تأثیر شوخی بیجا بر عقل
 

مَا مَزَحَ امْرُؤٌ مَزْحَةً،

إِلَّا مَجَّ مِنْ عَقْلِهِ مَجَّةً.

هيچ كس شوخى بيجا نكند

جز آن كه مقدارى از عقل خويش را از دست بدهد.

.

حکمت 450

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کارکرد عقل و صبر

بردبارى پرده اى است پوشاننده،

و عقل شمشيرى است برّان،

پس كمبودهاى اخلاقى خود را با بردبارى بپوشان،

و هواى نفس خود را با شمشير عقل بكش.

.

حکمت 424

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کارکرد عقل

كَفَاكَ مِنْ عَقْلِكَ،

مَا أَوْضَحَ لَكَ سُبُلَ غَيِّكَ مِنْ رُشْدِكَ.

 عقل تو را كفايت كند

كه راه گمراهى را از رستگارى نشانت دهد.

.

حکمت 421

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عقل و نجات رزق و روزی

 مَا اسْتَوْدَعَ اللَّهُ امْرَأً عَقْلًا

إِلَّا اسْتَنْقَذَهُ بِهِ يَوْماً مَا.

خدا عقل را به انسانى نداد

جز آن كه روزى او را با كمك عقل نجات بخشيد.

.

حکمت 407

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

جایگاه عقل در هدایت

لَيْسَتِ الرَّوِيَّةُ كَالْمُعَايَنَةِ مَعَ الْإِبْصَارِ،

فَقَدْ تَكْذِبُ الْعُيُونُ أَهْلَهَا،

وَ لَا يَغُشُّ الْعَقْلُ مَنِ اسْتَنْصَحَهُ‏.

انديشيدن همانند ديدن نيست،

زيرا گاهى چشم ها دروغ مى نماياند،

امّا آن كس كه از عقل نصيحت خواهد به او خيانت نمى كند.

.

حکمت 281

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

آفت عقل

عُجْبُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ، أَحَدُ حُسَّادِ عَقْلِهِ.

 خودپسندى يكى از حسودان عقل است.

.

حکمت 212

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 ارزش مشورت کردن

مَنِ اسْتَبَدَّ بِرَأْيِهِ هَلَكَ،

وَ مَنْ شَاوَرَ الرِّجَالَ، شَارَكَهَا فِي عُقُولِهَا.

 هر كس خود رأى شد به هلاكت رسيد،

و هر كس با ديگران مشورت كرد، در عقل هاى آنان شريك شد.

.

حکمت ۱۶۱

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مجموعه صفات انسان ساز از زبان امام علی

 سرمايه اى از عقل سودمندتر نيست،

و تنهايى ترسناك تر از خودبينى،

و عقلى چون دورانديشى،

و بزرگوارى چون تقوى،

و همنشينى چون اخلاق خوش،

و ميراثى چون ادب،

و رهبرى چون توفيق الهى،

و تجارتى چون عمل صالح،

و سودى چون پاداش الهى،

و پارسائى چون پرهيز از شبهات،

و زهدى چون بى اعتنايى به دنياى حرام،

و دانشى چون انديشيدن،

و عبادتى چون انجام واجبات،

و ايمانى چون حياء و صبر،

و خويشاوندى چون فروتنى،

و شرافتى چون دانش،

و عزّتى چون بردبارى،

و پشتيبانى مطمئن تر از مشورت كردن نيست.

.

حکمت 113

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نشانه عقل کامل

 إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْكَلَامُ.

 چون عقل كامل گردد،

سخن اندك شود.

.

حکمت 71

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

بالاترین ثروت

 لَا غِنَى كَالْعَقْلِ،

وَ لَا فَقْرَ كَالْجَهْلِ،

وَ لَا مِيرَاثَ كَالْأَدَبِ،

وَ لَا ظَهِيرَ كَالْمُشَاوَرَةِ.

هيچ ثروتى چون عقل،

و هيچ فقرى چون نادانى نيست.

هيچ ارثى چون ادب،

و هيچ پشتيبانى چون مشورت نيست.

.

حکمت 54

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 رابطه عقل و زبان

[قال و قد رُوي عنه (علیه السلام) هذا المعنى بلفظ آخر و هو قوله]:(حكمت 40 به گونه ديگرى نيز نقل شده).

قَلْبُ الْأَحْمَقِ فِي فِيهِ، وَ لِسَانُ الْعَاقِلِ فِي قَلْبِهِ.

 
 قلب احمق در دهان او،

و زبان عاقل در قلب او قرار دارد.

.

حکمت ۴۱

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت 

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

.

خدا شناسى

ستايش خداوندى را سزاست كه از اسرار نهان ها آگاه است، و نشانه هاى آشكارى در سراسر هستى بر وجود او شهادت مى دهند، هرگز برابر چشم بينندگان ظاهر نمى گردد. نه چشم كسى كه او را نديده مى تواند انكارش كند، و نه قلبى كه او را شناخت مى تواند مشاهده اش نمايد.

در والايى و برترى از همه پيشى گرفته. پس، از او برتر چيزى نيست، و آنچنان به مخلوقات نزديك است كه از او نزديك تر چيزى نمى تواند باشد.
مرتبه بلند او را از پديده هايش دور نساخته، و نزديكى او با پديده ها، او را مساوى چيزى قرار نداده است.

عقل ها را بر حقيقت ذات خود آگاه نساخته، امّا از معرفت و شناسايى خود باز نداشته است. پس اوست كه همه نشانه هاى هستى بر وجود او گواهى مى دهند و دل هاى منكران را بر اقرار به وجودش وا داشته است، خدايى كه برتر از گفتار تشبيه كنندگان و پندار منكران است.

خطبه49

نهج البلاغه

.

.

موسسه اهل البیت

?با آنان نجنگید مگر آنکه آنان آغاز کنند
هرگاه دشمن به اذن خدا گریخت فراری را نکشید
ناتوان را آسیب نرسانید
زخمی را از پای در نیاورید
زنان را با آزار رساندن تهییج نکنید، هرچند آبروی شما را بریزند یا امیرانتان را دشنام گویند
چون توان و جان و عقلشان ضعیف است.

حتی زمانی که زنان مشرک بودند دستور داشتیم که از آنان دست باز داریم و اگر در جاهلیت مردی به زنی با سنگ و یا چماق تعرض می کرد او و فرزندش را سرزنش می گردند.
.
.
نامه 14
نهج البلاغه
.
.

?خصوصیات بارز امام کاظم

حضرتش در علم و حلم و تواضع و مکارم اخلاق و کثرت صدقات و سخاوت و بخشندگی ضرب المثل بود.
بدان و بداندیشان را با عفو و احسان بی‌کران خویش تربیت می‌فرمود.
شبها بطور ناشناس در کوچه‌های مدینه می‌گشت و به مستمندان کمک می‌کرد. مبلغ دویست، سیصد و چهارصد دینار در کیسه‌ها می‌گذاشت و در مدینه میان نیازمندان قسمت می‌کرد.
کیسه‌های موسی بن جعفر در مدینه معروف بود و اگر به کسی یک صره (کیسه) می‌رسید بی‌نیاز می‌گشت. با این همه در اتاقی که نماز می‌گزارد جز بوریا و مصحف و شمشیر چیزی دیگری نیست

?تضرّع برای عقل

«مَنْ أَرادَ الْغِنی بِلا مال وَ راحَةَ الْقَلْبِ مِنَ الْحَسَدِ وَ السَّلامَةَ فِی الدّینِ فَلْیتَضَّرَعْ إِلَی اللّهِ فی مَسْأَلَتِهِ بِأَنْ یكْمِلَ عَقْلَهُ، فَمَنْ عَقَلَ قَنَعَ بِما یكْفیهِ وَ مَنْ قَنَعَ بِما یكْفیهِ اسْتَغْنی وَ مَنْ لَمْ یقْنَعْ بِما یكْفیهِ لَمْ یدْرِكِ الْغِنی أَبَدًا.»:

هر كس بینیازی خواهد بدون دارایی، و آسایش دل خواهد بدون حسد، و سلامتی دین طلبد، باید به درگاه خدا زاری كند و بخواهد كه عقلش را كامل كند، هر كه خرد ورزد، بدانچه كفایتش كند قانع باشد. و هر كه بدانچه او را بس باشد قانع شود، بی‌نیاز گردد. و هر كه بدانچه او را بس بُوَد قانع نشود، هرگز به بی‌نیازی نرسد.

امام موسی کاظم (علیه السلام)

#اسلام_محمدی_این_است
#اللهم_صل_علی_محمد_و_آل_محمد