش گم شده است.

فرمود: اگر خدا آن را به من برگرداند، حق شکرش را می گزارم.

چیزی نگذشت که ان را آوردند.

امام فرمود: الحمدلله

شخصی عرض کرد: قربانت مگر نفرمودی حق شکر خدا را می گزارم؟

فرمود: مگر نشنیدی گفتم الحمدلله.

شرح: علامه مجلسی(ره) نقل کند که در هر بلا و مصیبتی پنج نوع شکر است:

1-هر مصیبتی دافع مصیبت بزرگتر از خود است. چنانچه مردن مرکوب دافع مردن خود انسان است و جای شکرش باقی است.

2-هر بلائی موجب کفاره گناه یا رفعت درجه می شود پس سزاوار شکر است.

3-مصیبت و بلای دنیوی در برابر بلای دینی کوچک و سبک است چنانکه مردی کور و جذامی و پیس و فلج در زمان حضرت عیسی می گفت :« خدا را شکر که مرا به بلا بیشتر مردم گرفتار نکرد.» چون حضرت عیسی از او توضیح خواست گفت: « بزرگترین بلاها بلای کفر و بی ایمانی است که من ندارم.

4-هر بلائی در لوح محفوظ نوشته و مقدر است و ناچار بر سر انسان خواهد امد چون آمد و گذشت باید خدا را شکر کرد.

5-هر بلائی موجب ثواب آخرت و رفتن محبت دنیا از دل است و آن سزاوار شکر است.

 روایت دوازدهم)

امام باقر علیه السلام فرمود: چون شخص گرفتار و دردمندی را دیدی به نحوی که او نشنود(زیرا شنیدن ان اندوهگینشان می کند) سه بار بگو: حمد خدائی را که مرا از آنچه تو را مبتلا ساخته، معاف داشت و اگر می خواست می کرد. سپس فرمود: هرکه این را بگویدآن بلا به او نرسد.

روایت سیزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: چون مرد گرفتاری را دیدی و خدا بر تو نعمت داده بود، بگو:«بارخدایا! من مسخره نمی کنم و نمی بالم بلکه تو را برای نعمت های بزرگت نسبت به خود می ستانم.

روایت چهاردهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه یکی از شما نعمت خدای عزوجل را بیاد اورد باید برای شکر خدا چهره روی خاک گذارد و اگر سوار است باید پیاده شود و چهره روی خاک گذارد و اگر از بیم شهرت نتواند پیاده شود چهره روی کوهه زرین گذارد و اگر نتواند چهره بر کف دست گذارد سپس خدا را بر نعمتی که به او داده حمد کند.

روایت پانزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن آنچه خدای عز وجل به موسی علیه السلام وحی فرمود، این بود:

ای موسی! مرا چنانکه سزاوار است شکر گزار.

عرض کرد: پروردگارا! تو را چگونه چنانکه سزاوار است شکر گزارم در صورتی که هر شکری که تو را نمایم آن هم نعمتی است که تو به من عطا فرموده ایی؟

فرمود: ای موسی! اکنون که دانستی آن شکر گزاریت هم از من است مرا شکر کردی.

روایت شانزدهم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در هر صبح و شام ده بار بگو:« بار خدایا! هر نعمت یا عافیتی که نسبت به دین یا دنیا در این صبح دارم از جانب توست. تو یکتائی و شریک نداری. پرودگارا! حمد برای تو و شکر برای توست. از جهت نعمتی که به من دادی تا راضی گردی و هم بعد از رضایتت.»

زیرا اگر تو چنین گوئی شکر نعمت خدا را بر خود در آن روز و آن شب ادا کرده باشی.

جناب نوح علیه السلام این دعا را در هر صبح می گفت. از این رو عبد شکور نامیده شد.

روایت هفدهم)

عمار دهنی گوید: شنیدم علی بن الحسین عیهما السلام می فرمود: خدا هر دل غمگینی را دوست دارد و هر بنده سپاس گزاری را دوست دارد. روز قیامت خدای تبارک و تعالی به یکی از بندگامش می فرماید از فلانی سپاس گزاری کردی؟

عرض می کند: پرودگارا! من تو را سپاس گفتم.

خدای تعالی فرماید: چون از او سپاسگزاری ننمودی، مرا هم سپاس نگفته ایی.

سپس امام فرمود: شکرگزارترین شما خدا را کسی است که از مردم بیشتر شکرگزاری کند.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

مجموعه روایات درباره صبر

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: ای حفص! هرکه صبر کند اندکی صبر کرده و هر که بی تابی کند اندکی بی تابی کرده است.

سپس فرمود: در هر کاری صبر را از دست مده؛ زیرا خدای عزّوجلّ محمد صلی الله علیه و آله را مبعوث فرمود و او را به صبر و مدارا امر کرد و فرمود: «واصبر علی ما یقولون و اهجرهم هجرا جمیلا*وذرنی و المکذبین اولی النعمه»

«ادفع بالتی هی احسن فإذا الذی بینک و بینه عداوه کانی ولی حمیم*و ما یلقیها الا الذین صبروا و ما یلقیها الا ذوحط عظیم».

روایت دوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله هم صبر نمود تا او را به امور بزرگی نسبت دادند و متهم کردند. او دلتنگ شد. خدا عزّوجلّ این آیه نازل فرمود:« و لقد نعلم أنک یضیق صدرک بما یقولون فسبح بحمد ربک و کن من الساجدین».

سپس تکذیبش کردند و متهمش نمودند . از آن رو غمگین شد و خدای عزّوجلّ نازل فرمود: «قد نعلم أنه لیحزنک الذی یقولون فانهم لا یکذبونک و لکن الظالمین بآیات الله یجحدون و لقد کذبت رسل من قبلک فصبروا علی ما کذبوا و اوذوا حتی أتاهم نصرنا»

پس پیغمبر صلی الله علیه و آله خود رابه صبر ملزم ساخت تا انها تجاوز کردند و خدای تبارک و تعالی را به زبان آوردند و او را تکذیب کردند. پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: درباره خودم و خاندان و آبرویم صبر کردم ولی نسبت به بد گفتن به معبودم صبر ندارم. خدای عزّوجلّ نازل فرمود که:«و لقد خلقنا السماوات و الارض و ما بینهما فی سته أیام و ما مسنا من لغوب*فاصبر علی ما یقولون».

پس پیغمبر صلی الله علیه و آله درهمه احوال صبر کرد تا به امامان از عترتش به او مژده دادند و انها را به صبر معرفی کردند و خداوند فرمود: «و جعلنا منهم أئمّه یهدون بأمرنا لمّا صبروا و کانوا بایاتنا یوقنون». در این هنگام پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: صبر نسبت به ایمان مانند سر ست نسبت به تن. پس خدای عزّوجلّ هم از صبر او شکرگزاری کرد و نازل فرمود:« و تمت کلمه ربک الحسنی علی بنی اسرائیل بما صبروا و دمّرنا ما کا یصنع فرعون و قومه و ما کانوا یعرشون».

پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: این بشارت است و انتقام. پس خدای عزّوجلّ نبرد و کشتار مشرکین را به او اجازه فرمود و نازل کرد:«فاقتلوا المشرکین حیث وجدتموهم و خذوهم واحصروهم واقعدوا لهم کل مرصد»«فاقتلوهم حیث ثقفتموهم».

پس خدا آنها را به دست پیغمبر صلی الله علیه و آله و دوستانش بکشت و ان را پاداش صبرش قرارداد علاوه بر انچه در آخرت برایش ذخیره کرد. پس هر که صبر کند و به حساب خدا گذارد. از دنیا نرو تا انکه خدا چشمش را درباره دشمنانش روشن کند علاوه بر آنچه در آخرت برایش ذخیره کند.

روایت سوم)

ابوبصیر گوید شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود: آزاد مرد در همه احوال آزاد مرد است. اگر گرفتاری برایش پیش آید، صبر کند و اگر مصیبتها بر سرش ریزد او را شکسته نکند. اگرچه اسیر شود و مغلوب گردد و سختی جایگزین آسایش شود چنانکه یوسف صدیق امین صلوات الله علیه را بردگی و مغلوبیت و اسارت زیان نبخشید و تاریکی و ترس چاه و آنچه بر سرش آمد زیانش نَزَد تا خدا بر او منت گذارد و ستمگر سرکش را بنده او کرد بعد از آنکه مالک او بود. خدا او را به رسالت فرستاد و به سبب او به امتی رحم کرد. صبر این چنین است و خیر در پی دارد. پس شکیبا باشید و دل به شکیبائی دهید تا پاداش ببیند.

روایت چهارم)

امام باقر علیه السلام فرمود: بهشت در میان ناگواری ها وشکیبائی است. پس هر که در دنیا بر ناگواری ها صبر کند به بهشت رود و دوزخ در میان لذتها و شهوت هاست. پس هر که هر لذت و شهوتی را که دلش خواهد به خود رساند، به دوزخ درآید.

روایت پنجم)

امام صادق علیه السلام فرمود: چون مومن داخل قبر شود، نماز طرف راست و زکات جانب چپش باشد و احسان بر سرش سایه افکند و صبر در طرفی دور از آنها باشد. چون دو فرشته ای که متصدی سوال از او هستند بر او وارد شوند صبر به نماز و زکات و احسان گوید: مواظب رفیق خود باشید اگر درمانده شدید من حاضرم.    

روایت ششم)

سماعه بن مهران گوید: حضرت ابوالحسن علیه السلام به من فرمود: چه تو را از حج بازداشت؟

عرض کردم: قربانت گردم! بدهی بسیاری پیدا کردم و مالم از دست رفت و بدهی که گردنگیرم شده از رفتن مالم سخت تر است و اگر یکی از رفقایم مرا از خانه بیرون نمی آورد نمی توانستم بیرون آیم.

حضرت فرمود: اگر صبر کنی مورد غبطه قرار گیری و اگر صبر نکنی مقدرات خدا جاری گردد چه تو راضی باشی یا ناراضی.

روایت هفتم)

امیر المومنین صلوات الله علی فرمود: صبر بر دو گونه است: صبر در مصیبت که نیکو و زیباست و نیکوتر از آن صبر و خود داری از چیزی است که خدای عزّوجلّ آن را بر تو حرام کرده است و ذکر نیز دو گونه است؛ ذکر خدای عزّوجلّ هنگام مصیبت و بهتر از آن ذکر و یاد خداست در آنچه بر تو حرام کرده تا مانع تو شود.

روایت هشتم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: زمانی برای مردم پیش آید که سلطنت جز به وسیله کشتن و ستمگری بدست نیاید و ثروت جز با غضب و بخل پیدا نشود و دوستی جز به وسیله بیرون بردن دین و پیروی هوس بدست نیاید. پس کسی که به آن زمان برسد و بر فقر صبر کند با آنکه بر ثروت توانائی داشته باشد بر دشمنی مردم صبر کند با آنکه بر دوستی توانا باشد(یعنی بتواند از راه از دست دادن دین و پیروی هوس جلب دوستی کند ولی نکند) و بر ذلت صبر کند با آنکه بر عزت توانا باشد خدا ثواب پنجاه صدیق از تصدیق کنندگان مرا به او دهد.

روایت نهم)

امام باقر علیه السلام فرمود: چون وفات علی بن الحسین علیهما السلام فرا رسید مرا به سینه خود چسبانید و فرمود: پسر جان! تو را به چیزی سفارش می کنم که پدرم هنگام وفاتش به من سفارش کرد و گفت پدرش او را به آن وصیت فرموده است: ای پسر جان بر حق صبر کن اگر چه تلخ باشد.

 .

اصول کافی،ج3

ترجمه مصطفوی

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: صبر بر سه قسم است: صبر در مصیبت و صبر بر طاعت و صبر از گناه. پس هرکه بر مصیبت صبر کند تا آن را با تسلی خوبی رد کند، خدا برایش 300 درجه نویسد که میان هر درجه تا درجه دیگر به اندازه فاصله میان آسمان و زمین باشد و هرکه بر طاعت صبر کند خدا برایش 600 درجه نویسد که میان هر درجه تا درجه دیگر به اندازه فاصله میان قعر زمین تا عرش باشد و هرکه از گناه صبر کند خدا برایش 900 درجه نویسد که میان هر دو درجه به اندازه فاصله میان قعر زمین تا پایان عرش باشد.

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس از مومنین به بلائی گرفتار شود و صبر کند برایش اجر هزار شهید باشد.

و ایشان فرمود: همانا خدای عزّوجلّ به مردمی نعمت داد و انها شکر نکردند تا وبال آنها شد و مردمی را به مصیبتها مبتلی کرد و صبر کردند تا بر آنها نعمت شد.

امام صادق علیه السلام درباره قول خدا عزّوجلّ:«یا أیها الذین امنوا اصبروا و صابروا» فرمود: بر مصیبتها صبر کنید.پو در روایت ابن ابی یعفور است که فرمود: با صبر بر مصیبتها غلبه کنید.

و ایشان فرمودند: اگر صبر پیش از بلا آفریده نشده بود مومن می ترکید. چنانکه تخم مرغ روی سنگ خارا می ترکد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خدای عزّوجلّ فرماید: من دنیا را میان بندگانم برای اینکه به من قرض دهند قرار دادم . پس هرکه از آن به من قرضی دهد به هر واحدش ده تا هفتصد برابر و انچه خواهم عطا کنم. و هرکه به من قرض ندهد و چیزی از او برخلاف میلش بگیرم و او صبر کند سه خصلت به او دهم که اگر یکی از آنها به فرشتگانم دهم از من راضی شوند. سپس امام صادق علیه السلام این قول خدای عزّوجلّ را تلاوت فرمود:«الذین إذا أصابتهم مصیبه قالوا إنّا لله وإنّا إلیه راجعون*اولئک علیهم صلوات من ربهم و اولئک هم المهتدون». این یکی از آن 3 خصلت است و «رحمت» رومی آنها و «هدایت شدگان» سومی آنهاست.

جابر گوید به امام باقر علیه السلام عرض کردم: صبر جمیل چیست؟ فرمود: صبری که با آن شکایت به مردم نباشد.

امام صادق علیه السلام فرمود: ما بردباریم و شیعیان ما از ما بردبارتر.

راوی گوید عرض کردم: چگونه شیعیان شما از شما بردبارترند؟

فرمود: زیرا ما برآنچه می دانیم صبر می کنیم و شیعیان ما بر آنچه نمی دانند صبر می کنند.

مجموعه روایات در باره نیت

روایت اول)

علی بن الحسین صلوات الله علیهما فرمود: عملی نباشد جز به وسیله نیت.

روایت دوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: نیت مومن بهتر از عمل اوست و نیت کافر بدتر از عملش باشد و هرکس طبق نیتش کار می کند.

شرح(علامه مجلسی): تصحیح نیت از مشکلترین اعمال انسان است؛زیرا نیت تابع حالت نفسانی است و قبول و رد و درجات کمالش مربوط به همان حالت نفسانی می باشد و تصحیح نیت جز با بیرون ساختن محبت دنیا به وسیله ریاضات شاقّه و تفکرات صحیحه ممکن نگردد؛ زیرا دل سلطان و فرمانروای بدن است و همه اعضاء و جوارح محکوم فرمان او می باشند و در یک دل دو محبت متناقض جمع نشود. چنانچه خدای تعالی فرماید:« ما جعل الله لرجل من قلبین فی جوفه» خدا در اندرون هیچ کس دو دل قرار نداده.

و چون دنیا و آخرت دو مطلوب مخالف و متناقض یکدیگرند، محبت آن دو در یک دل جمع نشوند. از این رو کسی که محبت دنیا  در دلش جایگزین شده و اخرت را فراموش کرده است همیشه فکر و خیال و اعضاء و جوارحش متوجه دنیاست و هر عملی که انجام می دهد نتیجه غائی ومقصود حقیقیش دنیاست. اگرچه به دروغ دم از خدا و آخرت زند از این رو در عبادات و طاعاتش هم اعمالی را انتخاب می کند که بدانها وعده بسیاری مال داده شده و به طاعاتی که موجب تقرب و محبت خداست اعتنائی ندارد و نیز کسی که حب جاه و شهوت بر دلش مستولی گشته در همه اعمال و رفتارش از آن منظور و هدف پیروی می کند و همچنین است اغراض دنیوی دیگر که عمل بنده خالص نگردد تا زمانی که تمام این اغراض فاسد که موجب دوری از حق تعالی است از دل بیرون رود. بنابراین درجات و مراتب نیت در مردم متعدد و بلکه بیشمار است و هر انسانی در حالات مختلف و متفاوت نیتهای مختلف و متفاوت دارد که برخی از آنها موجب فساد و بطلان عمل و بعضی موجب صحت و درستی آن و پاره ئی موجب کمال و ترقی ان است.

آنچه موجب فساد و بطلان عمل است ریای خالص است که علاوه بر اینکه عبادت را از ثواب ساقط می کند موجب کیفر و عقاب هم می گردد. اما هرگاه قصد ریا ضمیمه تابع باشد و یا غیر از ریا ضمائم دیگری در نیتش باشد مانند قصد نظافت و سرد شدن در وضو و غسل.

اما ضمیمه شدن بعضی از مطالب مباح دنیوی مانند وسعت رزق و طول عمر را جماعتی مبطل دانسته اند ولی گفتار آنها خالی از اشکال نیست؛ زیرا گزاردن نماز حاجت و نماز استخاره و تلاوت قران و اذکار و دعوات مأثوره بدون شک عبادت است و به آن امر شده و این مطالب دنیوی از نتائج آنها ذکر شده است ومحال است که انسان قصد و نیت خود را از آنها خالی کند؛ زیرا نیت چنانکه دانستی گفتن به زبان و خطور به دل نیست بلکه واقع و حقیقت ان در باطن دل انسان مستتر است و داعی حقیقی انسان هم همان واقع و حقیقت است.

اما نیات مقاصدی که موجب کمال عمل می شود و از اغراض دنیوی خالی است به حسب اشخاص واحوال ایشان مختلف است و نیت هر کس تابع طریقه و شاکله و حالت باطنی اوست که بریخ زا آنها را یاداور می شویم:

1-   نیت کسانی که در عذاب و عقاب آخرت می اندیشند و دنیا در نظرشان پست می شود و عبادت خویش را برای ترس از عذاب انجام می دهند.

2-   کسانی که نعمت های بهشتی و حود و قصرها آنان رابه عبادت تحریک می کند.

3-   کسانی که در نعمت های بی پایان خدا می اندیشند و چون شکر منعم را واجب می دانند برای سپاس گزاری خدا عبادش می کنند.

4-   کسانی که از راه حیا و شرمساری عبادت خدا می کنند؛ زیرا او را بر نهان و آشکار خود مطلع می دانند.

5-    کسانی که خدا را به قصد تقرب عبادت می کنند و مقصود قرب معنوی و ارتفاع مقام بنده است که از نقائص خود کاسته وبه کمال نزدیک شود.

6-   کسانی که خدا را برای اهلیت و سزاواریش عبادت می کنند.

7-   کسانی که برای محبت و دوستی خدا او را عبادت می کنند و این بالاترین درجات مقربین است.

اما درباره بهتر بودن نیت مومن از عملش و بدی نیت کافر نسبت به عملش از امام باقر علیه السلام روایت شده است که علتش این است که مومن کارهای خیر زیادی را قصد می کند که به انجام آن موفق نمی شود و همچنین کافر نسبت به مقاصد زشت و بدش .

روایت سوم)

از امام صادق علیه السلام روایت شده است که چون عمل در معرض ریاء بندگان است و نیت خالص برای خداست نیت مومن از عملش بهتر است و خدا به نیت ثوابی دهد که به عمل ندهد.

روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: بنده مومن فقیر می گوید:« پروردگارا! به من روزی کن تا از احسان و راههای خیر چنین و چنان کنم» و چون خدای عز و جلّ بداند نیتش صادق است و راست می گوید برای او همان اجر و پاداش را نویسد که اگر انجام میداد می نوشت. همانا خدا وسعت بخش و کریم است.

روایت پنجم)

ابوبصیر گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم درباره اندازه عبادتی که چون کسی انجام دهد وظیفه خود را انجام داده باشد؟

فرمود: حسن نیت به طاعت.

روایت ششم)

امام صادق علیه السلام فرمود: اهل دوزخ از این رو در دوخ جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا جاودان باشند همیشه نافرمانی خدا کنند و اهل بهشت از این رو در بهشت جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا باقی بمانند همیشه اطاعت خدا کنند . پس این دسته و آن دسته به سبب نیت خویش جاودانی شدند. سپس قول خدای تعالی  را تلاوت نمود:«قل کل یعمل علی شاکلته»؛ فرمودند: علی نیته.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

مجموعه روایات درباره عبادت

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: در تورات نوشته است: ای آدمی زاد! تنها به عبادت من پرداز تا دلت را از بی نیازی پر کنم و نسبت به خواستت تو را به خودت وانگذارم و بر من است که نیاز را از تو بردارم و دلت را از ترس خود پر کنم و اگر برای عبادتم خود را فارغ نسازی دلت را از گرفتاری دنیا پر کنم سپس در نیاز را به رویت نبندم و تو را با خواستت واگذارم.

روایت دوم) 

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای تبارک و تعالی فرماید: ای بندگان راستی پیشه من! در دنیا از نعمت عبادتم برخوردار باشید تا در آخرت از آن بهره‌مند شوید.

روایت سوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین مردم کسی است که عاشق عبادت شود. با عبادت دست به گردن شود و آن را از دل دوست دارد و با تن خود انجام دهد و برای آن فارغ شود. چنین شخصی باک ندارد که زندگی دنیایش به سختی گذرد یا به آسانی.

روایت چهارم)

عیسی بن عبدالله به امام صادق علیه السلام عرض کرد: قربانت! عبادت چیست؟

فرمود: نیت خوب داشتن به عبادت از راهی که خدا از آن راه اطاعت شود. همانا ای عیسی! مومن نباشی تا آنکه  ناسخ را از منسوخ تشخیص دهی.

عرض کردم: قربانت! تشخیص دادن ناسخ از منسوخ چیست؟

فرمود: مگر نه این است که با امامی هستی و با حسن نیت به اطاعتش تصمیم میگیری سپس آن امام در می گذرد و امام دیگر می آید و تو با حسن نیت به اطاعت او تصمیم می گیری؟

عرض کردم: چرا

فرمود: همین تشخیص ناسخ و منسوخ است.

روایت پنجم)

رسول خدا صلی اله علیه و اله فرمود: چه زشت است فقر بعد از ثروتمندی و چه زشت است گناه بعد از خواری و درویشی و زشت تر از آن کسی است که عبادت خدا کند و سپس آن را واگذارد.

روایت ششم)

علی بن الحسین علیهما السلام فرمود: کسی که بدانچه خدا بر او واجب ساخته عمل کند عابدترین مردم است.

روایت هفتم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: همانان برای هر عبادتی شور و جنبشی است و سپس به سستی و آرامش گراید. پس هر که شور و جنبش عبادتش به سوی سنت من باشد هدایت شده و هر که مخالف سنت من کند گمراه گشته و عملش به هلاکت کشد. همانا من نماز می گزارم و می خوابم و روزه می گیرم و افطار می کنم و می خندم و می گریم و هر که از طریقه و روش من روی برگرداند از من نیست.

و فرمود: برای موعظه و پند مرگ کافی است و برای بی نیازی یقین کافی است و برای مشغول بودن عبادت بس است.

در حدیث دیگری امام صادق علیه السلام فرمود: هرکسی را شور و جنبشی است و هر شور و جنبشی، سستی و آرامشی در پی دارد. خوشا حال انکه آرامشش به سوی خیر باشد.

روایت هشتم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای علی! همانا این دین متین و محکم است. در او با نرمی وارد شو و عبادت پروردگارت را مبغوض خود مگردان؛ زیرا خسته کننده مرکوب نه مرکوب باقی گذاشته و نه مسافت پیموده. پس عمل کن مانند عمل کسی که امید دارد در پیری بمیرد(یعنی در انجام مستحبات با رفق و تأنی رفتار کن و فکر کن تا پیری را دوری مانده است.) و پرهیز کن مانند کسی که می ترسد فردا بمیرد.(یعنی نسبت به پرهیز از محرمات خیال کن فردا میمیری و کوچکترین آنها را هم به خود اجازه مده و مگو وقت مردن توبه خواهم کرد.)

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

 مداومت بر عمل

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه مردی عملی انجام می دهد تا یکسال ادامه دهد سپس اگر خئاهد به عمل دیگری منتقل شود؛ زیرا شب قدری که آنچه خدا می خواهد در آن است در یکسال می باشد.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: مبادا عملی را بر خود واجب گردانی و تا 12 ماه از آن دست برداری.

روایت سوم)

امام باقر علیه السلام فرمود: دوست ترین اعمال نزد خدای عزوجل عملی است که بنده آن را اداکه دهد اگرچه اندک باشد.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

جایگاه واجبات

روایت اول)

امام صادق علیه السلام درباره قول خدای عزوجل:«اصبروا و صابروا و رابطوا …» فرمود: بر واجبات صبر کنید.

ایشان در روایت دیگری در ذیل همین آیه فرمودند: صبر کنید بر واجبات و با صبر غلبه جوئید بر مصیبتها و دست به دامان اهل بیت علیهم السلام باشید.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای تبارک و تعالی فرماید: بنده من با چیز محبوبتر از انجام آنچه که بر او واجب کرده ام، به دوستی من نگراید.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

مجموع روایات درباره محرمات

روایت اول)

امام باقر علیه السلام فرمود: هر چشمی روز قیامت گریان است جز سه چشم: چشمی که در راه خدا شب را بیدار باشد،

چشمی که از ترس خدا گریان شود،

چشمی که از محرمات خدا بسته شود.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن آنچه خدای عزوجل با موسی علیه السلام مناجات فرمود این بود که:« ای موسی! تقرب جویندگان به من به چیزی مانند پرهیز از محرماتم تقرب نجسته اند. همانا من اقامت در بهشت های جاودان را به انها اجازه دهم و دیگری را با آنها شریک نسازم.»

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: سخت تر چیزی که خدا بر خلقش واجب ساخته ذکر بسیار خداست. مقصودم گفتن سبحان الله و الحمدلله و لااله الا الله و الله اکبر نیست، اگرچه این هم از جمله ذکر است، بلکه مقصود یاد آوردن خداست در آنچه حلال و حرام فرموده که اگر طاعت خداست عمل کند و اگر معصیت است ترک کند.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی