حبّ علی از زبان علی

وَ قَدْ تُوُفِّيَ سَهْلُ بْنُ حُنَيْفٍ الْأَنْصَارِيُّ بِالْكُوفَةِ بَعْدَ مَرْجِعِهِ مَعَهُ مِنْ صِفِّينَ
وَ كَانَ أَحَبَّ النَّاسِ إِلَيْهِ: «لَوْ أَحَبَّنِي جَبَلٌ لَتَهَافَتَ».

[قال الرضي رحمه الله تعالى و معنى ذلك أن المحنة تغلظ عليه فتسرع المصائب إليه و لا يفعل ذلك إلا بالأتقياء الأبرار و المصطفين الأخيار].

(پس از بازگشت از جنگ صفّين، يكى از ياران دوست داشتنى امام، سهل بن حنيف از دنيا رفت.)
فرمود: اگر كوهى مرا دوست بدارد، در هم فرو مى ريزد.

(سید رضی گوید: يعنى مصيبت ها، به سرعت به سراغ او آيد، كه اين سرنوشت در انتظار پرهيزكاران و برگزيدگان خداست).
.
حکمت 111
نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نامه اى ديگر به معاويه (يكى از پاسخهاى امام در اواخر جنگ صفّين در سال 38 هجرى به نامه معاويه است).

افشاى چهره نفاق معاويه و مشروعيّت بيعت

پس از نام خدا و درود،

نامه پند آميز تو به دستم رسيد

كه داراى جملات به هم پيوسته،

و زينت داده شده بود

كه با گمراهى خود آن را آراسته،

و با بد انديشى خاص خود آن را امضاء كرده بودى.

نامه مردى كه نه خود آگاهى لازم دارد تا رهنمودش باشد،

و نه رهبرى دارد كه هدايتش كند.

تنها دعوت هوسهاى خويش را پاسخ گفته،

و گمراهى عنان او را گرفته و او اطاعت مى كند،

كه سخن بى ربط مى گويد و در گمراهى سرگردان است.

همانا بيعت براى امام يك بار بيش نيست

و تجديد نظر در آن ميسّر نخواهد بود،

و كسى اختيار از سر گرفتن آن را ندارد.

آن كس كه از اين بيعت عمومى سر باز زند، طعنه زن، و عيب جو خوانده مى شود

 و آن كس كه نسبت به آن دو دل باشد منافق است.

.

نامه 7

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(در باره دو داور عراق و شام و نكوهش كوفيان فرمود).

وصف شاميان

شاميان درشت خويانى پست،

بردگانى فرو مايه اند

كه از هر گوشه اى گرد آمده،

و از گروه هاى مختلفى تركيب يافته اند،

مردمى كه سزاوار بودند احكام دين را بياموزند،

و تربيت شوند،

و دانش فراگيرند،

و كار آزموده شوند،

و سرپرست داشته باشند،

و دستگيرشان كنند،

و آنها را به كار مفيد وادارند.

آنان نه از مهاجرانند و نه از انصار،

و نه آنان كه خانه و زندگى خود را براى مهاجران آماده كرده،

و از جان و دل ايمان آوردند.

 نكوهش از انتخاب حكم

آگاه باشيد!

كه شاميان در انتخاب حكم، نزديك ترين فردى را كه دوست داشتند برگزيدند،

و شما فردى را كه از همه به ناخشنودى نزديك تر بود انتخاب كرديد.

همانا سر و كار شما با عبد اللّه پسر قيس است كه مى گفت: «جنگ فتنه است بند كمان ها را ببرّيد و شمشيرها را در نيام كنيد».

اگر راست مى گفت پس چرا بدون اجبار در جنگ شركت كرده

و اگر دروغ مى گفت پس متّهم است.

براى داورى، عبد اللّه بن عباس را رو در روى عمرو عاص قرار دهيد،

و از فرصت مناسب استفاده كنيد،

و مرزهاى دور دست كشور اسلامى را در دست خود نگه داريد.

آيا نمى بينيد كه شهرهاى شما ميدان نبرد شده

و خانه هاى شما هدف تيرهاى دشمنان قرار گرفته است.

.

خطبه 238

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(در پاسخ خوارج كه ماجراى حكميّت را نمى پذيرفتند قبل از ورود به شهر در نزديكى كوفه فرمود).

قرآن (علل پذیرش حكمیت در صفّين)

ما افراد را داور قرار نداديم، تنها قرآن را به حكميّت «داروى» انتخاب كرديم (كه آنها بر سر نيزه كرده و داورى آن را مى خواستند)

اين قرآن، خطّى است نوشته شده كه ميان دو جلد پنهان است،

زبان ندارد تا سخن گويد،

و نيازمند به كسى است كه آن را ترجمه كند،

و همانا انسانها مى توانند از آن سخن گويند.

و هنگامى كه شاميان ما را دعوت كردند تا قرآن را ميان خويش داور گردانيم،

ما گروهى نبوديم كه به كتاب خداى سبحان پشت كنيم، در حالى كه خداى بزرگ فرمود: «اگر در چيزى خصومت كرديد آن را به خدا و رسول باز گردانيد».

باز گرداندن آن به خدا اين است كه كتاب او را به داورى بپذيريم،

و باز گرداندن به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم اين است كه سنّت او را انتخاب كنيم،

پس اگر از روى راستى به كتاب خدا داورى شود، ما از ديگر مردمان به آن سزاوارتريم،

و اگر در برابر سنّت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم تسليم باشند ما بدان اولى و برتريم.

امّا سخن شما كه چرا ميان خود و آنان براى حكميّت (داورى) مدّت تعيين كردى؛

من اين كار را كردم تا نادان خطاى خود را بشناسد،

و دانا بر عقيده خود استوار بماند،

و اينكه شايد در اين مدّت آشتى و صلح، خدا كار امّت را اصلاح كند

و راه تحقيق و شناخت حق باز باشد،

تا در جستجوى حق شتاب نورزند،

و تسليم اوّلين فكر گمراه كننده نگردند.

تقوی

همانا برترين مردم در پيشگاه خدا كسى است كه عمل به حق در نزد او دوست داشتنى تر از باطل باشد،

هر چند از قدر او بكاهد و به او زيان رساند، و باطل به او سود رساند و بر قدر او بيفزايد.

مردم!

چرا حيران و سرگردانيد و از كجا به اينجا آورده شديد؟

آماده شويد براى حركت به سوى شاميانى كه از حق روى گرداندند و آن را نمى بينند،

و به ستمگرى روى آورده حاضر به پذيرفتن عدالت نيستند،

از كتاب خدا فاصله گرفتند، و از راه راست منحرف گشتند.

علی از زبان علی (در نکوهش کوفیان)

افسوس!

اى كوفيان شما وسيله اى نيستيد كه بشود به آن اعتماد كرد،

و نه ياوران عزيزى كه بتوان به دامن آنها چنگ زد

شما بد نيروهايى در افروختن آتش جنگ هستيد،

نفرين بر شما!

چقدر از دست شما ناراحتى كشيدم،

يك روز آشكارا با آواز بلند شما را به جنگ مى خوانم

و روز ديگر آهسته در گوش شما زمزمه دارم،

نه آزاد مردان راستگويى هستيد به هنگام فراخواندن و نه برادران مطمئنّى براى راز دارى هستيد.

.

خطبه 125

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(پس از پافشارى خوارج در شورشگرى، امام عليه السّلام به قرارگاهشان رفت و خطاب به جمع خوارج فرمود)

آيا همه شما در جنگ صفّين بوديد؟

گفتند بعضى بوديم و برخى حضور نداشتيم.

فرمود: به دو گروه تقسيم شويد، تا متناسب با هر كدام سخن گويم. دو دسته شدند،

امام ندا در داد كه: ساكت باشيد، به حرفهايم گوش فرا دهيد و با جان و دل به سوى من توجّه كنيد، و هر كس را براى گواهى سوگند دادم با علم گواهى دهد.
آنگاه سخنان طولانى مطرح فرمود كه برخى از آن خطبه اين است:

 سياست استعمارى قرآن بر سر نيزه كردن(معاویه و جکومت ظلم)

آنگاه كه شاميان در گرما گرم جنگ، و در لحظه هاى پيروزى ما، با حيله و نيرنگ، و مكر و فريب كارى قرآن ها را بر سر نيزه بلند كردند.

شماها نگفتيد كه: «شاميان، برادران ما و هم آيين ما هستند از ما مى خواهند از خطاى آنان بگذريم. و راضى به حاكميّت كتاب خدا شده اند، نظر ما اين است كه حرفشان را قبول كنيم و از آنان دست برداريم؟».

امّا من به شما گفتم كه: اين توطئه، ظاهرش ايمان و باطن آن دشمنى و كينه توزى است،

آغاز آن رحمت و پايان آن پشيمانى است،

پس در همين حال به مبارزه ادامه دهيد،

و از راهى كه در پيش گرفته ايد منحرف نشويد،

و در جنگ دندان بر دندان فشاريد،

و به نداى ندا دهند اى گوش ندهيد، زيرا اگر پاسخ داده شوند گمراه كننده اند،

و اگر رها گردند خوار و ذليل شوند، كه همواره چنين بود.

امّا دريغ، شماها را ديدم كه به خواسته هاى شاميان گردن نهاديد، و حكميّت را پذيرفتيد.

سوگند به خدا! اگر از آن سرباز مى زدم مسئول پى آمدهاى آن نبودم، و خدا گناه آن را در پرونده من نمى افزود.

به خدا سوگند! اگر هم حكميّت را مى پذيرفتم به اين كار سزاوار پيروى بودم؛ زيرا قرآن با من است، از آن هنگام كه يار قرآن گشتم از آن جدا نشدم.

وصف ياران جهادگر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله

ما با پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بوديم،

و همانا جنگ و كشتار گرداگرد پدران، فرزندان، برادران و خويشاوندان ما دور مى زد،

امّا از وارد شدن هر مصيبت و شدّتى جز بر ايمان خود نمى افزوديم،

و بيشتر در پيمودن راه حق، و تسليم بودن برابر اوامر الهى، و شكيبايى بر درد جراحت هاى سوزان، مصمّم مى شديم.

علت راه افتادن جنگ صفین 

امّا امروز با پيدايش زنگارها در دين،

كژى ها و نفوذ شبهه ها در افكار،

تفسير و تأويل دروغين در دين،

با برادران مسلمان خود به جنگ خونين كشانده شديم،

پس هر گاه احساس مى كنيم چيزى باعث وحدت ماست و به وسيله آن با يكديگر نزديك مى شويم،

و شكاف ها را پر و باقى مانده پيوندها را محكم مى كنيم، به آن تمايل نشان مى دهيم، آن را گرفته و ديگر راه را ترك مى گوييم.

.

خطبه122

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ادامه »

(در يكى از روزهاى آغازين جنگ صفّين در سال 37 هجرى براى لشكريان خود ايراد فرمود).


آموزش تاكتيك هاى نظامى:

اى گروه مسلمانان!

لباس زيرين را ترس خدا، و لباس رويين را آرامش و خونسردى قرار دهيد.

دندان ها را بر هم بفشاريد تا مقاومت شما برابر ضربات شمشير دشمن بيشتر گردد،

زره نبرد خود را كامل كنيد، پيش از آن كه شمشير را از غلاف بيرون كشيد چند بار تكان دهيد،

با گوشه چشم به دشمن بنگريد و ضربت را از چپ و راست فرود آوريد، و با تيزى شمشير بزنيد، و با گام برداشتن به پيش، شمشير را به دشمن برسانيد.

و بدانيد كه در پيش روى خدا و پسر عموى پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم قرار داريد.

پى در پى حمله كنيد و از فرار شرم داريد؛ زيرا فرار در جنگ، لكّه ننگى براى نسل هاى آينده و مايه آتش روز قيامت است.

از شهادت خرسند باشيد و به آسانى از آن استقبال كنيد.

به آن گروه فراوان اطراف خيمه پر زرق و برق و طناب در هم افكنده (فرماندهى معاويه) به سختى حمله كنيد، و به قلب آنها هجوم بريد كه شيطان در كنار آن پنهان شده، دستى براى حمله در پيش، و پايى براى فرار آماده دارد.

مقاومت كنيد تا ستون حق بر شما آشكار گردد. «و شما برتريد، خدا با شماست، و از پاداش اعمالتان نمى كاهد».

.

خطبه66

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

در سال 37 هجرى در آستانه جنگ صفّين، برخى مدارا كردن امام را ديده و علّت را پرسيدند در پاسخ آنان فرمود:


اينكه مى گوييد، خويشتن دارى از ترس مرگ است، بخدا سوگند باكى ندارم كه من به سوى مرگ روم يا مرگ به سوى من آيد، و اگر تصوّر مى كنيد در جنگ با شاميان ترديد دارم.

بخدا سوگند!

هر روزى كه جنگ را به تأخير مى اندازم براى آن است كه آرزو دارم عدّه اى از آنها به ما ملحق شوند و هدايت گردند. و در لابلاى تاريكى ها، نور مرا نگريسته به سوى من بشتابند، كه اين براى من از كشتار آنان در راه گمراهى بهتر است، گر چه در اين صورت نيز به جرم گناهانشان گرفتار مى گردند.

.

خطبه55

نهج البلاغه

.

.

موسسه اهل البیت

?نامه حضرت علی به مردم شهرها که آنچه را میان خود و اهل صفین گذشت در آن گزارش داد.

??حوادث جنگ صفین

آغاز ماجرا این بود که ما با شامیان رو به رو شدیم . ظاهر قضیه آن بود که پروردگار ما یکی است و پیامبر ما یکی است و دعوت ما به اسلام یکسان است.
نه ما از ایشان خواستیم که بر ایمانشان به خدا و تصدیقشان به پیامبرش بیفزایند و نه ایشان از ما چنین چیزی را طلب کردند. در همه چیز یکسان بودیم.

عثمان

جز در مورد خون عثمان ، که با هم اختلاف داشتیم و دست ما به آن آلوده نبود.
گفتیم بیایید تا امروز با خاموش کردن آتش جنگ و آرام کردن مردم، مساله را حل کنیم تا خلافت استوار شود و مسلمانان متحد گردند و نیرو یابیم تا حق را در جایگاهش بنهیم.
گفتند: چاره ی کار را جز در جنگ ندانیم.
پیشنهاد ما را نپذیرفتند تا جنگ پر گشود و استوار شد و شعله هایش بر افروخت و زبانه کشید.
هنگامی که جنگ دندانهایش را در ما و در آنان فرو برد و چنگالهایش را در تن ما و آنان بفشرد به آنچه آنان را فراخوانده بودیم گردن نهادند ما نیز دعوتشان را پذیرفتیم و به سرعت به آنچه خواستند تن دادیم تا حجت بر آنان آشکار گشت و عذرشان پایان یافت .

خوارج
هرکس از آنان بر این سخن اقرار دارد ، خداوند او را از هلاکت برهاند و هرکه لجاجت ورزد (=خوارج)و در گمراهیش بماند پیمان شکن است و خداوند بر دلش پرده افکنده و حوادث ناگوار به گرد سرش چرخیده.

.

.

نامه 58

نهج البلاغه

.

.

?نامه به معاویه در سال 37 هجری پیش از جنگ صفین

??ماهیت دنیا

اما بعد!
خداوند سبحان دنیا را برای جهان پس از آن قرار داد و مردم را در آن می آزماید، تا بداند کدامین آنان کردارش نیکو است.
ما برای دنیا آفریده نشده ایم و به کوشیدن در آن مامور نگشته ایم، بلکه ما را در دنیا نهاده اند تا به آن آزموده شویم و خداوند مرا به وسیله ی تو و تو را به وسیله من آزموده و هر یک از ما را حجت بر دیگری نهاده است.

قرآن کریم

تو با تاویل قرآن در پی دنیا دویده ای .

عثمان
و از من خونی را طلب کرده ای که دست و زبانم به آن آلوده نگشته است و تو و مردم شام مرا به آن متهم ساختید.

شیطان
دانای شما نادانتان را و ایستاده تان نشسته ها را (به جنگ با من) تحریک کرد. از خدا بترس و مهار خویش را از دست شیطان بیرون آور.

آخرت
روی خود را به آخرت بگردان که این راه، راه ما و راه تو ست .

بترس از آنکه خداوند به زودی بلایی به تو رساند که بنیادت را برکند و نسلت را نابود سازد.
من برایت به خدا سوگند می خورم _سوگندی که آن را بر هم نمی زنم_ که اگر دست تقدیر من و تو را در آشیانه تو یکجا جمع کند آنقدر در برابر تو بمانم “ تا آنگاه که خدا میان ما داوری کند که او بهترین داوران است.” اعراف/87

.

.

نامه 55

نهج البلاغه

.

.