مجموعه روایات درباه باب تواضع

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: نجاشی دنبال جعفر بن ابی طالب و اصحابش فرستاد . آنها وارد شدند. نجاشی در اتاقی روی خاک نشسته و جامه های کهنه پوشیده بود . جعفر گوید: چون او را بدانحال دیدیم  از او بترسیدیم (که مبادا دیوانه شده باشد).

….

جعفر گفت: پادشاها! چرا روی خاک نشسته و جامه های کهنه پوشیده ئی؟

گفت: ای جعفر! ما در آنچه خدا بر عیسی علیه السلام نازل کرده این دستور را می بینیم که «حق خدا بر بندگانش این است که چون نعمتی به آنها روی آورد برای خدا تواضع کنند» و چون خدای عزّوجلّ به وسیله محمد صلی اله علیه و آله نعمتی به من داد من این تواضع را برای خدا کردم.

چون این گزارش به پیغمبر صلی الله علیه و آله رسید به اصحابش فرمود: همانا صدقه به صاحبش افزونی بخشد پس صدقه دهید.

و همانا تواضع موجب زیادی رفعت صاحبش شود پس تواضع کنید تا خدا شما را رفعت دهد.

 همانا گذشت، عزت صاحبش را زیاد کند پس درگذرید تا خدا عزیزتان کند.

روایت دوم)

 امام صادق علیه السلام فرمود: همانا دو فرشته در آسمان بر بندگان گماشته شده اند که هرکس برای خدا تواضع کند او را بالا برند و هرکه تکبر کند پستش کنند.

روایت سوم)

امام باقر علیه السلام می فرمود: فرشته ای خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و عرضکرد: خدای عزّوجلّ تو را مخیر ساخته که بنده و رسول متواضع باشی یا پادشاه و رسول.

پیغمبر به جبرئیل نگریست. او با دست اشاره کرد که تواضع پیش گیر.

پس پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: بنده، متواضع و رسول را انتخاب کردم.

فرستاده گفت: با این انتخابت از مقامی که نزد پروردگارت داری چیزی کاسته نشد.

امام باقر علیه السلام فرمود: کلیدهای خزانه های زمین همراه آن فرشته بود.

روایت چهارم)

امام صادق علیه السلام فرمود: از تواضع است که ؛

در نشستن به پائین مجلس راضی باشی

و به هرکه برخوری سلام کنی

مجادله را ترک کنی اگرچه حق با تو باشد

و دوست نداشته باشی که تو را به تقوی بستایند.

روایت پنجم)

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزّوجلّ به موسی علیه السلام وحی فرمود : ای موسی! آیا می دانی چرا از میان همه مخلوقاتم تو را برای سخن گفتن با خود برگزیدم؟

عرض کرد: پرودگارا! برای چه بود؟

خدای تبارک و تعالی به او وحی کرد: ای موسی! من بندگانم را زیر و رو کردم. در میان آنها کسی را از فروتن تر در برابر خود ندیدم. ای موسی! تو چون نماز میگذاری چهره خویش روی خاک می نهی.

روایت ششم)

امام صادق علیه السلام فرمود: علی بن الحسین صلوات الله علیهما گذرش بر جذامیان افتاد. حضرت سوار الاغش بود و آنها صبحانه می خوردند. امام را به صبحانه دعوت کردند.

امام فرمود: اگر روزه نمی داشتم می پذیرفتم.

چون به منزلش رفت دستور داد غذایی لذیذ و خوب بسازند. سپس برایی صبحانه از آنها دعوت کرد و خود هم با آنها صبحانه خورد.

روایت هفتم)

امام صادق علیه السلام فرمود: از تواضع است که مرد در جائی نشیند که پائینتر از مقام و شرف او باشد.

روایت هشتم)

امام صادق علیه السلام مردی از اهل مدینه را دید که چیزی برای خانواده اش خریده و با خود می برد . چون آن مرد امام را دید خجالت کشید.

امام فرمود: این را خودت خریده و برای خانواده می بری؟ به خدا سوگند! اگر اهل مدینه نبودند من هم دوست داشتم برای خانواده ام چیز بخرم و خودم ببرم.

روایت نهم)

امام رضا علیه السلام فرمود: تواضع این است که به مردم دهی انچه را می خواهی به تو دهند.

و در حدیث دیگری گوید: به حضرت عرض کردم: حد تواضع که چون بنده آن را به جا آورد متواضع است چیست؟

فرمود: تواضع درجاتی دارد؛ برخی از آنها این است که انسان قدر خود را بشناسد و با دلی سالم خود را به جایگاه خویش نشاند و دوست نداشته باشد که به سوی کسی رود مگر چنانچه به سویش آیند. اگر بدی ببیند آن را به نیکی بپوشاند. فروخورنده خشم است و از مردم می گذرد خدا هم نیکوکاران را دوست دارد.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی