?فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌ «5» وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى‌ «6» فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌ «7» وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌ «8» وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى‌ «9» فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌ «10» وَ ما يُغْنِي عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّى «11»

«5» امّا آن كه انفاق كرد و پروا داشت «6» و پاداش نيك (روز جزا) را تصديق كرد.
«7» به زودى ما او را براى پيمودن بهترين راه آماده خواهيم كرد. «8» ولى آنكه بخل ورزيد و خود را بى‌نياز پنداشت. «9» و پاداش نيك (روز جزا) را تكذيب نمود.
«10» پس او را به پيمودن دشوارترين راه خواهيم انداخت. «11» و چون هلاك شد، دارايى‌اش براى او كارساز نخواهد بود.

سوره لیل

✔پیام ها

1_ شايد مراد از عطاى همراه با تقوا، اين باشد كه عطا با نيّت خالص و بدون منت، آن هم از مال حلال و در مسير خدا باشد كه تمام اين امور در كلمه تقوا جمع است. «أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌»

2_ اگر خداوند براى برخى راه خير را باز مى‌كند، «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌» و براى برخى راه شر را «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌» به خاطر تفاوت تلاش خود انسان‌ها است. «إِنَّ سَعْيَكُمْ لَشَتَّى»

3_هر كس گام اول سخاوت را بر اساس ايمان به معاد و تقوا بردارد، خدا ظرفيّت و شرايط روحى او را براى كارها هموار مى‌كند و روح او را با كار خير مأنوس مى‌گرداند، تجربه و تعقل و كاردانى او را بالا مى‌برد، الهام و ابتكار به او مى‌دهد، پذيرش مردمى و اجتماعى او را زياد مى‌كند و راه‌هاى جديدى را براى كار خير پيش پاى او مى‌گذارد كه همه اينها مصداق‌ «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌» است.

4_نكته لطيف آن است كه قرآن مى‌فرمايد: او را براى آسان‌ترين راه آماده مى‌كنيم‌ «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌» و نفرمود: كار را براى او آسان مى‌كنيم. «سنيسر له اليسرى» و فرق است ميان آنكه انسان روان باشد يا كارش روان باشد. انسان مى‌تواند با توكل و دعا و اتصال به قدرت بى نهايت آسان داراى چنان سكينه و سعه صدر شود كه هر كارى را به راحتى بپذيرد و انجام هر كار خير براى او آسان باشد.

5_آنچه مهم است، اصل بخشش است، نوع و مقدار آن در مرحله بعد است. عطا گاهى كم است، گاهى زياد، گاهى از مال است و گاهى از مقام و آبرو.

6_امام باقر عليه السلام در تفسير آيه‌ «فَأَمَّا مَنْ أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌ وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌» فرمودند: «لا يريد شيئا من الخير الا يسره الله له» چيزى را اراده نمى‌كند مگر آنكه خداوند انجام آن را براى او آسان مى‌كند.
و در تفسير آيه‌ «وَ أَمَّا مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌ وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنى‌ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌» فرمودند: «لا يريد شيئا من الشر الا يسره الله له» درباره انجام دادن هيچ شرى تصميم نمى‌گيرد مگر آنكه خداوند انجام آن شر را براى او آسان كرده و مرتكب مى‌شود.

7- آنچه عطا مى‌كنيد مهم نيست، چگونه و با چه انگيزه و حالت عطا كردن مهم است. «أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌»

8- شرط پذيرفته شدن عطا، تقواست. «أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌» (وگرنه عطاى مال حرام يا با نيّت غير خالص اجرى ندارد، زيرا «إِنَّما يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ» «3»)

9- آخرت، بهتر از دنيا است. «الحسنى»
10- كسى مى‌تواند به عطاى خود رنگ الهى داده و اهل پروا باشد كه به معاد ايمان داشته باشد. «وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى‌» (قرآن به وعده‌هاى قيامت حُسنى گفته است.

11- ايمان به قيامت، شرط پذيرفته شدن عمل است. «وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى‌»
12- بخل و مغرور شدن به مال، نشانه بى‌تقوايى است. «مَنْ بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌»

13- گشايش يا گره خوردن كارهاى انسان، نتيجه سخاوت يا بخل انسان نسبت به ديگران است. أَعْطى‌ … لِلْيُسْرى‌، بَخِلَ‌ … لِلْعُسْرى‌

14- نيكى، نيكى مى‌آورد و شر، شر. أَعْطى‌ وَ اتَّقى‌ … فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌- بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌ …
فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌

15- پاداش و كيفر الهى متناسب با رفتار انسانهاست، اگر گره از كار فقرا باز كنيم، خداوند گره از كار ما باز مى‌كند. «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرى‌» و اگر فقرا را در عُسرت گزاريم، خداوند هم عسرت را پيش پاى ما مى‌گذارد. «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرى‌»

16- اهل بخل بدانند كه ثروت نجات دهنده نيست. «وَ ما يُغْنِي عَنْهُ مالُهُ إِذا تَرَدَّى»
17- نتيجه بخل سقوط است، سقوط از انسانيّت و كمال و سقوط از چشم مردم همراه با سقوط در دوزخ و محروم شدن از درجات اخروى. «إِذا تَرَدَّى»

18- گاهى منشأ بخل امروز، به خاطر ترس از فقر در آينده است. «بَخِلَ وَ اسْتَغْنى‌» (چنانكه در آيه 267 و 268 سوره بقره در كنار دستور انفاق مى‌فرمايد: اين شيطان است كه شما را از فقر آينده مى‌ترساند. أَنْفِقُوا … الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ)

19- گاهى سرچشمه بخل، مغرور شدن به دنيا و احساس بى‌نيازى نسبت به وعده‌هاى بهشتى است.
.
.
منبع؛ تفسیر نور
.
.

“لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ” بلد/4
همانا ما انسان را در رنج و زحمت آفريديم.
.
.
✔پیام ها

1_كَبَدٍ» به معناى سختى است.
2_اينكه انسان در دل رنج و سختى آفريده شده، يعنى كاميابى‌هاى دنيوى آميخته با رنج و زحمت است.
3_ حضرت على عليه السلام مى‌فرمايد: دنيا خانه‌اى است كه با سختى‌ها عجين شده است.
.
.
منبع؛ تفسیر نور
.
.

?بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ «17» وَ لا تَحَاضُّونَ عَلى‌ طَعامِ الْمِسْكِينِ «18» وَ تَأْكُلُونَ التُّراثَ أَكْلًا لَمًّا «19» وَ تُحِبُّونَ الْمالَ حُبًّا جَمًّا «20»/ سوره فجر

بلكه شما يتيم را گرامى نمى‌داريد. «18» و يكديگر را بر اطعام بينوايان ترغيب نمى‌كنيد. «19» و ميراث را (به حق و ناحق) يكجا مى‌خوريد. «20» و مال را بسيار دوست داريد.
.
.
✔پیام ها

1_«أَكْلًا لَمًّا» يعنى يكجا خوردن، بدون دقت در اين كه حلال است يا حرام و آيا مال ديگران به آن اضافه شده يا نه. «لَمًّا» مصدر «لممت» به معناى جمع و ضميمه كردن است.

2_«جَمًّا» به معناى زياد و انباشته است.
3- مهمتر از جسم يتيم روح اوست كه بايد گرامى داشته شود. «تُكْرِمُونَ»
4- كمبودهاى روحى را با احترام و محبت جبران كنيد. (اولين انتظار يتيمان احترام به شخصيّت آنان است) «تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ»

5- در مورد كارهاى خداوند، قضاوت نابجا نكنيد. دليل تنگى رزق را بى‌اعتنائى خداوند نپندازيد، بلكه نتيجه عملكرد خودتان بدانيد. «كَلَّا بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ»

6- احسان به ديگران، در رزق و روزى انسان نقش مهمى دارد. «لا تُكْرِمُونَ‌- فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ»
7- بينوايان نبايد گرسنه بمانند. با انفاق خود، با تشويق ديگران بايد به آنان رسيدگى كرد. «تَحَاضُّونَ عَلى‌ طَعامِ الْمِسْكِينِ»

8- در درآمدهاى خود دقّت كنيد؛ هر نانى مصرف كردنى نيست. «أَكْلًا لَمًّا»
9- علاقه به مال فطرى است، آنچه مذموم است، علاقه شديد است‌ «حُبًّا جَمًّا»
10- تكريم خداوند از شما، بايد سبب تكريم شما از يتيمان باشد. فَأَكْرَمَهُ‌ … لا تُكْرِمُونَ‌

منبع؛ تفسیر نور
.
.

?فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ«15»
وَ أَمَّا إِذا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهانَنِ «16
بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ «17» وَ لا تَحَاضُّونَ عَلى‌ طَعامِ الْمِسْكِينِ «18»
سوره فجر

اما انسان (کم ظرف ضعیف بی صبر) چون خدا او را برای آزمایش و امتحان کرامت و نعمتی بخشد در آن حال (مغرور ناز و نعمت شود و) گوید: خدا مرا عزیز و گرامی داشت.
ولى هرگاه او را بيازمايد و روزى او را تنگ سازد، مى‌گويد: پروردگارم مرا خوار كرده است.
.
.

✔پیام ها

1- آزمايش، وسيله تربيت و رشد انسان است. «الْإِنْسانُ إِذا مَا ابْتَلاهُ رَبُّهُ»
2- دريافت‌هاى انسان بر اساس لطف اوست نه استحقاق ما. پس گرفتار غرور و عجب نشده و از آزمايش غفلت نكنيد. «فَأَكْرَمَهُ وَ نَعَّمَهُ»
3- نه فقر نشانه اهانت است و نه دارايى نشانه كرامت؛ بلكه هر دو وسيله آزمايش است. ابْتَلاهُ‌ … فَأَكْرَمَهُ‌، ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ‌
4_در مورد كارهاى خداوند، قضاوت نابجا نكنيد. دليل تنگى رزق را بى‌اعتنائى خداوند نپندازيد، بلكه نتيجه عملكرد خودتان بدانيد. «كَلَّا بَلْ لا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ»

5_آزمايش‌هاى الهى گوناگون است، گاهى با رفاه و ثروت انسان را آزمايش مى‌كند و گاهى با تنگدستى و مشكلات. ولى انسان عجول كه از آزمايش الهى و اهداف آن غافل است، دست به قضاوت‌ها و تحليل‌ها و تفسيرهاى غلط زده و از خداوند گلايه مى‌كند.
.
.
منبع؛ تفسیر نور

?"وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ” بقره/45
واز صبر ونماز يارى جوييد واين كار جز براى خاشعان، گران وسنگين است.

✔پیام ها

1- صبر ونماز، دو اهرم نيرومند در برابر مشكلات است. «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ …»
2- هر چه در آستان خدا اظهار عجز و بندگى بيشتر كنيم، امدادهاى او را بيشتر دريافت كرده و بر مشكلات پيروز خواهيم شد. «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»
3- استعانت از خداوند در آيه‌ى‌ «إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» منافاتى با استعانت از آنچه به دستور اوست، ندارد. «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ»

4- سنگين بودن نماز، گاهى نشانه‌ى تكبّر در برابر خداست. «لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِينَ»
5- در روايات مى‌خوانيم كه حضرت على عليه السلام هرگاه مسئله‌ى مهمى برايشان رخ مى‌داد به نماز مى‌ايستادند واين آيه را تلاوت مى‌كردند.

6- فرشتگان به اهل بهشت سلام مى‌كنند، امّا نه به خاطر عبادت و نماز و حج و زكات آنان، بلكه به خاطر مقاومت و پايدارى آنها؛ «سلام‌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ» چون اگر مقاومت نباشد، نماز وجهاد وحج وزكات نيز وجود نخواهد داشت.
حتّى شرط رسيدن به مقام هدايت و رهبرى الهى، صبر است؛ «جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا»

?"وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ” بقره/216

چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده، و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شرّ و فساد شما در آن است، و خدا (به مصالح امور) داناست و شما نادانید.

✔پیام ها

1- ملاك خير وشر، آسانى و سختى و يا تمايلات شخصى نيست، بلكه مصالح واقعى ملاك است ونبايد به پيشداورى خود تكيه كنيم. «عَسى‌ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئاً وَ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ»

2- كراهت و محبّت نفسانى، نشانه‌ى خير و شرّ واقعى نيست.

كلمه «كُره» به مشقّتى گفته مى‌شود كه انسان از درون خود احساس كند، مانند ترس از جنگ. و «كَره» به مشقتى گويند كه از خارج به انسان تحميل شود، مانند حكم اجبارى

منبع؛ تفسیر نور

?می پندارد و مدعی است که به خدا امید دارد. به خدای بزرگ سوگند که دروغ می گوید. چرا نشانه های امیدش در رفتارش آشکار نیست؟ زیرا هرکس امیدوار باشد اثر امیدش در رفتارش معلوم می گردد.
در کار بزرگ به خدا امید دارد و در کارهای کوچک چشم امیدش به مردم است اما آن اندازه که حق بندگان را پاس می دارد حق خداوند را رعایت نمی کند!
چه شده که حق خداوند کمتر از حق بندگان خدا رعایت می شود؟
آیا بیم آن داری که در امیدی که به حق بسته ای برخطا باشی؟
یا او را شایسته امید بستن نمی بینی؟
اگر از یکی از مردم بترسد چندان از او حساب می برد که از خدا حساب نمی برد.
او ترسش از بندگان را نقد و ترسش از خدا را نسیه و وعده ای تحقق نیافته شمرده است.

خطبه 160

#اسراری_از_رزق_و_روزی_که_نمی_دانید
#اکسیر_اعظم

? “وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا
وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ
وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدْراً» طلاق/ 2-3

هركس كه از خدا پروا كند، خداوند براى او راه بيرون شدن و رهايى (از هر گونه مشكل) را قرار مى‌دهد.
و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى‌دهد
و هر كس بر خدا توكل كند، او برايش كافى است.
همانا خداوند كار خود را محقق مى‌سازد. همانا خداوند براى هر چيز اندازه‌اى قرار داده است.

✔پیام ها

? در مديريّت بحران‌ها و فتنه‌ها، دو چيز راه نجات است:
الف) تقوا. «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»
ب) تمسك به قرآن. «اذا التبست عليكم الفتن كقطع الليل المظلم فعليكم بالقرآن»

?زن و شوهرى كه به ناچار با طلاق از هم جدا مى‌شوند، اگر تقوا را مراعات كنند، مشمول لطف ويژه خداوند مى‌شوند. «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»
? كسانى كه با گناه زندگى خود را تأمين مى‌كنند، راه دريافت روزى‌هاى پيش بينى نشده را به روى خود مى‌بندند. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ‌
?- اراده خدا در چارچوب محاسبات انسان نيست. «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»
? رعايت امور معنوى، در زندگى مادّى اثر گذار است. (امدادهاى غيبى، در زندگى انسان نقش مؤثرى دارند.) «مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»
? انسان متقى، خواست خود را در مسير خواست و اراده خدا قرار مى‌دهد و چون اراده الهى بن بست ندارد، انسان متقى نيز به بن بست نخواهد رسيد. «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»
?هميشه رزق زياد وابسته به كار زياد نيست. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ‌ (همان گونه كه هميشه مقدار و كمّيت آن مهم نيست. امام صادق عليه السلام در تفسير «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ» فرمود: خداوند در آنچه به او داده بركت مى‌دهد.)
? تقوا و توكل دو اهرم براى خروج از بن بست است. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌ …
? براى تأمين زندگى امروز، تقوا وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ‌ و براى آينده، توكل لازم است. «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»
? تقوا، مقدّم بر توكل است. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌
? بدون لطف خداوند، هيچ عامل ديگرى كارآمد و كافى نيست. «فَهُوَ حَسْبُهُ»
?در اراده و خواست تمام افراد و حكومت‌ها، احتمال شكست و ناكارآمدى و بن بست وجود دارد. تنها امرى كه شكست در آن راه ندارد، خواست و اراده خداوند است. «إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ»
?- دليل توكل ما، قدرت بى نهايت الهى است. وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ‌ … إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ‌
?- معناى توكل ما و قدرت خداوند آن نيست كه انسان به همه خواسته‌هاى خود مى‌رسد، زيرا تمام امور هستى قانونمند است و حساب و كتاب دارد. «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدْراً»

#اسلام_محمدی_این_است
#اللهم_صل_علی_محمد_و_آل_محمد

?مطالب بیشتر و خواندنی تر را در آدرس ذیل دنبال کنید:
http://raheroh.kowsarblo

?"وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ” قلم/9
وَ لا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ «10»
هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ «11»
مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ «12»
عُتُلٍّ بَعْدَ ذلِكَ زَنِيمٍ «13»
أَنْ كانَ ذا مالٍ وَ بَنِينَ «14»

آنان دوست دارند كه تو سازش كنى و آنان نيز با تو سازش كنند. و از هر فرومايه كه بسيار سوگند ياد مى‌كند، پيروى نكن.
(آن كه) عيب جوست و براى سخن چينى در جنب و جوش است
براى جلوگيرى از كارهاى خير اصرار مى‌ورزد.
متجاوز و گنه‌پيشه است.
خشن و بى اساس و تبار است.تمام اين زشتى هابه خاطر آن است كه او داراى مال فراوان و فرزندان نيرومند است.

✔پیام ها

1- به سوگند مخالفان اعتبارى نيست و هر چه بيشتر سوگند خورند بى اعتبارتر است. «لا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ»
2- در جامعه اسلامى، افراد بى‌نسب و فرومايه‌ «مَهِينٍ»، عيب‌جو «نميم»، و كسانى كه بخل، تجاوز، گناه و خشونت جزء ذاتشان شده است، جايگاه اجتماعى، سياسى، مديريّتى ندارند. فَلا تُطِعِ‌ …
3- از نقشه‌هاى دشمن غافل نشويد. دشمنان تلاش مى‌كنند تا شما را به سازش بكشانند. وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ‌ …
4- به دشمن امتياز ندهيد، حتّى اگر آنان با دادن امتياز، چراغ سبز سازش را روشن كردند. وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ‌ …
5- عقب نشينى از اصول، خواسته دشمن است. «وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ» (تسامح و تساهل نسبت به اصول ممنوع)
6- سازش با دشمن، به منزله اطاعت از اوست. و مراد از اطاعت نكردن، همان سازش نكردن است. فَلا تُطِعِ‌ … وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ‌
7- فرومايگى درونى و برخوردارى از امكانات بيرونى، دو عامل فتنه و فساد است. مَهِينٍ‌ … ذا مالٍ وَ بَنِينَ‌
8- دارا بودن ثروت و نيرو كفّار نمى‌تواند دليل سازش باشد. لَوْ تُدْهِنُ‌ … أَنْ كانَ ذامالٍ وَ بَنِينَ»
9- خط اول مخالفان انبيا، سرمايه داران بى درد هستند. ذا مالٍ وَ بَنِينَ‌ … قالَ أَساطِيرُ الْأَوَّلِينَ‌

منبع؛ تفسیر نور

? “وَمَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجًا
وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ
وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ
إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدْراً» طلاق/ 2-3

هركس كه از خدا پروا كند، خداوند براى او راه بيرون شدن و رهايى (از هر گونه مشكل) را قرار مى‌دهد.
و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى‌دهد
و هر كس بر خدا توكل كند، او برايش كافى است.
همانا خداوند كار خود را محقق مى‌سازد. همانا خداوند براى هر چيز اندازه‌اى قرار داده است.

✔پیام ها

1- در مديريّت بحران‌ها و فتنه‌ها، دو چيز راه نجات است:
الف) تقوا. «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»
ب) تمسك به قرآن. «اذا التبست عليكم الفتن كقطع الليل المظلم فعليكم بالقرآن»

2- زن و شوهرى كه به ناچار با طلاق از هم جدا مى‌شوند، اگر تقوا را مراعات كنند، مشمول لطف ويژه خداوند مى‌شوند. «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»

3- كسانى كه با گناه زندگى خود را تأمين مى‌كنند، راه دريافت روزى‌هاى پيش بينى نشده را به روى خود مى‌بندند. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ‌

4- اراده خدا در چارچوب محاسبات انسان نيست. «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»
5- رعايت امور معنوى، در زندگى مادّى اثر گذار است. (امدادهاى غيبى، در زندگى انسان نقش مؤثرى دارند.) «مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ»

6- انسان متقى، خواست خود را در مسير خواست و اراده خدا قرار مى‌دهد و چون اراده الهى بن بست ندارد، انسان متقى نيز به بن بست نخواهد رسيد. «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»

7- هميشه رزق زياد وابسته به كار زياد نيست. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ‌ (همان گونه كه هميشه مقدار و كمّيت آن مهم نيست. امام صادق عليه السلام در تفسير «يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ» فرمود: خداوند در آنچه به او داده بركت مى‌دهد.)

8- تقوا و توكل دو اهرم براى خروج از بن بست است. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌ …
9- براى تأمين زندگى امروز، تقوا وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … يَرْزُقْهُ‌ و براى آينده، توكل لازم است. «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»
10- تقوا، مقدّم بر توكل است. وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ‌ … وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ‌

31- بدون لطف خداوند، هيچ عامل ديگرى كارآمد و كافى نيست. «فَهُوَ حَسْبُهُ»
32- در اراده و خواست تمام افراد و حكومت‌ها، احتمال شكست و ناكارآمدى و بن بست وجود دارد. تنها امرى كه شكست در آن راه ندارد، خواست و اراده خداوند است. «إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ»

33- دليل توكل ما، قدرت بى نهايت الهى است. وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ‌ … إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ‌

34- معناى توكل ما و قدرت خداوند آن نيست كه انسان به همه خواسته‌هاى خود مى‌رسد، زيرا تمام امور هستى قانونمند است و حساب و كتاب دارد. «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدْراً»

منبع: تفسیر نور

?"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُلْهِكُمْ أَمْوَالُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ وَمَنْ يَفْعَلْ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ” منافقون/9

الا ای اهل ایمان، مبادا هرگز مال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل سازند، و البته کسانی که به امور دنیا از یاد خدا غافل شوند آنها به حقیقت زیانکاران عالمند.

✔پیام ها

1- لازمه ايمان، برترى دادن ياد خدا بر مال و فرزند است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُلْهِكُمْ أَمْوالُكُمْ‌
2- عوامل بازدارنده از ياد خدا بسيار است، ولى مهم‌ترين آنها، اموال و اولاد است كه اين آيه به آنها اشاره نموده است.

3- مال و فرزند، كم يا زيادش، مى‌تواند مانع ياد خدا باشد. أَمْوالُكُمْ‌ … أَوْلادُكُمْ‌
4- خسارت واقعى، غفلت از ياد خدا است. «فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ» (از دست دادن مال و فرزند، خسارت جزئى است، ولى غفلت از خالق خسارت كلى است.)

5- آنچه خطرناك است غفلت از ياد خداست، نام بردن از اموال و اولاد، به خاطر آن است كه اين دو قوى‌ترين عامل غفلت هستند.

6- «ذِكْرِ اللَّهِ» شامل همه‌گونه ذكر و ياد خدا مى‌شود، امّا بارزترين ذكر خدا، نماز است كه بايد مراقب بود رسيدگى به اموال و اولاد انسان را از نماز بازندارد.

منبع: تفسیر نور

?"لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ” صف/2_3 “كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ”

نزد خدا بسيار مورد غضب است كه چيزى را بگوئيد كه عمل نمى‌كنيد*چرا چیزی به زبان می‌گویید که در مقام عمل خلاف آن می‌کنید؟

✔پیام ها

1- ايمان بايد با عمل و صداقت همراه باشد وگرنه مستحقّ سرزنش و توبيخ است. (تمام آيه)
2- قبل از اين كه انتقاد كنيد، به بيان نقاط مثبت بپردازيد. شما كه ايمان داريد، چرا عمل نمى‌كنيد؟ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا … لِمَ‌ … لا تَفْعَلُونَ‌

3- يكى از روش‌هاى تربيت، توبيخ بجا و به موقع است. «لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ»
4- وفاى به عهد، واجب و خلف وعده، از گناهان كبيره است. «كَبُرَ مَقْتاً»

5- چه زشت است كه تمام هستى در حال تسبيح خداوند باشند، «سَبَّحَ لِلَّهِ» ولى انسان با سخنان بدون عمل، خداوند را به غضب آورد. «كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ»

6- گفتار بدون عمل، خطرناك است. «كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ» (كلمات‌ «كَبُرَ»، «مَقْتاً» و «عِنْدَ اللَّهِ»، نشان از خطرناك بودن موضوع است)

7- اگر امروز كار شما با وعده‌ها و شعارهاى دروغين حل شود، اما نزد خداوند وضع خطرناكى خواهيد داشت. كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ‌ …

منبع: تفسیر نور

?"رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا” ممتحنه/۵
پروردگارا، ما را مایه فتنه و امتحان کافران مگردان..

✔پیام ها

1- از آداب دعا، خطاب‌ «يا رَبِّ»* است. معمولًا دعاهاى قرآن با كلمه‌ «رَبَّنا»* آغاز مى‌شود.
2- مسلمانان در تمام موارد حتى در قراردادهاى اقتصادى، نظامى و فرهنگى نبايد به شيوه‌اى عمل كنند كه مورد سوء استفاده كفّار قرار گيرند و راه فشار و سلطه كفّار را به روى خود بُگشايند. «لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا»
3- دين و سياست در كنار هم هستند، برائت از كفّار، در كنار طلب مغفرت از خدا. يك دعا رنگ سياسى دارد و دعاى ديگر رنگ معنوى. رَبَّنا لا تَجْعَلْنا … وَ اغْفِرْ لَنا
4- به درگاه كسى رو كنيم كه هم توانمند است و هم حكيم. رَبَّنا … إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ‌
5- ابزار دست كفّار قرار نگرفتن، رمز عزّت است. لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً … أَنْتَ الْعَزِيزُ
6- رفتار بسيارى از قدرتمندان حكيمانه نيست، ولى خداوند هم قدرتمند شكست‌ناپذير است و هم حكيم. «أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»
۷- «فِتْنَةً» در لغت به معناى آشوب، امتحان، عذاب، بلا و آزار آمده است.
آزار مسلمانان، آزمايشى براى كفّار است تا خباثت و عناد خود را اظهار كنند، به سلطه خود
مغرور شوند و قدرت خود را نشانه حقانيّت خود بدانند.

منبع: تفسیر نور, ج۹

?"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ ۖ وَإِذَا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَالَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ ۚ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ” 11/مجادله

ای اهل ایمان، هرگاه شما را گفتند که در مجالس خود جای را (بر یکدیگر) فراخ دارید، جای باز کنید تا خدا بر توسعه (مکان و مقام و منزلت) شما بیفزاید و هرگاه گفتند که از جای خود (برای توسعه مجلس یا کار خیر دیگری) برخیزید، برخیزید، تا خدا مقام اهل ایمان و دانشمندان شما را (در دو جهان) رفیع گرداند، و خدا به هر چه کنید به همه آگاه است.

✔پیام ها

1- ايمان شرايط و لوازمى دارد كه بايد رعايت گردد. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا …
2- جا دادن و احترام به تازه واردان، يك ارزش است. فَافْسَحُوا … فَانْشُزُوا

3- جا دادن به ديگران در هر مجلسى كه باشد لازم است. «فِي الْمَجالِسِ»
4- عمل به دستورات خداوند، زمينه براى دريافت پاداش‌هاى بيشتر است.
«فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ»

5- گشايش در كار ديگران، سبب گشايش خداوند در امور شماست. «فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ» پاداش الهى با عمل متناسب است. گشايش، گشايش مى‌آورد.
6- رعايت آداب اجتماعى، حتّى در نشست و برخاست، مورد سفارش اسلام است. فَافْسَحُوا … فَانْشُزُوا

7- گاهى لازم است به احترام ورود بزرگان و دانشمندان به اهل مجلس گفته شود كه برخيزيد. «انْشُزُوا فَانْشُزُوا»
8- علم، هديه و تفضّل الهى است. أُوتُوا الْعِلْمَ‌ …

9- صاحبان علم و دانش، بايد در جامعه اسلامى از جايگاه بالا و والايى برخوردار باشند. «وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ»
10- عمل دانشمند، پاداش بيشترى دارد. «1» يَرْفَعِ اللَّهُ‌ … الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ‌

11- جا دادن‌ها و بلند شدن‌ها، خالصانه و براى خدا باشد نه به انگيزه‌هاى ديگر.
«وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ»
12- در نشست و برخاست‌ها، خدا را فراموش نكنيم. «وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ»

منبع: تفسیر نور، ج9

“وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنْتُمْ ۚ”

?"اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ ۖ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا ۖ وَفِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٌ ۚ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا مَتَاعُ الْغُرُورِ"20/حدید

بدانید که زندگانی دنیا به حقیقت بازیچه‌ای است طفلانه و لهو و عیّاشی و زیب و آرایش و تفاخر و خودستایی با یکدیگر و حرص افزودن مال و فرزندان. در مثل مانند بارانی است که گیاهی در پی آن از زمین بروید که برزگران (یا کفار دنیاپرست) را به شگفت آرد و سپس بنگری که زرد و خشک شود و بپوسد. و در عالم آخرت (دنیا طلبان را) عذاب سخت جهنم و (مؤمنان را) آمرزش و خشنودی حق نصیب است. و باری، بدانید که زندگانی دنیا جز متاع فریب و غرور چیزی نیست.

✔پیام ها

1- شناخت حقيقت دنيا، به دقّت و ژرف نگرى نياز دارد. «اعْلَمُوا»
2- قرآن، ديدگاه انسان را نسبت به دنيا تصحيح مى‌كند. و «اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا»
3- زيبايى‌هاى دنيا زودگذر است. وَ زِينَةٌ … فَتَراهُ مُصْفَرًّا

4- دنيا، همواره بهار و پاييز دارد و هرچه رنگ دنيا داشته باشد، گرفتار برگ‌ريزان است. «أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطاماً»
5- بازى وسرگرمى، ويژگى زندگى دنياست ولى اگر در مسير درست قرار نگيرد، به عذاب آخرت مى‌رسد. لَعِبٌ وَ لَهْوٌ … أَعْجَبَ الْكُفَّارَ … وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ

6- زينت‌هاى دنيا مثل زيورهاى شخصى وخانه وماشين، اگر موجب فخرفروشى و تفاخر گردد، انسان را به دوزخ مى‌كشاند. زِينَةٌ وَ تَفاخُرٌ … فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ

7- كثرت فرزند وافزايش جمعيّت، در صورتى ارزش است كه به كثرتِ دوزخيان منجر نشود و فرزندان، با تربيت درست بزرگ شوند. تَكاثُرٌ فِي‌ … الْأَوْلادِ … وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ

8- دنيا براى عده‌اى موجب فريب و كيفر است، «فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ» براى مؤمن، اسباب رشد و تكامل و كسب مغفرت و رضوان الهى است. أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا … وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ‌
9- تا لغزش‌ها برطرف نشود، دست‌يابى به رضوان الهى سخت خواهد بود.
«مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ»

10- عذاب شديد، عكس العمل كار خود انسان است، ولى آمرزش و لطف از جانب خداست. «مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ»، (مغفرت و رضوان را به خدا نسبت داد)

11- بايد انسان بين بيم و اميد باشد. «عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ»

12- در تعليم و تربيت، سه اصل لازم است: تبيين، تمثيل و نتيجه‌گيرى. «اعْلَمُوا» براى تبيين است، «كَمَثَلِ غَيْثٍ» براى تمثيل و «عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ» نتيجه‌گيرى است.

منبع: تفسیر نور

?"مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ"*” لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ” 22_23/حدید

هر رنج و مصیبتی که در زمین (از قحطی و آفت و فقر و ستم) یا در نفس خویش (چون ترس و غم و درد و الم) به شما رسد همه در کتاب (لوح محفوظ ما) پیش از آنکه همه را (در دنیا) ایجاد کنیم ثبت است و البته این کار بر خدا آسان است.* (این تقدیر حق را بدانید) تا هرگز بر آنچه از دست شما رود دلتنگ نشوید و به آنچه به شما می‌دهد مغرور و دلشاد نگردید، و خدا دوستدار هیچ متکبر خودستایی نیست.

✔پیام ها

1- حوادث طبيعى همچون سيل و زلزله كه موجب تخريب منازل و مزارع‌ «مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ» و يا جراحات و مرگ و مير «فِي أَنْفُسِكُمْ» مى‌شود، بر اساس نظام از پيش پايه‌گذارى شده الهى است، نه امورى تصادفى كه از تحت قدرت خداوند خارج باشد. «إِلَّا فِي كِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها»
2- هستى، حساب و كتاب دارد و تمام پديده‌ها، پيش از وقوع، ثبت است. ما أَصابَ‌ … إِلَّا فِي كِتابٍ‌
3- هيچ حادثه‌اى براى خداوند تازگى ندارد. «فِي كِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها»
4- از احاطه خداوند بر تمام حوادث طبيعى تعجّب نكنيد. «إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ»
5- «مُخْتالٍ» به معناى تكبرى است كه بر اساس توهّم و تخيل بزرگى باشد.
6- حوادث، هدفدار است. ما أَصابَ مِنْ مُصِيبَةٍ … لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‌ ما فاتَكُمْ‌ …
7- نعمت‌ها از خداوند است، «آتاكُمْ» ولى سلب نعمت به خداوند نسبت داده نشده است. «ما فاتَكُمْ»
8- علم به آثار و اهداف حوادث، سبب آرامش است. فِي كِتابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَها …
لِكَيْلا تَأْسَوْا
9- خداوند از ثبت حوادث در لوح محفوظ خبر داده تا بندگان غصّه نخورند و مغرور نشوند. لِكَيْلا تَأْسَوْا … وَ لا تَفْرَحُوا
10- غم و شادى طبيعى بد نيست، اندوه خوردن بر گذشته‌ها و يا سرمست شدن به داشته‌ها مذموم است. لِكَيْلا تَأْسَوْا … وَ لا تَفْرَحُوا
11- كسى كه از مقدّرات الهى غافل است، گمان مى‌كند فضيلتى دارد كه خداوند به خاطر آن به او نعمت داده و لذا بر ديگران فخر مى‌فروشد. «مُخْتالٍ فَخُورٍ»
12- خيال‌هاى درونى، مقدّمه فخر فروشى‌هاى بيرونى است. «مُخْتالٍ فَخُورٍ»

منبع؛ تفسیر نور، ج9

?فتنه از گذر گاهی مخفی و ناپیدا روی می آورد و سختی و زشتی آن در پایان آشکار می گردد. آغازش همچون دوران جوانی(با سرعت و نشاط) است وآثارش همچون آثار بر جای مانده در سنگ های سخت (ماندگار و دیرپا)

خطبه 151

” فَارْتَقِبْهُمْ وَاصْطَبِرْ ” 27/ قمر
مراقب حالشان باش و (بر آزارشان) صبر پیشه گیر.

?"وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْ‌ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ” طور/21

و كسانى كه ايمان آوردند و فرزندانشان، در ايمان از آنان پيروى كردند ما ذريّه آنان را به ايشان ملحق نموده و از پاداش عملشان هيچ نكاهيم. هر نفسی در گرو عملی است که اندوخته است.

✔پیام ها

1- در اسلام محور ايمان است، نه خانواده و خويشان. «وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ»
2- نتيجه ملحق شدن به راه حق نياكان در دنيا، ملحق شدن به آنان در بهشت‌
است. وَ اتَّبَعَتْهُمْ‌ … أَلْحَقْنا بِهِمْ‌
3- همراه بودن با نسل و فرزند، يكى از لذّات بهشتى است. «أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ»
4- علاقه به فرزند حتّى در آخرت نيز وجود دارد. «أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ»
5- الحاق فرزندان در دنيا، سبب تنگ شدن مسكن و يا از دست دادن رفاه است ولى الحاق در بهشت هيچ كاستى ندارد. وَ ما أَلَتْناهُمْ‌ … مِنْ شَيْ‌ءٍ

6- ملحق شدن نسل انسان به او، از آثار عمل نيك است. أَلْحَقْنا … بِما كَسَبَ رَهِينٌ‌
7- مصرف ميوه بر گوشت مقدّم است. «بِفاكِهَةٍ وَ لَحْمٍ»
8- در بهشت نيز سليقه‌ها و تمايلات مختلف وجود دارد و به هر كس مطابق خواسته‌اش نعمت داده مى‌شود. «مِمَّا يَشْتَهُونَ»

منبع: تفسیر نور

?نفس، انتخاب کننده باطل است مگر آن که تواش توفیق دهی و پیوسته به بدی فرمان می دهد مگر آن که تواش رحمت آوری.
بار الها!
ما را از مایه ضعف و ناتوانی به وجود آورده ای و اساس آفرینش ما را بر سستی نهاده ای
آغاز ما را از آبی ناچیز بنا گذاشته ای ، پس ما را جز به نیروی تو حرکتی و جز به یاری تو قوتی نیست؛
پس به توفیق خود نیرومان بخش و با هدایتت به راه صواب استوارمان دار
و چشم دلمان را ازآنچه در مسیر غیر عشق توست کور ساز و هیچ کدام از اعضای ما را در معصیت خود پیشرفت مده.

دعای نهم صحیفه سجادیه

تا مى‌توانيد با دست خود انفاق كنيد كه وارثان كارى نخواهند كرد.«لِتُنْفِقُوا»

تفسیر نور

#قوم_سلمان

“…وَ مَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّما يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ” محمد/ 38

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در پاسخ كسى كه پرسيد: آن قوم ديگر كه بخل نمى‌ورزند كيانند؟
حضرت دستى به شانه سلمان زدند و فرمودند: منظور، قوم سلمان (مردم ايران) است، سوگند به آن كس كه جانم به دست اوست، اگر ايمان به ثريّا بسته باشد، گروهى از فارسيان آن را به چنگ مى‌آورند.

تفسیر المیزان

?"ها أَنْتُمْ هؤُلاءِ تُدْعَوْنَ لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ وَ مَنْ يَبْخَلْ فَإِنَّما يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ وَ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ ” محمد/ 38

آگاه باشيد! اين شماييد كه براى انفاق در راه خدا دعوت مى‌شويد، پس بعضى از شما بخل مى‌ورزند و هر كس بخل ورزد، فقط نسبت به خود بخل مى‌ورزد و خداوند غنىّ و بى‌نياز است و شماييد نيازمندان و اگر روى بگردانيد، قومى غير شما را جانشين شما مى‌كند كه آنان مثل شما (سست ايمان و بخيل) نباشند.

✔ پیام ها

1- در تبليغ، گاهى بايد مخاطب را براى شنيدن حساس كرد. ها أَنْتُمْ‌ …
2- تا مى‌توانيد با دست خود انفاق كنيد كه وارثان، كارى نخواهند كرد. «لِتُنْفِقُوا»
3- آنچه مورد دعوت الهى است، كار خالصانه است. «لِتُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ»
4- مردم را بايد به انفاق و كمك به ديگران دعوت كرد، امّا بايد آزادشان گذاشت‌ تا با فكر و انتخاب خود گامى بردارند. «فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ»

5- كسى كه بخل مى‌ورزد، گمان مى‌كند مردم را از مال خود محروم كرده، در حالى كه خودش را از محبوبيّت و عزّت وقرب الهى محروم كرده است. «فَإِنَّما يَبْخَلُ عَنْ نَفْسِهِ»

6- بخل مربوط به روحيه افراد است و لازمه‌ى آن ثروتمند بودن نيست، چه بسيارند افرادى كه سرمايه دارند و بخل ندارند. «فَمِنْكُمْ مَنْ يَبْخَلُ»

7- دعوت به انفاق، نشانه‌ى نياز خداوند نيست. «وَ اللَّهُ الْغَنِيُّ»

8- احكام خداوند تعطيل نمى‌شود، گرچه شما آن را انجام ندهيد. «إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ»

9- همان گونه كه تاريخ گذشته درس عبرت است، آينده‌نگرى نيز مى‌تواند سازنده باشد. «يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ»

10 - ترك انفاق به قدرى خطر دارد كه ممكن است خداوند ملّت يا رژيمى را قلع و قمع كند. وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ‌ …

11- براى تربيت و ترغيب، گاهى بايد از اهرم تهديد استفاده كرد. «وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ»
12- زمين، هرگز از افراد صالح خالى نخواهد ماند. «يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ» (سنّت الهى آن است كه زمين خالى از حجّت نباشد.)

13- آنچه براى خداوند مطرح است بندگان مطيع است، من و شما ندارد. «قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمْثالَكُمْ» (دين الهى براى بقا و استمرار خود، وابسته به هيچ گروه و قوم خاصى نيست.)

منبع: تفسیر نور

ﺑﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻡ ﭘﺪﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺗﻤﺎﻡ ﮐﻪ ﺑﺸﻮﻧﺪ ﺑﺮﺷﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﺮﺩﺍﻧﯽ و ﺍﺯ ﻧﻮ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ
ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪﻡ ﭘﺪﺭ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺪﺍﺩ ﺭﻧﮕﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ
ﺩﻧﯿﺎﯾﺖ ﺭﺍ ﺭﻧﮓ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻭﻟﯽ ﺁﺏ ﻣﯽ ﺭﻭﻧﺪ
ﻧﻘﺎﺷﯽ ﻫﺎﯾﺖ ﺭﺍ ﮐﻪ ﮐﺸﯿﺪﯼ ﯾﮏ ﺭﻭﺯ، ﺗﻤﺎﻡ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ
ﮐﺎﺵ ﺯﻭﺩﺗﺮ ﮐﺴﯽ ﺭﺍﺳﺘﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮﺩ
ﭘﺪﺭ ﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﺩﺭﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻗﻨﺪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ
ﭼﺎﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺍﺕ ﺭﺍ ﮐﻪ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﮑﻨﻨﺪ، ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

?وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي ۖ إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ” احقاف / 15

و ما انسان را سفارش كرديم كه به والدين خود نيكى كند، مادرش او را با سختى حمل كرد و با سختى به دنيا آورد و دوران حمل تا از شير گرفتنش سى ماه (به طول كشد)، تا آنگاه كه به رشد كامل رسد و چهل ساله شود، گويد: پروردگارا! مرا توفيق ده تا نعمتى را كه بر من و بر پدر و مادر من لطف كردى، شكرگزارى كنم و عمل شايسته اى انجام دهم كه تو آن را بپسندى و فرزندانم را براى من صالح و شايسته گردان، همانا من به سوى تو بازگشته و از تسليم شدگانم.

✔پيام ها

1- سفارش احسان به والدين، در طول تاريخ و تمام اديان بوده است. ( «وَصَّيْنَا» در قالب ماضى آمده است)

2- احسان به والدين، از حقوق انسانى است كه هر پدر و مادرى بر گردن فرزندشان دارند. «وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ» (نفرمود: «وصينا الذين آمنوا»)

3- در احسان به والدين، مسلمان بودن آنان شرط نيست. «وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ»

4- استحكام بنياد خانواده و حفظ جايگاه والدين، مورد توجّه خاص خداوند است. «وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ إِحْساناً»

5- نه تنها انفاق و امداد و احترام، بلكه هر نوع نيكى نسبت به والدين لازم است. ( «إِحْساناً» به صورت نكره آمده كه شامل هر نوع احسانى شود.)

6- احسان به والدين بايد پيوسته و برجسته باشد، نه به مقدار ضرورت و مقطعى. (تنوين در «إِحْساناً» نشانه ى عظمت و برجستگى است.)

7- توجّه به سفارش اكيد خداوند به زحمات گذشته والدين، احسان و خدمت كردن به آنان را عاشقانه و جدى تر مى كند. وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ … حَمَلَتْهُ أُمُّهُ

8- كمال احسان به والدين، در آن است كه بى واسطه انجام گيرد. «بِوالِدَيْهِ إِحْساناً» (حرف «ب» در «بِوالِدَيْهِ» نشانه آن است كه احسان به والدين با دست خود باشد.)

9- ياد رنج و زحمت هاى مادران، در برانگيختن عاطفه فرزندان مؤثّر است. حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً … كُرْهاً …
10- حق مادر بيش از پدر است. پس از كلمه «والدين»، سخن از رنجهاى مادر است. حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً …

11- تمام دستورات و اوامر و نواهى دينى، دليل و فلسفه دارند. (گرچه دليل بعضى از آنها مانند احسان به والدين، بيان شده است). وَصَّيْنَا … حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهاً …
12- چهل سالگى قلّه توانمندى و رشد انسان است. «بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً»
13- شكر الهى، به استمداد و توفيق خداوند نياز دارد. «أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ»
14- بخشى از نعمت هاى انسان، به واسطه والدين و نياكان است. «أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلى والِدَيَّ»
15- بلوغ جسمى و كمال عقلى، بستر بلوغ معنوى است. بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قالَ رَبِ …
16- تشكّر فرزند از نعمت هايى كه خداوند به والدين او داده، وظيفه و نوعى احسان به والدين است. أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ … عَلى والِدَيَ

17- بهترين راه تشكر از نعمت هاى خداوند، انجام كار نيك است. أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ … أَعْمَلَ صالِحاً
18- ارزش عمل صالح به آن است كه پيوسته و دائمى باشد. «أَنْ أَعْمَلَ صالِحاً» (فعل مضارع «اعمل»، نشانه دوام و استمرار است)

19- عمل صالحى ارزشمند است كه خالصانه بوده و مورد قبول و رضاى خدا قرار گيرد. «أَعْمَلَ صالِحاً تَرْضاهُ»

20- فرزند و نسل صالح، افتخارى براى والدين است. «أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي»

21- بهترين دعا آن است كه انسان، هم به والدين و هم به فرزندان توجّه داشته باشد. عَلى والِدَيَ … أَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي

22- در برابر ناسپاسى هايى كه نسبت به خدا و والدين داشته ايم، توبه و جبران كنيم. وَ عَلى والِدَيَ … إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ

23- تسليم فرمان خدا زيستن و مسلمان مردن، دعاى پاكان و صالحان است. «إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

24- احسان به والدين، از جايگاه ويژه اى نزد خداوند برخوردار است. در قرآن، پنج بار كلمه «وَصَّيْنَا» بكار رفته كه سه بار آن مربوط به والدين است.

منبع: تفسیر نور

?وَآتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ ۖ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۚ ” جاثیه/17
و به آنان دلايل روشنى نسبت به امر (دين) داديم، پس اختلاف نكردند مگر پس از آنكه حقيقت برايشان حاصل شد (و اين اختلاف) از روى حسادت و برترى‌جويى بود كه ميان آنان وجود داشت.

✔پیام ها

1- خداوند حجّت را بر مردم تمام مى‌كند. «وَ آتَيْناهُمْ بَيِّناتٍ مِنَ الْأَمْرِ»
2- بالاترين نوع كفران، اختلاف در حقّ است. با اينكه خدا به آنها برترى و غلبه بر دشمن داد، «آتَيْنا- رَزَقْناهُمْ‌- فَضَّلْناهُمْ» امّا به جاى شكر اختلاف كردند. «فَمَا اخْتَلَفُوا»
3- توبيخ قرآن از گذشتگان، عبرتى است براى آيندگان. آتَيْناهُمْ بَيِّناتٍ‌ … اخْتَلَفُوا …
بَغْياً بَيْنَهُمْ‌
4- علم به تنهايى نجات بخش نيست، چه بسيارند كسانى كه مى‌دانند ولى به خاطر حسادت اختلاف مى‌كنند. «مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ»
5- اختلاف بعد از علم، بغى و ظلم است. «بَغْياً»
6- روز قيامت روز حل اختلافات است. «يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ»

منبع: تفسیر نور

ادامه »

?"قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا لِلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ أَيَّامَ اللَّهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ” جاثیه/14

كسانى كه ايمان آورده‌اند، بگو: از كسانى كه به (روز رستاخيز كه يكى از) ايّام اللّه (است) اميد ندارند، درگذرند (و آنان را به خدا واگذارند) تا خداوند (در آن روز) هر قومى را به آنچه انجام مى‌دادند جزا دهد.

✔پیام ها

1- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مأمور است تا شيوه برخورد با كفّار را به مؤمنان آموزش دهد.قُلْ لِلَّذِينَ آمَنُوا …

2- لازمه‌ى ايمان، گذشت و بزرگوارى است. «لِلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُوا»

3- رسيدن به اهداف بلند دينى، نياز به صبر و پرهيز از شتابزدگى دارد. «لِلَّذِينَ‌
آمَنُوا يَغْفِرُوا»

4- ايمان به آنكه كفّار گرفتار كيفر الهى هستند، زمينه گذشت و صبر را در انسان شكوفا مى‌كند. يَغْفِرُوا … لِيَجْزِيَ قَوْماً …

5- عقيده در عمل مؤثّر است، چون كفّار اميدى به قيامت ندارند به سراغ كسب كارهاى بد مى‌روند. لا يَرْجُونَ‌ … يَكْسِبُونَ‌

6- انسان گرفتار عمل خويش است. لِيَجْزِيَ‌ … بِما كانُوا يَكْسِبُونَ‌

7- كيفر براى كارهاى زشتى است كه انسان آگاهانه به سراغ آن مى‌رود. «بِما كانُوا يَكْسِبُونَ»

8- آنچه سبب قهر الهى است، استمرار واصرار بر انحراف و خلاف است. «كانُوا يَكْسِبُونَ»

9- مراد از ايّام اللّه روزهاى تاريخى است كه در آن تحوّلات بزرگى از قهر خداوند نسبت به ستمگران يا مهر الهى نسبت به مؤمنان صورت مى‌گيرد.

منبع: تفسیر نور

?"لَهُ مَقَالِيدُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ” شوری/12
كليدهاى آسمان‌ها و زمين براى اوست، براى هر كه بخواهد رزق را توسعه مى‌دهد و يا تنگ مى‌گيرد، همانا او به هر چيز آگاه است (و توسعه و تضييق او بر اساس علم و حكمت است).

✔پیام ها
1- عوامل مؤثّر در هستى، تنها به دست خداست. «لَهُ مَقالِيدُ»
2- توسعه و تنگى رزق تصادفى نيست، به دست خداى حكيم است. يَبْسُطُ الرِّزْقَ‌ … وَ يَقْدِرُ
3- توسعه‌ى رزق به زرنگى بستگى ندارد به دست خداست. «لِمَنْ يَشاءُ»
4- تقسيم رزق توسط خداوند، عالمانه است. «إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيمٌ»
5- «مَقالِيدُ» جمع «مقليد» به معناى كليد است. كليد وسيله بستن و باز كردن است و كسى كه كليد زمين و آسمان را دارد مى‌تواند رزق را باز كرده يا ببندد.

✔كليدهاى هستى گاهى؛
عوامل مادى است كه واسطه فيض مى‌شوند، نظير باران كه وسيله‌زنده شدن خاك و زمين مى‌گردد، «فَأَحْيا بِهِ الْأَرْضَ»
گاهى نيز اسماى الهى است كه نمونه آن را در دعاى سمات مى‌خوانيم: اسئلك باسمك الذى اذا دعيت به على مغالق ابواب السماء للفتح بالرحمة انفتحت … خداوندا! تو را به آن اسمى مى‌خوانم كه اگر بر درهاى بسته‌ى آسمان‌ها خوانده شود، با رحمت تو گشوده مى‌شود.

✔توسعه يا تنگى رزق نشانه‌ى مهر يا قهر الهى نيست، زيرا قرآن مى‌فرمايد: «فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِها» سرمايه و فرزند كفّار سبب شگفتى تو نشود زيرا كه خداوند اراده كرده آنان را با همين امكانات در همين دنيا عذاب كند.

✔اگر چه توسعه يا تنگى رزق و معيشت در دست خداست ليكن انسان نبايد از تلاش باز ايستد. قرآن فرمان مى‌دهد: «وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ» «3» به سراغ فضل الهى برويد و براى كسب مال تلاش كنيد.

✔قرآن كليدهاى توسعه را به ما آموخته و مى‌فرمايد:
«لَئِنْ شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ» اگر شكر كنيد، شما را با دادن روزى زياد مى‌كند.
اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ‌ … يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً از پروردگارتان استغفار كنيد، او براى شما
باران مى‌فرستد.
«وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ» «1» هر كه نسبت به خدا پروا داشته باشد، او را از بن بست نجات داده و از راهى كه محاسبه نمى‌كند، روزى مى‌دهد.

منبع: تفسیر نور

“…أَلَا إِنَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ مُحِيطٌ” فصلت/54

“…بدانید که خدا را بر همه موجودات عالم احاطه کامل است.”

?"وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنْسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَىٰ بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاءٍ عَرِيضٍ” فصلت/ 51

و ما هر گاه به انسان (بی‌حوصله کم ظرف) نعمتی عطا کنیم رو بگرداند و (از شکر خدا) دوری جوید، و هر گاه شرّ و بلایی به او روی آورد آن گاه دایم زبان به دعا گشاید (و اظهار عجز نماید).

✔پیام ها

1- رفاه يا سختى در ميدان زندگى براى بروز و ظهور خصلت‌هاى آدمى و آفات روحى اوست. إِذا أَنْعَمْنا … وَ إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ
2- رفاه، مايه‌ى غفلت است. أَنْعَمْنا … أَعْرَضَ‌
3- نعمت‌ها از خداست‌ «أَنْعَمْنا» ولى حوادث تلخ نتيجه عملكرد يا خصلت‌هاى بد خود انسان است. «مَسَّهُ الشَّرُّ» (شرّ به خدا نسبت داده نشده است)
4- انسان تربيت نشده كم ظرفيّت است. «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعاءٍ عَرِيضٍ»
5- مشكلات و تنگناهاى زندگى در مقابل نعمت‌هاى اعطا شده از سوى خداوند به او اندك است. (براى نعمت كلمه‌ «أَنْعَمْنا» آمده، ولى براى شرّ كلمه‌ «مَسَّهُ» آمده كه به معناى تماس ساده است.)
6- «نَأى‌ بِجانِبِهِ» يعنى به خاطر نعمت و رفاه مغرور شد و متكبرانه خود را كنار كشيد. كلمه‌ى‌ «عَرِيضٍ» به معناى پهن و كنايه از دعاى زياد است.

منبع: تفسیر نور

?"وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ” فصلت/33
در جهان از آن کس که (چون پیغمبران) خلق را به سوی خدا خواند و نیکوکار گردید و گفت که من از تسلیم شوندگان خدایم کدام کس بهتر و نیکو گفتارتر است؟

✔پیام ها

1- تبليغ دين، بهترين سخن است و بهترين سخنگوى هستى انبيا هستند. وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا …
2- بهترين سخن آن نيست كه علمى‌تر و خوش آهنگ‌تر باشد بلكه آن است كه مردم را به خدا دعوت كند و با هدف باشد. «دَعا إِلَى اللَّهِ»
3- سخنى ارزش دارد كه گوينده‌ى آن اهل عمل باشد. «دَعا إِلَى اللَّهِ وَ عَمِلَ صالِحاً»
4- دعوتى ارزش دارد كه علاوه بر عمل، نشاط تسليم و رضا را به همراه داشته باشد. «إِنَّنِي مِنَ الْمُسْلِمِينَ»
5- خداوند در آيه‌ى 18 سوره‌ى زمر به مردم سفارش كرد كه سخنان را گوش دهيد و از احسن آن پيروى كنيد؛ اين آيه سخن احسن را دعوت الى اللّه مى‌داند، بنابراين وظيفه‌ى مردم آن است كه از ميان گويندگان دنبالِ كسى باشند كه روحش تسليم خدا و عملش صالح و دعوتش به راه خدا باشد.

منبع: تفسیر نور

“اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ” غافر/61

خداوند كسى است كه شب را براى شما قرار داد تا در آن آرام گيريد و روز را روشنى بخش ساخت؛ همانا خداوند نسبت به مردم لطفِ بسيار دارد ولى بيشتر مردم شكرگزارى نمى‌كنند.

پیام ها

1- عبادت و دعا به درگاه كسى رواست كه آفريننده شب و روز و تأمين كننده نيازهاى ماست. ادْعُونِي‌ … اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ‌ …
2- شب براى آرامش و روز براى نشاط و تلاش است. «اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ النَّهارَ مُبْصِراً»
3- استراحت مقدّمه‌ى كار است. ( «لِتَسْكُنُوا» قبل از و «النَّهارِ مُبْصِرَةً» آمده است).
4- شب و روز در كنار هم نعمت است. «اللَّيْلَ‌- النَّهارَ»
5- فضل خداوند در دنيا شامل مؤمن و كافر مى‌شود. «لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ»
6- كسى از خداوند طلبى ندارد، آن چه مى‌دهد لطف اوست. «لَذُو فَضْلٍ»
7- نشانه‌ى فضل او آن است كه با اين كه مى‌داند اكثر مردم ناسپاسند، باز هم لطف خود را دريغ نمى‌كند. «لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ»
8- اكثريّت، نشانه‌ى حقّانيّت نيست. «أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ»
9- خداوند منتظر شكر و سپاس ما نيست. ما وظيفه داريم او را سپاس گوييم.
«لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ»
10- شب و روز دو نعمتى است كه سزاوار شكر هستند. جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ‌ … وَ النَّهارَ …
وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَشْكُرُونَ‌

?"ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ” غافر/60
مرا بخوانيد تا براى شما اجابت كنم.

✔پیام ها

1- گفتگو با خداوند، كليد رشد و تربيت انسان است. «قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي»
2- ميان دعاى انسان و ربوبيّت خداوند، رابطه‌اى تنگاتنگ است. (اكثر دعاهاى قرآن همراه‌ «رَبَّنا»* آمده است). «رَبُّكُمُ ادْعُونِي»
3- خداوند، از ما خواسته كه به درگاه او دعا كنيم. «قالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي»
4- در دعا فقط خدا را بخوانيم، نه خدا و ديگران را در كنار هم. «ادْعُونِي»
5- خداوند نيازهاى ما را مى‌داند، ولى دستور دعا نشانه‌ى آن است كه درخواست ما آثارى دارد. «ادْعُونِي»
6- بين دعا و استجابت هيچ فاصله‌اى نيست. «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ» (حتّى حرف «فاء» يا «ثم» نيامده است. اگر مى‌فرمود: «فاستجب» يعنى بعد از مدّت كمى مستجاب مى‌كنم و اگر مى‌فرمود: «ثم استجب» يعنى بعد از مدّت طولانى.)
7- در دعا و اجابت واسطه‌اى در كار نيست. «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ»
8- استجابت دعا وعده الهى است. «ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ»
9- اگر دعايى مستجاب نشد لابد به سود ما نبوده است، چون فرمود: «أَسْتَجِبْ لَكُمْ» آنچه را به نفع شما باشد مستجاب مى‌كنم.

منبع؛ تفسیر نور

?"…أَفَرَأَيْتُمْ مَا تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ أَرَادَنِيَ اللَّهُ بِضُرٍّ هَلْ هُنَّ كَاشِفَاتُ ضُرِّهِ أَوْ أَرَادَنِي بِرَحْمَةٍ هَلْ هُنَّ مُمْسِكَاتُ رَحْمَتِهِ ۚ قُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ ۖ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ” زمر/38

“… آيا در آن چه از غير خدا مى‌خوانيد نظر و انديشه كرده‌ايد؟! (راستى) اگر خداوند نسبت به من ضررى را اراده كند آيا اين بت‌ها مى‌توانند آن ضرر را برطرف كنند، يا (اگر) خداوند براى من لطف و رحمتى را بخواهد، آيا آنها مى‌توانند مانع آن رحمت شوند؟» بگو: «خداوند براى من كافى است. اهل توكّل تنها بر او توكّل مى‌نمايند.”

✔پیام ها

1- كسى لايق پرستش است كه قدرتِ رساندن سود و دفع زيان را داشته باشد.
«هَلْ هُنَّ كاشِفاتُ‌- هَلْ هُنَّ مُمْسِكاتُ»
2- دفع ضرر مهم‌تر از جلب منفعت است. ( «كاشِفاتُ ضُرِّهِ» قبل از «مُمْسِكاتُ رَحْمَتِهِ» آمده است).
3- توكّل تنها بر خداوند جايز است. (كلمه‌ى‌ «عَلَيْهِ» قبل از «يَتَوَكَّلُ» آمده كه بيانگر انحصار است).
4- خداوند از هر جهت پيامبرش را تكفّل و كفايت مى‌كند. «حَسْبِيَ اللَّهُ» (كلمه‌ «حَسْبِيَ» مطلق آمده كه شامل همه چيز مى‌شود).

منبع؛ تفسیر نور

? “أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ وَ يُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ” زمر/36

آيا خداوند براى بنده‌اش كافى نيست؟ و مردم تو را از غير خدا مى‌ترسانند.

✔پیام ها

1- اگر انسان بنده‌ى خدا شد، بيمه مى‌شود و خداوند امور او را كفايت و كفالت مى‌كند. «أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ»
2- در برابر تهديدهاى دشمنان، با ياد امداد و تكفّل الهى، خود را آرام كنيم. «أَ لَيْسَ اللَّهُ بِكافٍ عَبْدَهُ وَ يُخَوِّفُونَكَ»
3- ابزار كافران، ايجاد محيط رعب و وحشت است. «يُخَوِّفُونَكَ بِالَّذِينَ مِنْ دُونِهِ»

منبع؛ تفسیر نور

?"يَا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ” فاطر/15

ای مردم، شما همه به خدا فقیر و محتاجید و تنها خداست که بی‌نیاز و غنیّ بالذّات و ستوده صفات است.

✔پیام ها

1- هيچ كس از خدا بى نياز نيست. «يا أَيُّهَا النَّاسُ»
2- همه‌ى موجودات فقيرند، ليكن چون انسان ادّعا و سركشى مى‌كند بايد مهار شود. «يا أَيُّهَا النَّاسُ»
3- نقش واسطه‌ها و وسايل و علل را قبول داريم، امّا تمام اسباب و علل نيز در تأثيرگذارى به او محتاجند. «هُوَ الْغَنِيُّ»
4- غنّى واقعى و مطلق و كامل، تنها اوست. «وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ»
5- معمولًا اغنيا، محبوب نيستند و در تيررس جسارت‌ها، حسادت‌ها، رقابت‌ها و سرقت‌ها هستند امّا خداوند، غنى حميد است. «وَ اللَّهُ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ»
6- خداوند غناى خود را در راه رفع نياز و نفع مخلوقات به كار مى‌برد و لذا مورد ستايش است. «الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ»

منبع؛ تفسير نور

?مَا يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلَا مُمْسِكَ لَهَا ۖ وَمَا يُمْسِكْ فَلَا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ ۚ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ” فاطر/2

دری که خدا از رحمت به روی مردم بگشاید هیچ کس نتواند بست و آن در که او ببندد هیچ کس جز او نتواند گشود، و اوست خدای بی‌همتای با حکمت و اقتدار.

✔پیام ها
1- در دنيا همه مردم از رحمت الهى برخوردارند. «يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ»
2- رحمت الهى قبل از قهر اوست. (كلمه‌ى‌ «يَفْتَحِ» قبل از «يُمْسِكْ» آمده است.)
3- دادن‌ها و گرفتن‌هاى خداوند، همراه با حكمت است. «يَفْتَحِ‌- يُمْسِكْ‌- الْحَكِيمُ»
4- نعمت‌هاى الهى، داراى خزاينى است كه گوشه‌اى از آن به روى انسان باز مى‌شود. «يَفْتَحِ‌- مُرْسِلَ»
5- چشمداشت به غير خدا بيهوده است، اگر او نخواهد هيچ قدرتى كارائى ندارد. «فَلا مُمْسِكَ‌- فَلا مُرْسِلَ»
6- اراده‌ى خداوند خلل‌ناپذير است. ما يَفْتَحِ‌ … فَلا مُمْسِكَ لَها وَ ما يُمْسِكْ فَلا مُرْسِلَ‌

منبع؛ تفسیر نور

برای روزی عمل کنید که اندوخته ها برای آن روز ذخیره می شود، و نهان ها در آن آشکار می گردد.

خطبه120 نهج البلاغه

انسانی که ادراک کرده آنچه هست برایش قانع کننده و کافی نیست دعا می کند تا به آنچه باید باشد برسد؛ این چنین شخصی همیشه تشنه و مشتاق آینده ای ایده آل و بهتر از آنچه هم اکنون هست می باشد.

?"فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ ۖ وَلَا يَسْتَخِفَّنَّكَ الَّذِينَ لَا يُوقِنُونَ” روم/60

پس تو صبر پیشه کن، که وعده خدا البته حق و حتمی است و مراقب باش که مردم بی‌علم و یقین و ایمان (مقام حلم و وقار) تو را به خفت و سبکی نکشانند…

✔پیام ها

1- ايمان به وعده‌هاى الهى، عامل صبورى است. «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
2-جوّسازى افراد بى‌دين، نبايد در تصميم‌گيرى ما اثر كند. لا يَسْتَخِفَّنَّكَ‌ …
3- اگر لطف و هشدار و تعليم الهى نباشد، انبيا نيز آسيب‌پذيرند. «لا يَسْتَخِفَّنَّكَ»
4- يكى از طرفندهاى دشمنان، سبك كردن رهبر است. «لا يَسْتَخِفَّنَّكَ»
5- كسانى به فكر تضعيف و تحقير رهبر هستند كه به راه حقّ يقين ندارند. «الَّذِينَ لا يُوقِنُونَ»
6- كسى‌كه صبر نكند، خفيف مى‌شود. «فَاصْبِرْ … لا يَسْتَخِفَّنَّكَ‌»

تفسیر نور

?بِنَصْرِ اللَّهِ ۚ يَنْصُرُ مَنْ يَشَاءُ ۖ وَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ
وَعْدَ اللَّهِ ۖ لَا يُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ روم/آیات 5و6

به یاری خدا، که خدا هر که را بخواهد نصرت و فیروزی می‌بخشد و اوست که مقتدر و مهربان است.
این وعده خداست که خدا هرگز خلاف وعده نکند، و لیکن اکثر مردم (از این حقیقت) آگاه نیستند.

✔پیام ها

1- با يك شكست، مأيوس نشويد.
3- در پيروزى‌ها و شكست‌ها، محوريّت توحيد فراموش نشود.
4- هم پيروزى را از او بدانيم و هم ساز و برگ نظامى را.

تفسیر نور

?"اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ ۗ ” عنکبوت/45

(ای رسول ما) آنچه را که از کتاب (آسمانی قرآن) بر تو وحی شد (بر خلق) تلاوت کن و نماز را (که بزرگ عبادت خداست) به جای آر، که همانا نماز است که (اهل نماز را) از هر کار زشت و منکر باز می‌دارد.

✔پیام ها

1. ياد خدا، براى جلوگيرى از فحشا و منكر بالاتر از هر اهرم ديگر است.

2. ياد خدا از شما، بزرگتر از ياد شما از خدا است. (البتّه اين معنا با توجّه به روايات در ذيل آيه‌ «فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ» برداشت شده است.)

به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله گفته شد: فلانى هم نماز مى‌خواند و هم خلاف مى‌كند، فرمود: «ان صلاته تنهاه يوما» «9» بالاخره نماز او روزى نجاتش خواهد داد.

امام صادق عليه السلام فرمود: هر كسى دوست دارد قبولى يا ردّ نمازش را بداند، ببيند نمازش او را از فحشا و منكر باز داشته است يا نه. سپس امام عليه السلام فرمود: «فبقدر ما منعته قبلت منه» «10» به اندازه‌اى كه نماز، انسان را از منكرات باز مى‌دارد، به همان اندازه قبول مى‌شود.

منبع؛ تفسیر نور

?” وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا ۖ وَإِنْ جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا ۚ إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ.” عنکبوت/8

و ما به آدمی سفارش کردیم که در حق پدر و مادر خود نیکی کند، و اگر آنها (خود مشرک باشند و) کوشند تا تو به من (که خدای یگانه‌ام) از روی جهل و نادانی شرک آوری هرگز اطاعت امر آنها مکن، که رجوع شما به سوی من است و من شما را به پاداش هر عمل که به جای آورده‌اید آگاه می‌گردانم.

✔پیام ها

1- نيكى به والدين يك امر انسانى است، نه فقط ايمانى. «وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ»
2- احسان و نيكى به والدين، بدون قيد و شرط است. «حُسْناً» (شرطِ نژادى، سِنّى، منطقه‌اى، علمى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى و ايمانى ندارد، حتّى اگر كافر و مشرك باشند، بايد احسان كرد.)
3- والدين منحرف براى انحراف فرزندان، كوشش مى‌كنند. «جاهَداكَ»
4- از احترامِ ديگران، سوء استفاده نكنيم. (والدين نبايد به خاطر احترام‌گزارى فرزندانشان، آنان را به شرك دعوت كنند.) «وَ إِنْ جاهَداكَ»
5- فرزندان، بايد قدرت انتخاب تفكّر صحيح را داشته باشند. جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بِي‌ …
فَلا تُطِعْهُما
6- شرك، برهان و استدلال علمى ندارد. «ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ»
7- در مسأله توحيد وشرك، با هيچ كس كنار نياييم و سازش نكنيم. «فَلا تُطِعْهُما»
8- احسان به والدين، مطلق و هميشگى است؛ امّا اطاعت از والدين، مشروط به آن است كه انسان را از خدا دور نكنند. «فَلا تُطِعْهُما»
9- ايمان به معاد، ضامن اجراى توصيه‌هاى الهى است. وَصَّيْنَا … إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ‌
10- خداوند به همه‌ى كارهاى انسان آگاه است. «فَأُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»

منبع؛ تفسیر نور