کانون تمام عیوب

الْبُخْلُ جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ الْعُيُوبِ،

وَ هُوَ زِمَامٌ يُقَادُ بِهِ إِلَى كُلِّ سُوء.

بخل ورزيدن كانون تمام عيب ها،

و مهارى است كه انسان را به سوى هر بدى مى كشاند.

.

حکمت 378

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

میزان تعادل در ترس و امید

 بر بهترين افراد اين امّت از عذاب الهى ايمن مباشيد؛

زيرا كه خداى بزرگ فرمود: «از كيفر خدا ايمن نيستند جز زيانكاران».

و بر بدترين افراد اين امّت از رحمت خدا نوميد مباشيد؛

زيرا كه خداى بزرگ فرمود: «همانا از رحمت خدا نوميد نباشند جز كافران».

.

حکمت 377

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

سنگین و سبکی حق و باطل

إِنَّ الْحَقَّ ثَقِيلٌ مَرِيءٌ،

وَ إِنَّ الْبَاطِلَ خَفِيفٌ وَبِيءٌ.

 حق سنگين امّا گواراست،

و باطل، سبك امّا كشنده.

.

حکمت 376

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مراحل شكست در مبارزه امر به معروف و نهی از منکر

اوّلين مرحله از جهاد كه در آن باز مى مانيد؛

1- جهاد با دستانتان،

2- سپس جهاد با زبان،

3- و آنگاه جهاد با قلب هايتان مى باشد.

پس كسى كه با قلب، معروفى را ستايش نكند، و منكرى را انكار نكند،

قلبش واژگون گشته، بالاى آن پايين، و پايين قلب او بالا قرار خواهد گرفت.

.

حکمت 375

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ارزش انسان شناختی مراحل امر به معروف و نهى از منكر 

1- گروهى، منكر را با دست و زبان و قلب انكار مى كنند، آنان تمامى خصلت هاى نيكو را در خود گرد آورده اند.

2- گروهى ديگر، منكر را با زبان و قلب انكار كرده امّا دست به كارى نمى برند، پس چنين كسى دو خصلت از خصلت هاى نيكو را گرفته و ديگرى را تباه كرده است.

3- و بعضى منكر را تنها با قلب انكار كرده، و با دست و زبان خويش اقدامى ندارند، پس دو خصلت را كه شريف تر است تباه ساخته اند و يك خصلت را به دست آورده اند.

4- و بعضى ديگر منكر را با زبان و قل و دست رها ساخته اند كه چنين كسى از آنان، مرده اى ميان زندگان است.

و تمام كارهاى نيكو و جهاد در راه خدا، برابر امر به معروف و نهى از منكر، چونان قطره اى بر درياى موّاج و پهناور است،

و همانا امر به معروف و نهى از منكر، نه اجلى را نزديك مى كنند، و نه از مقدار روزى مى كاهند،

و از همه اينها برتر، سخن حق در پيش روى حاكمى ستمكار است.

.

حکمت 374

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مراحل امر به معروف و نهى از منكر

(ابن جرير طبرى در تاريخ خود از عبد الرحمن بن ابى ليلى فقيه نقل كرد، كه براى مبارزه با حجّاج به كمك ابن اشعث برخاست، براى تشويق مردم گفت:

« من از على عليه السّلام «كه خداوند درجاتش را در ميان صالحان بالا برد، و ثواب شهيدان و صدّيقان به او عطا فرمايد» در حالى كه با شاميان رو برو شديم شنيدم كه فرمود:

اى مؤمنان!

1- هر كس تجاوزى را بنگرد، و شاهد دعوت به منكرى باشد، و در دل آن را انكار كند خود را از آلودگى سالم داشته است.

2- و هر كس با زبان آن را انكار كند پاداش آن داده خواهد شد، و از اوّلى برتر است.

3- و آن كس كه با شمشير به انكار بر خيزد تا كلام خدا بلند و گفتار ستمگران پست گردد، او را رستگارى را يافته و نور يقين در دلش تابيده.

.

حکمت 373

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عوامل استحكام دين و دنيا 

 امام به جابر بن عبد اللَّه انصارى فرمود: 

اى جابر استوارى دين و دنيا به چهار چيز است:

1- عالمى كه به علم خود عمل كند،

2- جاهلى كه از آموختن سرباز نزند،

3- بخشنده اى كه در بخشش بخل نورزد،

4- فقيرى كه آخرت خود را به دنيا نفروشد.

پس هر گاه عالم علم خود را تباه كند، نادان به آموختن روى نياورد،

هر گاه بى نياز در بخشش بخل ورزد، تهيدست آخرت خويش را به دنيا فروشد.

اى جابر! كسى كه نعمت هاى فراوان خدا به او روى كرد، نيازهاى فراوان مردم نيز به او روى آورد،

پس اگر صاحب نعمتى حقوق واجب الهى را بپردازد،

خداوند نعمت ها را بر او جاودانه سازد،

و آن كس كه حقوق واجب الهى در نعمت ها را نپردازد،

خداوند، آن را به زوال و نابودى كشاند.

.

حکمت 372

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حکمت فضایل اخلاقی

هيچ شرافتى برتر از اسلام،

و هيچ عزّتى گرامى تر از تقوا،

و هيچ سنگرى نيكوتر از پارسايى،

و هيچ شفاعت كننده اى كار سازتر از توبه،

و هيچ گنجى بى نياز كننده تر از قناعت،

و هيچ مالى در فقر زدايى، از بين برنده تر از رضايت دادن به روزى نيست.

و كسى كه به اندازه كفايت زندگى از دنيا بردارد به آسايش دست يابد، و آسوده خاطر گردد،

در حالى كه دنيا پرستى كليد دشوارى، و مركب رنج و گرفتارى است.

و حرص ورزى و خود بزرگ بينى و حسادت، عامل بى پروايى در گناهان است و بدى، جامع تمام عيب ها است.

.

حکمت 371

نهج االبلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کلام پرتکرار امام علی بر روی منبرها

وَ رُوِيَ أَنَّهُ (عليه السلام)، قَلَّمَا اعْتَدَلَ بِهِ الْمِنْبَرُ إِلَّا قَالَ أَمَامَ الْخُطْبَةِ:

نقل كردند كه امام عليه السّلام كمتر بر منبرى مى نشست كه پيش از سخن اين عبارت را نگويد:

أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ،

فَمَا خُلِقَ امْرُؤٌ عَبَثاً فَيَلْهُوَ،

وَ لَا تُرِكَ سُدًى فَيَلْغُوَ؛

وَ مَا دُنْيَاهُ الَّتِي تَحَسَّنَتْ لَهُ،

بِخَلَفٍ مِنَ الْآخِرَةِ الَّتِي قَبَّحَهَا سُوءُ النَّظَرِ عِنْدَهُ؛

وَ مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ،

كَالْآخَرِ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الْآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ.

 
اى مردم!

از خدا بترسيد، هيچ كس بيهوده آفريده نشد تا به بازى پردازد،

و او را به حال خود وانگذاشته اند تا خود را سرگرم كارهاى بى ارزش نمايد.

و دنيايى كه در ديده ها زيباست، جايگزين آخرتى نشود كه آن را زشت مى انگارند،

و مغرورى كه در دنيا به بالاترين مقام رسيده، چون كسى نيست كه در آخرت به كمترين نصيبى رسيده است.

.

حکمت 370

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستا احیا فرهنگ مهدویت

پیش بینی از آینده اسلام

روزگارى بر مردم خواهد آمد كه از قرآن جز نشانى، و از اسلام جز نامى، باقى نخواهد ماند.

مسجدهاى آنان در آن روزگار آبادان، امّا از هدايت ويران است.

مسجد نشينان و سازندگان بناهاى شكوهمند مساجد، بدترين مردم زمين مى باشند،

كه كانون هر فتنه، و جايگاه هر گونه خطاكارى اند،

هر كس از فتنه بر كنار است او را به فتنه باز گردانند،

و هر كس كه از فتنه عقب مانده او را به فتنه ها كشانند،

كه خداى بزرگ فرمايد: «به خودم سوگند، بر آنان فتنه اى بگمارم كه انسان شكيبا در آن سرگردان ماند»

و چنين كرده است، و ما از خدا مى خواهيم كه از لغزش غفلت ها در گذرد.

.

حکمت 369

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فلسفه كيفر و پاداش

 إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَضَعَ الثَّوَابَ عَلَى طَاعَتِهِ،

وَ الْعِقَابَ عَلَى مَعْصِيَتِهِ،

ذِيَادَةً لِعِبَادِهِ عَنْ نِقْمَتِهِ،

وَ حِيَاشَةً لَهُمْ إِلَى جَنَّتِهِ.

 همانا خداوند پاداش را بر اطاعت،

و كيفر را بر نافرمانى قرار داد،

تا بندگان را از عذابش برهاند،

و به سوى بهشت كشاند.

.

حکمت 368

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تاثیرات دنیاگرایی بر روان انسان

اى مردم!

كالاى دنياى حرام چون برگ هاى خشكيده وبا خيز است،

پس از چراگاه آن دورى كنيد،

كه دل كندن از آن لذّت بخش تر از اطمينان داشتن به آن است،

و به قدر ضرورت از دنيا برداشتن بهتر از جمع آورى سرمايه فراوان است.

آن كس كه از دنيا زياد برداشت به فقر محكوم است،

و آن كس كه خود را از آن بى نياز انگاشت در آسايش است،

و آن كس كه زيور دنيا ديدگانش را خيره سازد دچار كور دلى گردد.

و آن كس كه به دنياى حرام عشق ورزيد، درونش پر از اندوه شد،

و غم و اندوه ها در خانه دلش رقصان گشت،

كه از سويى سرگرمش سازند،

و از سويى ديگر رهايش نمايند،

تا آنجا كه گلويش را گرفته در گوشه اى بميرد،

رگ هاى حيات او قطع شده،

و نابود ساختن او بر خدا آسان،

و به گور انداختن او به دست دوستان است.

امّا مؤمن با چشم عبرت به دنيا مى نگرد،

و از دنيا به اندازه ضرورت برمى دارد،

و سخن دنيا را از روى دشمنى مى شنود،

چرا كه تا گويند سرمايه دار شد، گويند تهيدست گرديد،

و تا در زندگى شاد مى شوند، با فرا رسيدن مرگ غمگين مى گردند،

و اين اندوه چيزى نيست كه روز پريشانى و نوميدى هنوز نيامده است.

.

حکمت 367

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ضرورت عمل بعد از علم

الْعِلْمُ مَقْرُونٌ بِالْعَمَلِ،

فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ؛

وَ الْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ،

فَإِنْ أَجَابَهُ، وَ إِلَّا ارْتَحَلَ عَنْه.

 علم و عمل پيوندى نزديك دارند.

و كسى كه دانست بايد به آن عمل كند،

چرا كه علم، عمل را فراخواند،

اگر پاسخش داد مى ماند و گر نه كوچ مى كند.

.

حکمت 366

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه ادب کردن نفس

 الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ،

وَ الِاعْتِبَارُ مُنْذِرٌ نَاصِحٌ؛

وَ كَفَى أَدَباً لِنَفْسِكَ،

تَجَنُّبُكَ مَا كَرِهْتَهُ لِغَيْرِكَ.

 انديشه، آيينه اى شفّاف و عبرت از حوادث، بيم دهنده اى خير انديش است،

و تو را در ادب كردن نفس همان بس كه از آنچه انجام دادنش را براى ديگران نمى پسندى، بپرهيزى.

.

حکمت 365

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

جایگاه سوال نپرسیدن

لَا تَسْأَلْ عَمَّا لَا يَكُونُ،

فَفِي الَّذِي قَدْ كَانَ لَكَ شُغُلٌ.

 از آنچه پديد نيامده نپرس،

كه آنچه پديد آمده براى سرگرمى تو كافى است.

.

حکمت 364

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

از نشانه های بی خردی

 مِنَ الْخُرْقِ،

الْمُعَاجَلَةُ قَبْلَ الْإِمْكَانِ،

وَ الْأَنَاةُ بَعْدَ الْفُرْصَة.

شتاب پيش از توانايى بر كار،

و سستى پس از به دست آوردن فرصت از بى خردى است.

.

حکمت 363

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 پرهیز از جدال

مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ، فَلْيَدَعِ الْمِرَاء.

هر كس كه از آبروى خود بيمناك است از جدال بپرهيزد.

.

حکمت 362

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

پرهیز از بدگمانی

 لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَحَدٍ سُوءاً،

وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مُحْتَمَلًا.

 شايسته نيست به سخنى كه از دهان كسى خارج شد، گمان بد ببرى،

چرا كه براى آن برداشت نيكويى مى توان داشت.

.

حکمت 360

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه خودسازی

اى اسيران آرزوها!

بس كنيد؛ زيرا صاحبان مقامات دنيا را تنها دندان حوادث روزگار به هراس افكند.

اى مردم !

كار تربيت خود را خود بر عهده گيريد،

و نفس را از عادت هايى كه به آن حرص دارد باز گردانيد.

.

حکمت 359

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

صبر بر نعمت ها و تنگدستی

 اى مردم!

بايد خدا شما را به هنگام نعمت همانند هنگامه كيفر، ترسان بنگرد.

زيرا كسى كه رفاه و گشايش را زمينه گرفتار شدن خويش نداند،

پس خود را از حوادث ترسناك ايمن مى پندارد،

و آن كس كه تنگدستى را آزمايش الهى نداند،

پاداشى را كه اميدى به آن بود از دست خواهد داد.

.

حکمت 358

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روش تسليت گفتن امام علی

مردمى را در مرگ يكى از خويشاوندانشان چنين تسليت گفت: 

مردن از شما آغاز نشده، و به شما نيز پايان نخواهد يافت.

اين دوست شما به سفر مى رفت،

اكنون پنداريد كه به يكى از سفرها رفته،

اگر او باز نگردد، شما به سوى او خواهيد رفت.

.

حکمت 357

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

محل رسیدن روزی

 لَوْ سُدَّ عَلَى رَجُلٍ بَابُ بَيْتِهِ وَ تُرِكَ فِيهِ، مِنْ أَيْنَ كَانَ يَأْتِيهِ رِزْقُهُ؟

فَقَالَ (عليه السلام): مِنْ حَيْثُ يَأْتِيهِ أَجَلُه.

از امام پرسيدند اگر در خانه مردى را به رويش بندند، روزى او از كجا خواهد آمد؟

فرمود: از آن جايى كه مرگ او مى آيد.

.

حکمت 356

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تجمل گرایی کارگزاران

وَ بَنَى رَجُلٌ مِنْ عُمَّالِهِ بِنَاءً فَخْماً،

فَقَالَ (عليه السلام): أَطْلَعَتِ الْوَرِقُ رُءُوسَهَا،

إِنَّ الْبِنَاءَ يَصِفُ لَكَ الْغِنَى.

 وقتى يكى از كارگزاران امام خانه با شكوهى ساخت به او فرمود:

سكّه هاى طلا و نقره سر بر آورده خود را آشكار ساختند،

همانا ساختمان مجلّل بى نيازى و ثروتمندى تو را مى رساند.

.

حکمت 355

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روش تبریک تولد نوزاد

وَ هَنَّأَ بِحَضْرَتِهِ رَجُلٌ رَجُلًا بِغُلَامٍ وُلِدَ لَهُ،

فَقَالَ لَهُ لِيَهْنِئْكَ الْفَارِسُ.

فَقَالَ (عليه السلام):
لَا تَقُلْ ذَلِكَ،

وَ لَكِنْ قُلْ شَكَرْتَ الْوَاهِبَ،

وَ بُورِكَ لَكَ فِي الْمَوْهُوبِ،

وَ بَلَغَ أَشُدَّهُ، وَ رُزِقْتَ بِرَّهُ.

(در حضور امام، شخصى با اين عبارت، تولّد نوزادى را تبريك گفت «قدم دلاورى يكّه سوار مبارك باد»)

ایشان فرمودند: چنين مگو بلكه بگو:

خداى بخشنده را شكرگزار،

و نوزاد بخشيده بر تو مبارك،

اميد كه بزرگ شود و از نيكوكارى اش بهرمند گردى.

.

حکمت 354

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 أَكْبَرُ الْعَيْبِ،

أَنْ تَعِيبَ مَا فِيكَ مِثْلُهُ.

 بزرگ ترين عيب آن كه چيزى را كه در خود دارى،

بر ديگران عيب بشمارى.

.

حکمت 353

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

میزان صرف اوقات با خانواده

لَا تَجْعَلَنَّ أَكْثَرَ شُغُلِكَ بِأَهْلِكَ وَ وَلَدِكَ؛

فَإِنْ يَكُنْ أَهْلُكَ وَ وَلَدُكَ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ،

فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَوْلِيَاءَهُ؛

وَ إِنْ يَكُونُوا أَعْدَاءَ اللَّهِ،

فَمَا هَمُّكَ وَ شُغُلُكَ بِأَعْدَاءِ اللَّهِ.

 بيشترين اوقات زندگى را به زن و فرزندت اختصاص مده.

زيرا اگر زن و فرزندت از دوستان خدا باشند خدا آنها را تباه نخواهد كرد،

و اگر دشمنان خدايند، چرا غم دشمنان خدا را مى خورى.

.

حکمت 352

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

زمان گشایش از سختی ها

عِنْدَ تَنَاهِي الشِّدَّةِ، تَكُونُ الْفَرْجَةُ؛

وَ عِنْدَ تَضَايُقِ حَلَقِ الْبَلَاءِ، يَكُونُ الرَّخَاءُ.

چون سختى ها به نهايت رسد، گشايش پديد آيد،

و آن هنگام كه حلقه هاى بلا تنگ گردد آسايش فرا رسد.

.

حکمت 351

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

علامت افراد ظالم

مردم ستمكار را سه نشان است:

با سركشى به ما فوق خود ستم روا دارد،

و به زيردستان خود با زور و چيرگى ستم مى كند،

و ستمكاران را يارى مى دهد.

.

حکمت 350

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حکمت رفتارها و اعمال انسان

آن كس كه در عيب خود بنگرد از عيب جويى ديگران باز ماند

و كسى كه به روزى خدا خشنود باشد بر آنچه از دست رود اندوهگين نباشد

و كسى كه شمشير ستم بر كشد با آن كشته شود

و آن كس كه در كارها خود را به رنج اندازد، خود را هلاك سازد

و هر كس خود را در گردابهاى بلا افكند غرق گردد

و هر كس به جاهاى بد نام قدم گذاشت متّهم گرديد.

و كسى كه زياد سخن مى گويد زياد هم اشتباه دارد،

و هر كس كه بسيار اشتباه كرد، شرم و حياء او اندك است،

و آن كه شرم او اندك، پرهيزكارى او نيز اندك خواهد بود،

و كسى كه پرهيزكارى او اندك است دلش مرده،

و آن كه دلش مرده باشد. در آتش جهنّم سقوط خواهد كرد.

و آن كس كه زشتى هاى مردم را بنگرد، و آن را زشت بشمارد سپس همان زشتى ها را مرتكب شود، پس او احمق واقعى است.

قناعت، مالى است كه پايان نيابد،

و آن كس كه فراوان به ياد مرگ باشد در دنيا به اندك چيزى خشنود است.

و هر كس بداند كه گفتار او نيز از اعمال او به حساب مى آيد جز به ضرورت سخن نگويد.

.

حکمت 349

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

سخت ترين گناه

 أَشَدُّ الذُّنُوبِ،

مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُه.

 سخت ترين گناه،

آن كه گناهكار آن را كوچك بشمارد.

.

حکمت 348

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اندازه مدح و ستایش

 الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الِاسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ،

وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الِاسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَد.

ستودن بيش از آنچه كه سزاوار است نوعى چاپلوسى،

و كمتر از آن، درماندگى يا حسادت است.

.

حکمت 347

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد حیا فرهنگ مهدویت

آبرو و قطره قطره آب

 مَاءُ وَجْهِكَ جَامِدٌ،

يُقْطِرُهُ السُّؤَالُ؛

فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ.

آبروى تو چون يخى جامد است

كه درخواست آن را قطره قطره آب مى كند،

پس بنگر كه آن را نزد چه كسى فرو مى ريزى.

.

حکمت 346

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

گناه و عصمت

مِنَ الْعِصْمَةِ،

تَعَذُّرُ الْمَعَاصِي.

 دست نيافتن به گناه

نوعى عصمت است.

.

حکمت 345

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حقیقت انتخاب دنیا

 اى مردم!

از خدا بترسيد،

چه بسا آرزومندى كه به آرزوى خود نرسيد،

و سازنده ساختمانى كه در آن مسكن نكرد،

و گرد آورنده اى كه زود آنچه را گرد آورده رها خواهد كرد،

شايد كه از راه باطل گرد آورده،

و يا حق ديگران را باز داشته،

و با حرام به هم آميخته،

كه گناهش بر گردن اوست،

و با سنگينى بار گناه در مى گذرد،

و با پشيمانى و حسرت به نزد خدا مى رود كه: «در دنيا و آخرت زيان كرده و اين است زيانكارى آشكار».

.

حکمت 344

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حقیقت دنیا و انسانها

 گفتارها نگهدارى مى شود، و نهان ها آشكار،

و هر كسى در گرو اعمال خويش است.

و مردم گرفتار كمبودها و آفت هايند جز آن را كه خدا نگهدارد،

در خواست كنندگانشان مردم آزار،

و پاسخگويان به زحمت و رنج دچارند.

و آن كس كه در انديشه از همه برتر است

با اندك خشنودى يا خشمى از رأى خود باز مى گردد.

و آن كس كه از همه استوارتر است

از نيم نگاهى ناراحت شود يا كلمه اى او را دگرگون سازد.

.

حکمت 343

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه بی نیاز شدن

الْغِنَى الاَْكْبَرُ،

الْيَأْسُ عَمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ.

 برترين بى نيازى و دارايى،

نوميدى است از آنچه در دست مردم است.

.

حکمت 342

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روز سخت ظالم

 يَوْمُ الْعَدْلِ عَلَى الظَّالِمِ،

أَشَدُّ مِنْ يَوْمِ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلُومِ.

 روز انتقام گرفتن از ظالم

سخت تر از ستمكارى بر مظلوم است.

.

حکمت 341

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

زیور تهیدستی و بی نیازی

الْعَفَافُ زِينَةُ الْفَقْرِ،

وَ الشُّكْرُ زِينَةُ الْغِنَى.

پاكدامنى زيور تهيدستى،

و شكرگزارى زيور بى نيازى (ثروتمندى) است.

.

حکمت 340

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تأثیر دولت و قدرت بر اندیشه

صَوَابُ الرَّأْي بِالدُّوَلِ؛

يُقْبِلُ بِإِقْبَالِهَا، وَيَذْهَبُ بِذَهَابِهَا.

استوارى رأى با كسى است كه قدرت و دارايى دارد،

با روى آوردن قدرت، روى آورد، و با پشت كردن آن روى بر تابد.

.

حکمت 339

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

انواع علم

 الْعِلْمُ عِلْمَانِ:

مَطْبُوعٌ وَ مَسْمُوعٌ؛

وَلاَ يَنْفَعُ الْمَسْمُوعُ، إِذَا لَمْ يَكُنِ الْمَطْبُوعُ.

 علم دو گونه است: علم فطرى و علم اكتسابى،

علم اكتسابى اگر هماهنگ با علم فطرى نباشد سودمند نخواهد بود.

.

حکمت 338

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ضرورت عمل گرایی

الدَّاعِي بِلَا عَمَلٍ،

كَالرَّامِي بِلَا وَتَرٍ.

 دعوت كننده بى عمل،

چون تير انداز بدون كمان است.

.

حکمت 337

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اهمیت وفای به عهد

الْمَسْئُولُ حُرٌّ، حَتَّى يَعِدَ.

 كسى كه چيزى از او خواسته اند

تا وعده نداده آزاد است.

.

حکمت 336

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

شریکان اموال انسان

لِكُلِّ امْرِئٍ فِي مَالِهِ شَرِيكَانِ؛

الْوَارِثُ وَ الْحَوَادِث.

 براى هر كسى در مال او دو شريك است:

وارث، و حوادث.

.

حکمت 335

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

رابطه مرگ و آرزو

 لَوْ رَأَى الْعَبْدُ الْأَجَلَ وَ مَصِيرَهُ،

لَأَبْغَضَ الْأَمَلَ وَ غُرُورَه.

 اگر بنده خدا أجل و پايان كارش را مى ديد،

با آرزو و فريب آن دشمنى مى ورزيد.

.

حکمت 334

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ویژگی های روحی افراد مومن و متّقی

شادى مؤمن در چهره او،

و اندوه وى در دلش پنهان است.

سينه اش از هر چيزى فراخ تر،

و نفس او از هر چيزى خوارتر است.

برترى جويى را زشت،

و رياكارى را دشمن مى شمارد.

اندوه او طولانى، و همّت او بلند است،

سكوتش فراوان، و وقت او با كار گرفته است،

شكرگزار و شكيبا و ژرف انديش است.

از كسى درخواست ندارد و نرم خو و فروتن است،

نفس او از سنگ خارا سخت تر امّا در ديندارى از بنده خوارتر است.

.

حکمت 333

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

پاسبان خدا در زمین

السُّلْطَانُ وَزَعَةُ اللَّهِ فِي أَرْضِه.

 حاكم اسلامى، پاسبان خدا در زمين اوست.

.

حکمت 332

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

طاعت غنیمت زیرکان

إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ جَعَلَ الطَّاعَةَ غَنِيمَةَ الْأَكْيَاسِ،

عِنْدَ تَفْرِيطِ الْعَجَزَةِ.

 خداى سبحان طاعت را غنيمت زيركان قرار داد

آنگاه كه مردم ناتوان، كوتاهى كنند.

.

حکمت 331

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 کمترین حق خدا بر انسانها

أَقَلُّ مَا يَلْزَمُكُمْ لِلَّهِ،

أَلَّا تَسْتَعِينُوا بِنِعَمِهِ عَلَى مَعَاصِيهِ.

كمترين حق خدا بر عهده شما اينكه

از نعمت هاى الهى در گناهان يارى نگيريد.

.

حکمت 330

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

بی  نیازی از عذرخواهی

الِاسْتِغْنَاءُ عَنِ الْعُذْرِ،

أَعَزُّ مِنَ الصِّدْقِ بِهِ.

 بى نيازى از عذر خواهى،

گرامى تر از عذر راستين است.

.

حکمت 329

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روزی فقرا و اموال سرمایه داران

 إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ فَرَضَ فِي أَمْوَالِ الْأَغْنِيَاءِ أَقْوَاتَ الْفُقَرَاءِ؛

فَمَا جَاعَ فَقِيرٌ إِلَّا بِمَا مُتِّعَ بِهِ غَنِيٌّ،

وَ اللَّهُ تَعَالَى سَائِلُهُمْ عَنْ ذَلِكَ.

همانا خداى سبحان روزى فقراء را در اموال سرمايه داران قرار داده است،

پس فقيرى گرسنه نمى ماند جز به كاميابى توانگران،

و خداوند از آنان در باره گرسنگى گرسنگان خواهد پرسيد.

.

حکمت 328

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت