(در سال 38 هجرى جهت كمك به محمّد بن ابى بكر در مصر در نكوهش ياران ايراد كرد).

علی از زبان علی (جهاد)

خدا را بر آنچه كه خواسته و هر كار كه مقدّر فرموده ستايش مى كنم،

و او را بر اين گرفتار شدنم به شما كوفيان مى ستايم.

اى مردمى كه هر گاه فرمان دادم اطاعت نكرديد،

و هر زمان شما را دعوت كردم پاسخ نداديد،

هر گاه شما را مهلت مى دهم در بيهودگى فرو مى رويد،

و در هنگامه جنگ سست و ناتوانيد،

اگر مردم اطراف امام خود جمع شوند طعنه زده،

و اگر شما را براى حل مشكلى بخوانند سرباز مى زنيد.

پدر مباد دشمنان شما را براى پيروزى منتظر چه چيزى هستيد؟

چرا براى گرفتن حق خود جهاد نمى كنيد؟

آيا در انتظار مرگ يا ذلّت هستيد؟

به خدا سوگند!

اگر مرگ من فرا رسد -كه حتما خواهد رسيد- بين من و شما جدايى خواهد افتاد،

در حالى كه من از همنشينى با شما ناراحت، و حضورتان براى من بى فايده بود.

معاویه و عمر و عاص لعنه الله علیهما

خدا خيرتان دهد!

آيا دينى نيست كه شما را گرد آورد؟

آيا غيرتى نيست كه شما را براى جنگ با دشمن بسيج كند؟

شگفت آور نيست كه معاويه انسان هاى جفا كار پست را مى خواند

و آنها بدون انتظار كمك و بخششى از او پيروى مى كنند

و من شما را براى يارى حق مى خوانم،

در حالى كه شما بازماندگان اسلام، و يادگار مسلمانان پيشين مى باشيد،

با كمك و عطايا شما را دعوت مى كنم

ولى از اطراف من پراكنده مى شويد، و به تفرقه و اختلاف روى مى آوريد.

نه از دستورات من راضى مى شويد،

و نه شما را به خشم مى آورد كه بر ضد من اجتماع كنيد،

اكنون دوست داشتنى ترين چيزى كه آرزو مى كنم، مرگ است.

كتاب خدا را به شما آموختم،

و راه و رسم استدلال را به شما آموزش دادم،

و آنچه را كه نمى شناختيد به شما شناساندم،

و دانشى را كه به كامتان سازگار نبود جرعه جرعه به شما نوشاندم.

اى كاش نابينا مى ديد و خفته بيدار مى شد.

سوگند به خدا چه نادان مردمى كه رهبر آنان معاويه، و آموزگارشان پسر نابغه (عمرو عاص) باشد.

.

خطبه 180

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(در سال 38 هجرى پس از خيانت ابو موسى و عمرو عاص از داوران حكميّت فرمود)

علی از زبان علی (قرآن  و خیانت حکمین)

رأى جمعيّت شما در صفّين يكى شد كه دو مرد را به داورى برگزينند (ابو موسى اشعرى، عمرو عاص)

و از آن دو پيمان گرفتيم كه در برابر قرآن تسليم باشند،

و از آن تجاوز نكنند

و زبان آن دو با قرآن و قلب هايشان پيرو كتاب خدا باشد.

امّا آنها از قرآن روى گردان شدند،

حق را آشكارا مى ديدند و ترك گفتند،

كه جور و ستم، خواسته دلشان، و كجى و انحراف در روش فكريشان بود.

در صورتى كه پيش از صدور رأى زشت و حكم جائرانه، با آنها شرط كرده بوديم كه به عدل حكم كرده و به حق عمل كنند.

ما به حقّانيت خود ايمان داريم در حالى كه آن دو از راه حق بيرون رفتند

و حكمى بر خلاف حكم خدا صادر كردند.

.

خطبه 177

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(قبل از جنگ نهروان در سال 37 هجرى در ردّ اعتقادات خوارج ايراد كرد، خوارج عقيده داشتند: كسى كه گناه كبيره انجام دهد كافر و از اسلام خارج شده است، مگر توبه كند و دوباره مسلمان گردد).

 افشاء گمراهى خوارج

پس اگر چنين مى پنداريد كه من خطا كرده و گمراه شدم، پس چرا همه امّت محمّد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را به گمراهى من گمراه مى دانيد و خطاى مرا به حساب آنان مى گذاريد و آنان را براى خطاى من كافر مى شماريد؟

شمشيرها را بر گردن نهاده، كور كورانه فرود مى آوريد

و گناهكار و بى گناه را به هم مخلوط كرده همه را يكى مى پنداريد

پیامبر صلی الله علیه و آله از زبان حضرت علی

در حالى كه شما مى دانيد، همانا رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم زناكارى را كه همسر داشت سنگسار كرد، سپس بر او نماز گزارد، و ميراثش را به خانواده اش سپرد،

و قاتل را كشت و ميراث او را به خانواده اش بازگرداند،

دست دزد را بريد

و زناكارى را كه همسر نداشت تازيانه زد، و سهم آنان را از غنائم مى داد تا با زنان مسلمان ازدواج كنند.

پس پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم آنها را براى گناهانشان كيفر مى داد،

و حدود الهى را بر آنان جارى مى ساخت،

امّا سهم اسلامى آنها را از بين نمى برد، و نام آنها را از دفتر مسلمين خارج نمى ساخت. (پس با انجام گناهان كبيره كافر نشدند).

شما (خوارج)، بدترين مردم و وسیله دست شيطان، و عامل گمراهى اين و آن مى باشيد.

علی از زبان علی  

به زودى دو گروه نسبت به من هلاك مى گردند: دوستى كه افراط كند و به غير حق كشانده شود، و دشمنى كه در كينه توزى با من زياده روى كرده به راه باطل در آيد.

بهترين مردم نسبت به من گروه ميانه رو هستند.

از آنها جدا نشويد،

همواره با بزرگ ترين جمعيّت ها باشيد كه دست خدا با جماعت است.

شیطان

از پراكندگى بپرهيزيد، كه انسان تنها بهره شيطان است آنگونه كه گوسفند تنها طعمه گرگ خواهد بود.

آگاه باشيد !

هر كس كه مردم را به اين شعار «تفرقه و جدايى» دعوت كند او را بكشيد هر چند كه زير عمامه من باشد.

علل پذيرش «حكميّت» و قرآن

اگر به آن دو نفر (ابو موسى و عمرو عاص) رأى به داورى داده شد، تنها براى اين بود كه آنچه را قرآن زنده كرد زنده سازند،

و آنچه را قرآن مرده خواند، بميرانند،

زنده كردن قرآن اين است كه دست وحدت به هم دهند و به آن عمل نمايند،

و ميراندن، از بين بردن پراكندگى و جدايى است،

پس اگر قرآن ما را به سوى آنان بكشاند آنان را پيروى مى كنيم،

و اگر آنان را به سوى ما سوق داد بايد اطاعت كنند.

پدر مباد شما را، من شرّى براه نيانداخته، و شما را نسبت به سرنوشت شما نفريفته، و چيزى را بر شما مشتبه نساخته ام،

همانا رأى مردم شما بر اين قرار گرفت كه دو نفر را براى داورى انتخاب كنند،

ما هم از آنها پيمان گرفتيم كه از قرآن تجاوز نكنند،

امّا افسوس كه آنها عقل خويش را از دست دادند،

حق را ترك كردند در حالى كه آن را به خوبى مى ديدند،

چون ستمگرى با هوا پرستى آنها سازگار بود با ستم همراه شدند،

ما پيش از داورى ظالمانه شان با آنها شرط كرديم كه به عدالت داورى كنند

و بر أساس حق حكم نمايند، امّا به آن پاى بند نماندند.

.

خطبه 127

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

?نامه ای به عمر و عاص در سال 39 هجری پس از نبرد صفین

??افشای بردگی عمر و عاص

تو دین خود را پیرو دنیای کسی ساخته ای که گمراهیش آشکار و پرده ی حیایش دریده است.
در مجلس خود، بزرگواران را ناسزا می گوید و هنگام معاشرت بردباران را سفیه می شمارد.

تو به دنبال او رفتی و بخشش او را خواستی، چونان سگی که در پی شیر رود و به چنگال او چشم بدوزد و انتظار کشد تا پس مانده ی شکارش را به سمت او اندازد.

پس دنیا و آخرتت را به باد دادی، در حالی که اگر به حق روی می آوردی آنچه را خواسته بودی، می یافتی.

اگر خداوند بر تو و پسر ابوسفیان چیره ام سازد سزای کارهایتان را بدهم،
و اگر مرا ناتوان ساختید و خود برقرار ماندید، عذاب خدا که پیش رو دارید برای شما بدتر است.

والسلام
.
.
نامه 39
نهج البلاغه
.
.