مجموعه روایات درباره رابطه ایمان، اسلام و یقین

 

روایت اول)

امام صادق علیه السلام فرمود: مومن را سزاوار است که دارای هشت خصلت باشد:

1-   هنگام شدائد باوقار باشد.

2-   هنگام بلا شکیبا باشد.

3-   در فراوانی نعمت سپاس گزار باشد.

4-   به آنچه خدا روزی اش کرده قانع و خرسند باشد.

5-   به دشمنانش ستم نکند.

6-   بارش را بر دوستانش نیفکند.

7-   بدنش از او در رنج و مشقّت باشد.

8-   مردم از ناحیه او در آسایش باشند.

همانا علم دوست مومن است و بردباری وزیرش و عقل امیر سپاهش و مدارا برادرش و احسان پدرش باشد.

 

 روایت دوم)

امیر المومنین علیه السلام فرمود: ایمان چهار پایه دارد:

1-   توکل بر خدا

2-   واگذار کردن امر به خدا

3-   راضی بودن به قضاء خدا

4-   تسلیم بودن به امر خدا

 

روایت سوم)

امام رضا علیه السلام فرمود: در یکی از جنگها جماعتی را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله بردند. فرمود: این مردم چه کسانند؟

گفتند: یا رسول الله! مومنین اند.

فرمود: ایمان شما در چه پایه است؟

گفتند: بردباری هنگام بلا و سپاس گزاری زمان نعمت و رضا به قضاء خداوند.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اینها صفات خویشتن داران دانشمندی است که از کثرت دانش به پیغمبران نزدیک شده اند. اگر چنانکه گفتید هستید پس ساختمانی را که در آن سکونت نمی کنید نسازید و چیزی را که نمی خورید گرد نیاورید و از خدائی که به سویش بازگشت می کنید پروا دارید.

 

روایت چهارم)

امیر المومنین را از ایمان سوال کردند. فرمود: خدای عزّوجلّ ایمان را بر چهار پایه قرار داد :

1-   صبر

2-   یقین

3-   عدالت

4-   جهاد

صبر چهار شعبه دارد: اشتیاق، ترس، زهد، مراقبت.

هرکه اشتیاق بهشت داشته باشد هوس رانی ها را کنار گذارد.

هرکه از دوزخ بیم دارد از چیزهای حرام رو گرداند.

هرکه در دنیا زهد ورزد، مصیبتها بر او آسان شود.

هر که منتظر مرگ باشد به انجام دادن نیکی ها شتاب کند.

 

یقین چهار شعبه دارد:

1-   زیرکی و روشن بینی

2-   رسیدن به حقایق

3-   عبرت شناسی

4-   روش پیشینیان

هرکه روشن بین شود حقیقت شناس گردد و هرکه حقیقت شناس گردد عبرت شناس شود و عبرت شناس شود سنت و روش را بفهمد و هرکه سنت و روش را بفهمد مثل این است که با پیشینیان بوده و به طریقه ای که درست تر است هدایت شود و نگاه کند هر که نجات یافته به چه وسیله نجات یافته و هرکه هلاک شده برای چه هلاک شده و همانا خدا هر که را هلاک نمود تنها به سبب نافرمانیش هلاک نموده و هرکه را نجات بخشیده به سبب اطاعتش بوده است.

عدالت چهار شعبه دارد:

1-   فهمیدن امر مشکل

2-   رسیدن به حقیقت دانش

3-   روشنی حکم

4-   خرمی شکیبائی

پس هرکه بفهمد همه دانش را تفسیر کند و هرکه بداند آبگاههای داوری را بشناسد و هرکه بردباری کند در کارش زیاده روی نکند و میان مردم ستوده زندگی کند.

جهاد چهار شعبه دارد:

1-   امر به معروف

2-   نهی از منکر

3-   راستگوئی در هر حال

4-   دشمنی با بدکاران

پس هر که امر به معروف کند مومن را یاری کرده و پشتش را محکم نموده و هرکه نهی از منکر کند بینی منافق را به خاک مالیده و از نیرنگش ایمن گشته و هرکه همه جا راست گوید وظیفه ای که بر او بئده انجام داده و هرکه با بدکاران دشمنی کند برای خدا خشم نموده و خدا هم به خاطر او خشم نماید. این است ایمان و پایه های آن.

 

روایت پنجم)

رابطه اسلام، ایمان و یقین.

امام رضا علیه السلام راجع به ایمان و اسلام پرسیدم فرمود: امام باقر علیه السلام فرموده است: همانان دین فقط اسلام است و ایمان یک درجه بالاتر از آن است و تقوی یک درجه بالاتر از ایمان است و یقین یک درجه بالاتر از تقوی است و میان مردم چیزی کمتر از یقین تقسیم نشده است .

عرض کردم: یقین چیست؟

فرمود: توکل بر خدا، تسلیم خدا شدن، راضی بودن به قضاء خدا، واگذاشتن کار به خدا.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

 مجموعه روایات درباره اسلام

 

روایت اول)

امیر المومنین علیه السلام فرمود: نسبتی برای اسلام بیان کنم که کسی جزء من بیان نکرده باشد و پس از من هم کسی جزء به مانند من بیان نکند.

همانا اسلام همان تسلیم است و تسلیم همان یقین و یقین همان تصدیق و تصدیق همان اقرار و اقرار همان عمل و عمل همان اداء.

همانا مومن دین را از رأی اش نگرفته بلکه از جانب پروردگارش آمده  و از او گرفته است.

همانا مومن یقین اش در عملش دیده میشود و کافر هم انکارش در عملش دیده می شود.

قسم به انکه جانم در دو دست اوست که انها امر دین خود را نشناختند. پس شما انکار کافران و منافقان را از کردارهای پلیدشان تشخیص دهید.

 

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اسلام برهنه است و لباسش حیا و زینتش وقار و سنگینی است و مردانگیش عمل صالح و ستون و پایه اش پرهیزگاری است و هرچیزی را اساس و پایه ای است و پایه اسلام محبت ما اهل بیت علیهم السلام است.

 

روایت سوم)

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: همانا خدا اسلام را آفرید. پس برای او میدانی ساخت و نوری قرار داد و حصاری نهاد و باوری نیز برایش مقرر کرد. اما میدان اسلام قرآن است و اما نورش حکمت و حصارش نیکی و یاورانش من و اهل بیت علیهم السلام و شیعیانم می باشد. پس اهل بیتم و شیعیان و یارانشان را دوست دارید؛ زیرا چون مرا به آسمان دنیا عروج دادند و جبرئیل نسب و وصف مرا برای اهل آسمان بیان کرد خدا دوستی من و دوستی خاندان و شیعیانم را در دل ملائکه سپرد و ان دوستی تا روز قیامت نزد آنها سپرده است. سپس جبرئیل مرا به سوی اهل زمین فرود آورد و نسب  و وصفم را برای اهل زمین بیان کرد و خدای عزّوجلّ دوستی ن و دوستی اهل بیتم و شیعیان شان را در دلهای مومنین امت سپرد. پس مومنین امتم تا روز قیامت سپرده مرا نسبت به اهل بیتم حفظ کنند.

همانا اگر مردی از امتم در تمام دوران عمرش عبادت خدای عزّوجلّ کند ولی با حالت بغض و دشمنی اهل بیت و شیعیانم خدا را ملاقات کند خداوند سینه اش را جزء با نفاق نگشاید.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

فرق اسلام و ایمان

 

روایت اول)

امام باقر با امام صادق علیهما السلام فرمود: ایمان اقرار است و عمل و اسلام اقرار بدون عمل.

«قالت الاعراب آمنّا قل لم تومنوا و لکن قولوا أسلمنا و لما یدخل الایمان فی قلوبکم»14سوره49

 

روایت دوم)

سفیان بن سمط گوید: امام صادق علیه السلام به مردی فرمود:… اسلام همین صورت ظاهری است که مردم دارند یعنی شهادت دادن به اینکه شایسته پرستش جز خدای یگانه بی شریک نیست و اینکه محمد بنده و رسول اوست و گزاردن  نماز و دادن زکات و حج خانه کعبه و روزه ماه رمضانو این است اسلم. اما ایمان معرفت این امر(ولایت) است با این(صورت ظاهری که بیان شد.) پس اگر کسی به آنها اقرار کند و به این امر(ولابت) عارف نباشد مسلمان است و گمراه.

 

روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: ایمان شریک اسلام می شود ولی اسلام شریک ایمان نمی گردد. ایمان ان است که در دل ثابت شود و اسلام چیزی است که زناشوئی و میراث و حفظ خون به سبب آن شود. ایمان شریک اسلام است ولی اسلام شریک ایمان نیست.

 

روایت چهارم)

ابی الصباح کنانی گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: از ایمان و اسلام کدامیک برتر است؟ زیرا مردمی که نزد ما هستند می گویند اسلام برتر از ایمان است.

فرمود: ایمان برتر از اسلام است.

عرض کردم: این مطلب را به من خوب بفهمانید.

فرمود: چه می گوئی درباره کسی که عمداً در مسجد الحرام حدثی صادر کند؟

عرض کردم: او را به شدت می زنند.

فرمود: درست گفتی. چه می گوئی درباره کسی که در خانه کعله عمداً حدثی صادر کند؟

عرض کردم: باید کشته شود.

فرمود: درست گفتی. نمی بینی که خانه کعبه فضیلتش از مسجد بیشتر است و کعبه با مسجد شریک است ولی مسجد با کعبه شریک نیست؟ همچنین ایمان با اسلام شریک است ولی اسلام شریک ایمان نیست.

 

روایت پنجم)

امام باقر علیه السلام می فرمود: ایمان ان است که در دل مستقر شود و بنده را به سوی خدای عزوجل کشاند و اطاعت خدا و گردن نهادن به فرمانش مصدق آن باشد. ولی اسلام گفتار و کردار ظاهری است که تمام فرق و جماعات مردم آن را دارند و به وسیله  آن جانها محفوظ ماند و میراث پرداخت شود و زناشوئی روا گردد و بر نماز و زکات و روزه و حج اتفاق و اجتماع کنند و بدان سبب از کفر خارج گشته به ایمان منسوب گردند.

اسلام شریک ایمان نیست ولی ایمان شریک اسلام است و در گفتار (شهادتین) و کردار (عمل به مقررات دین) هر دو گرد آیند(یعنی فرد هم مسلمان است و هم مومن) چنانکه کعبه در مسجد الحرام است ولی مسجد الحرام در کعبه نیست همچنین ایمان شریک اسلام است ولی اسلام شریک ایمان نیست.

خدای عز و جل فرمود: « اعراب گفتند ایمان اوردیم بگو ایمان نیاوردیم بلکه بگوئید اسلام اوردیم. در صورتی که هنوز ایمان در دلهایتان نفوذ نکرده است.» سخن خدای عزّوجلّ راست ترین سخن است.

عرض کردم: آیا مومن را بر مسلمان نسبت به فضائل و احکام و حدود و چیزهای دیگر فضیلتی هست؟

فرمود: نه، هر دو نسبت به این امور یکسانند لکن فضیلت مومن بر مسلم نسبت به اعمال آنها و موجبات تقربی است که به سوی خدای عز و جل دارند.

عرض کردم: مگر خدای عزوجل نمی فرماید:«یضاعفه له اضعافا کثیره»160سوره6. در صورتی که عقیده شما این بود که مسلمان با مومن نسبت به نماز و زکات و روزه و حج یک کم دارد.

فرمود: مگر خدای عزّوجلّ نمی فرماید:«خدا برای او چندین برابر بیشتر کند» مومنین اند که خدای عز و جل حسناتشان را چند برابر کند. هر حسنه ای را هفتاد برابر. این است فضیلت مومن. و نیز خدا به اندازه درستی ایمانش حسنات او را چند برابر زیاد کند و نسبت به مومنین هر خیری که خواهد روا دارد.

عرض کردم: بفرمایید اگر کسی وارد اسلام شود مگر نه این است که وارد ایمان هم شده است؟

فرمود: نه، بلکه منسوب به ایمان گضته و از کفر خارج شده است. اکنون برایت مثلی میزنم تا فضیلت ایمان را بر اسلام بفهمی؛ به من بگو اگر مردی را در میان مسجد الحرام ببینی شهادت میدهی که او را در کعبه دیدی؟

عرض کردم: این شهادت برایم روا نیست.

فرمود: اگر مردی را در میان کعبه ببینی گواهی دهی که او داخل مسجد الحرام گشته است؟

عرض کردم: آری

فرمود: چگونه چنین شد؟

گفتم: زیرا او داخل کعبه نمی شود جز اینکه داخل مسجد الحرام شود.

فرمود: درست فهمیدی و نیکو گفتی. ایمان و اسلام هم چنین است.

 

روایت ششم

عبدالرحیم قصیر گوید : نامه ایی به امام صادق علیه السلام نوشتم که سوال کرده بودم: ایمان چیست؟ توسط عبدالملک بن اعین فرستادم. حضرت نوشت و توسط عبدالملک فرستاد که:

از ایمان پرسش کردی-خدایت رحمت کند- ایمان اقرار نمودن به زبان و تصمیم قلبی و عمل نمودن با اعضا و جوارح است. ایمان اجزائی دارد به هم پیوسته و مانند خانه ای است. همچنین اسلام مانند خانه است و کفر هم مانند خانه ای است. گاهی بنده مسلمان است پیش از آنکه مومن باشد ولی مومن نشود جز آنکه مسلمان باشد. پس اسلام پیش از ایمان است و شریک ایمان و چچون بنده گناه کبیره یا صغیره ایی را که خدای عز و جل از آن نهی فرموده مرتکب شود از ایمان خارج شود و اسم ایمان از او برداشته و اسم اسلام بر او گذاشته شود. سپس اگر توبه و استغفار کند به خانه ایمان برگردد و جز انکار و استحلال او را به سوی کفر نبرد و استحلال این است که به چیز حلال بگوید این حرام است و به چیز حرام بگوید این حلال ست. و به آن عقیده پیدا کند. آن گاه است که از اسلام و ایمان خارج گشته و در کفر وار شود و مانند کسی است که داخل حرم گشته و سپس داخل کعبه شود و د رکعبه حدثی صادر کند و از کعبه و حرم اخراج گشته و گردنش زده و به دوزخ رفته باشد.

 

روایت هفتم)

 امام باقر علیه السلام: «الزانی لاینکح الا زانیه او مشرکه و الزانیه لا ینکحها الا زان او مشرک و حرم ذلک علی المومنین» 4سوره24. پس خدا زن ومرد زناکار را مومن ننامیده است و رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: زناکار هنگامی که زنا میکند مومن نیست و درزد هنگامی هنکامی که دزدی می کند مومن نیست زیرا هنگامی که آن کار را میکند ایمان از او برکنار شود مانند برکناری پیراهن.  

 

روایت هشتم)

امام باقر علیه السلام فرمود: به امیر المومنین علیه السلام عرض شد: کسی که به لااله الا الله و محمد رسول الله شهادت دهد مومن است؟

فرمود: پس واجبات خدا کجا میرود؟

به امام عرض کردم: نزد ما گروهی هستند که می گویند: هرگاه کسی به لا اله الا الله و محمد رسول الله شهادت دهد مومن است.

فرمود: پس چرا برای اجرای حدود تازیانه می خورند و چرا دستشان بریده میشود درحالی که خدای عز وجل مخلوقی گرامی تر از مومن نیافریده است؛زیرا فرشتگان خدمتگزار مومنی اند و  مومنین در جوار رحمت خدایند و بهشت برای مومنین است و حورالعین برای مومنین است.

سپس فرمود: پس چرا کسی که واجبات را انکار کند کافر است؟

 

روایت  نهم)

محمد بن مسلم گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: ایمان چسیت؟

فرمود: شهادت به یگانگی خدا و اقرار نمودن به آنچه از جانب خدا و تصدیقی که در دها مستقر گشته است.

عرض کردم: مگر شهادت عمل نیست؟

فرمود: چرا.

عرض کردم: عمل جزء ایمان است؟

فرمود: آری! ایمان جز با عمل نباشد و عمل برخی از ایمان است و ایکام جز به وسیله عمل پابرجا نشود.

 

روایت دهم)

کسی از اصحاب گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کرد: اسلام چیست؟

فرمود: دین خدا نامش اسلام است و آن دین خدائی بوده پیش از آنکه شما پدید شوید. هرجا بوده اید و پس از پدید آمدنتان. پس هر که بدین خدا اقرار کند مسلمان است و کسی که به امر خدای عزّوجلّ عمل کند مومن است.

.

اصول کافی، ج3

ترجمه مصطفوی

ادامه »

اسلام شناسی امام علی

 

 اسلام را چنان مى شناسانم كه پيش از من كسى آنگونه معرّفى نكرده باشد.

اسلام همان تسليم در برابر خدا

و تسليم همان يقين داشتن،

و يقين اعتقاد راستين،

و باور راستين همان اقرار درست،

و اقرار درست انجام مسئوليّت ها،

و انجام مسئوليّت ها همان عمل كردن به احكام دين است.

.

حکمت 125

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 

خداشناسی ( علم الهی)

خدا از نعره حيوانات وحشى در كوه‏ها و بيابان‏ها،

و گناه و معصيت بندگان در خلوتگاه‏ها،

و آمد و رفت ماهيان در درياهاى ژرف،

و به هم خوردن آبها بر اثر وزش بادهاى سخت آگاه است.

و گواهى مى ‏دهم كه حضرت محمّد (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) برگزيده خدا،

سفير وحى، و رسول رحمت اوست.

پس از ستايش پروردگار، همانا من شما را به ترس از خدا سفارش مى كنم،

خدايى كه آفرينش شما را آغاز كرد، و به سوى او باز مى گرديد.

خدايى كه خواسته هاى شما را بر آورد،

و بازگشت بسوى او نهايت آرزوى شماست.

راه راست شما به او پايان مى پذيرد،

و به هنگام ترس و وحشت، او پناهگاه شماست. 

 

 

ارزش رعایت تقوی

همانا تقوا و ترس از خدا؛

داروى بيمارى هاى دل ها،

روشنايى قلب ها،

و درمان دردهاى بدن ها،

مرهم زخم جان ها،

پاك كننده پليدى هاى ارواح،

و روشنايى بخش تاريكى چشم ها،

و امنيّت در نا آرامى ها،

و روشن كننده تاريكى هاى شماست. 

پس اطاعت خدا را پوشش جان، نه پوشش ظاهرى، قرار دهيد،

و با جان، نه با تن، فرمانبردار باشيد

تا با اعضا و جوارح بدنتان در هم آميزد،

و (آن را) بر همه امورتان حاكم گردانيد.

اطاعت خدا را راه ورود به آب حيات،

شفيع گرفتن خواسته ها،

پناهگاه روز اضطراب،

چراغ روشنگر قبرها،

آرامش وحشت هاى طولانى دوران برزخ،

و راه نجات لحظات سخت زندگى، قرار دهيد

زيرا اطاعت خدا، وسيله نگهدارنده از حوادث هلاك كننده،

و جايگاه هاى وحشتناك، كه انتظار آن را مى كشيد،

و حرارت آتش هاى بر افروخته است. 

پس كسى كه تقوا را انتخاب كند، سختى ها از او دور گردند،

تلخى ها شيرين و فشار مشكلات و ناراحتى ها برطرف خواهند شد،

و مشكلات پياپى و خسته كننده، آسان گرديده

و مجد و بزرگى از دست رفته چون قطرات باران بر او فرو مى بارند،

رحمت باز داشته حق باز مى گردد،

و نعمت هاى الهى پس از فرو نشستن به جوشش مى آيند

و بركات تقليل يافته فزونى گيرند. 

پس از خدايى بترسيد كه با پند دادن شما را سود فراوان بخشيده،

و با رسالت پيامبرش شما را نيكو اندرز داده،

و با نعمت هايش بر شما منّت گذاشته است.

خود را براى پرستش خدا فروتن داريد،

و با انجام وظائف الهى، حق فرمانبردارى را به جا آوريد.

 

 ويژگى هاى اسلام 

همانا اين اسلام، دين خداوندى است كه آن را براى خود برگزيد،

و با ديده عنايت پروراند،

و بهترين آفريدگان خود را مخصوص ابلاغ آن قرار داد.

پايه هاى اسلام را بر محبّت خويش استوار كرد،

و اديان و مذاهب گذشته را با عزّت آن، خوار كرد،

و با سر بلند كردن آن، ديگر ملّت ها را بى مقدار كرد،

و با محترم داشتن آن، دشمنان را خوار گردانيد،

و با يارى كردن آن دشمنان سر سخت را شكست داد،

و با نيرومند ساختن آن اركان گمراهى را درهم كوبيد،

و تشنگان را از چشمه زلال آن سيراب كرد،

و آبگيره هاى اسلام را پر آب كرد. 

خداوند اسلام را به گونه اى استحكام بخشيد كه پيوندهايش نگسلد،

و حلقه هايش از هم جدا نشود،

و ستون هايش خراب نگردد،

در پايه هايش زوال راه نيابد،

درخت وجودش از ريشه كنده نشود،

زمانش پايان نگيرد،

قوانينش كهنگى نپذيرد،

شاخه هايش قطع نگردد،

راه هايش تنگ و خراب نشود،

و پيمودن راهش دشوار نباشد،

تيرگى در روشنايى آن داخل نشود،

و راه راست آن كجى نيابد،

ستونهايش خم نشود،

و گذرگاهش بدون دشوارى پيمودنى باشد،

در چراغ اسلام خاموشى، و در شيرينى آن تلخى راه نيابد. 

اسلام ستون هاى استوارى است كه خداوند (پايه هاى) آن را در دل حق برقرار،

و اساس و پايه آن را ثابت كرد،

اسلام چشمه سارى است كه آب آن در فوران،

چراغى است كه شعله هاى آن فروزان،

و نشانه هميشه استوارى است كه روندگان راه حق با آن هدايت شوند،

پرچمى است كه براى راهنمايى پويندگان راه خدا نصب گرديده،

و آبشخورى است كه وارد شوندگان آن سيراب مى شوند. 

خداوند نهايت خشنودى خود را در اسلام قرار داده،

و بزرگ ترين ستون هاى دينش،

و بلندترين قلّه اطاعت او در اسلام جاى گرفته است،

اسلام در پيشگاه خداوند، داراى ستون هايى مطمئن،

بنايى بلند،

راهنمايى هميشه روشن،

شعله اى روشنى بخش،

برهانى نيرومند،

و نشانه اى بلند پايه است،

كه در افتادن با آن ممكن نيست.

 

پس اسلام را بزرگ بشماريد،

از آن پيروى كنيد،

حق آن را اداء نماييد،

و در جايگاه شايسته خويش قرار دهيد.

 

 سختى هاى دوران جاهليّت 

سپس خداوند سبحان حضرت محمّد (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) را هنگامى مبعوث فرمود كه دنيا به مراحل پايانى رسيده،

نشانه هاى آخرت نزديك،

و رونق آن به تاريكى گراييده

و اهل خود را به پاداشته،

جاى آن ناهموار،

آماده نيستى و نابودى،

زمانش در شرف پايان،

و نشانه هاى نابودى آن آشكار،

موجودات در آستانه مرگ،

حلقه زندگى آن شكسته،

و اسباب حيات در هم ريخته،

پرچمهاى دنيا پوسيده،

و پرده هايش دريده،

و عمرها به كوتاهى رسيده بود. 

در اين هنگام خداوند پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) را ابلاغ كننده رسالت،

افتخار آفرين امّت،

چونان باران بهارى براى تشنگان حقيقت آن روزگاران،

مايه سربلندى مسلمانان، و عزّت و شرافت يارانش قرار داد.

 

 ارزش ها و ويژگى هاى قرآن 

سپس قرآن را بر او نازل فرمود.

قرآن نورى است كه خاموشى ندارد،

چراغى است كه درخشندگى آن زوال نپذيرد،

دريايى است كه ژرفاى آن درك نشود،

راهى است كه رونده آن گمراه نگردد،

شعله اى است كه نور آن تاريك نشود،

جدا كننده حق و باطلى است كه درخشش برهانش خاموش نگردد،

بنايى است كه ستون هاى آن خراب نشود،

شفا دهنده اى است كه بيمارى هاى وحشت انگيز را بزدايد،

قدرتى است كه ياورانش شكست ندارند،

و حقّى است كه يارى كنندگانش مغلوب نشوند. 

 

قرآن، معدن ايمان و اصل آن است،

چشمه هاى دانش و درياهاى علوم است،

سرچشمه عدالت، و نهر جارى دل است،

پايه هاى اسلام و ستون هاى محكم آن است،

نهرهاى جارى زلال حقيقت، و سرزمين هاى آن است. 

دريايى است كه تشنگان آن، آبش را تمام نتوانند كشيد،

و چشمه اى است كه آبش كمى ندارد،

محل برداشت آبى است كه هرچه از آن برگيرند كاهش نمى يابد،

منزلى است كه مسافران راه آن را فراموش نخواهند كرد،

و نشانه هايى است كه روندگان از آن غفلت نمى كنند،

كوهسار زيبايى است كه از آن نمى گذرند. 
 

خدا قرآن را فرو نشاننده عطش علمى دانشمندان،

و باران بهارى براى قلب فقيهان،

و راه گسترده و وسيع براى صالحان قرار داده است.

قرآن دارويى است كه با آن بيمارى وجود ندارد،

نورى است كه با آن تاريكى يافت نمى شود،

ريسمانى است كه رشته هاى آن محكم،

پناهگاهى است كه قلّه آن بلند،

و توان و قدرتى است براى آن كه قرآن را برگزيند،

محل امنى است براى هر كس كه وارد آن شود،

راهنمايى است تا از او پيروى كند،

وسيله انجام وظيفه است براى آن كه قرآن را راه و رسم خود قرار دهد،

برهانى است بر آن كس كه با آن سخن بگويد،

عامل پيروزى است براى آن كس كه با آن استدلال كند،

نجات دهنده است براى آن كس كه حافظ آن باشد و به آن عمل كند،

و راهبر آن كه آن را به كار گيرد،

و نشانه هدايت است براى آن كس كه در او بنگرد،

سپر نگهدارنده است براى آن كس كه با آن خود را بپوشاند،

و دانش كسى است كه آن را به خاطر بسپارد،

و حديث كسى است كه از آن روايت كند،

و فرمان كسى است كه با آن قضاوت كند.

.

خطبه 198

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت
 

(عمر با اميرالمؤمنين على (عليه السّلام) مشورت كرد كه آيا در جنگ ايران شركت كند، امام پاسخ داد)

 

علل پيروزى اسلام و مسلمين

پيروزى و شكست اسلام، به فراوانى و كمى طرفداران آن نبود،
اسلام دين خداست كه آن را پيروز ساخت،
و سپاه اوست كه آن را آماده و يارى فرمود،
و رسيد تا آنجا كه بايد برسد،
در هر جا كه لازم بود طلوع كرد،
و ما بر وعده پروردگار خود اميدواريم كه او به وعده خود وفا مى كند، و سپاه خود را يارى خواهد كرد.

 

ویژگی حاکم

جايگاه رهبر چونان ريسمانى محكم است كه مهره ها را متّحد ساخته به هم پيوند مى دهد.
اگر اين رشته از هم بگلسد، مهره ها پراكنده و هر كدام به سويى خواهند افتاد و سپس هرگز جمع آورى نخواهند شد.
عرب امروز گر چه از نظر تعداد اندك، امّا با نعمت اسلام فراوانند،
و با اتّحاد و هماهنگى عزيز و قدرتمندند.
چونان محور آسياب، جامعه را به گردش در آور،
و با كمك مردم، جنگ را اداره كن،
زيرا اگر تو از اين سرزمين بيرون شوى، مخالفان عرب از هر سو تو را رها كرده و پيمان مى شكنند،
چنانكه حفظ مرزهاى داخل كه پشت سر مى گذارى مهم تر از آن باشد كه در پيش روى خواهى داشت.

جهاد (واقع بينى در مشاوره نظامى)

همانا، عجم اگر تو را در نبرد بنگرند، گويند اين ريشه عرب است اگر آن را بريديد آسوده مى گرديد،
و همين فكر سبب فشار و تهاجمات پياپى آنان مى شود و طمع ايشان در تو بيشتر گردد.
اينكه گفتى آنان به راه افتاده اند تا با مسلمانان پيكار كنند، ناخشنودى خدا از تو بيشتر،
و خدا در دگرگون ساختن آنچه كه دوست ندارند تواناتر است.
امّا آنچه از فراوانى دشمن گفتى، ما در جنگ هاى گذشته با فراوانى سرباز نمى جنگيديم، بلكه با يارى و كمك خدا مبارزه مى كرديم.

.

خطبه146

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

 

عمر براى شركت در جنگ با روميان در سال 15 هجرى با امام عليه السّلام مشورت كرد، آن حضرت فرمود.

 

اسلام و امت اسلامی

خداوند به پيروان اين دين وعده داده كه اسلام را سر بلند و نقاط ضعف مسلمين را جبران كند،

خدايى كه مسلمانان را به هنگام كمى نفرات يارى كرد،

و آنگاه كه نمى توانستند از خود دفاع كنند، از آنها دفاع كرد،

اكنون زنده است و هرگز نمى ميرد.

 

ویژگی حاکم به هنگام جهاد

هرگاه خود به جنگ دشمن روى و با آنان رو به رو گردى و آسيبى بينى،

مسلمانان تا دورترين شهرهاى خود، ديگر پناهگاهى ندارند

و پس از تو كسى نيست تا بدان رو آورند.

مرد دليرى را به سوى آنان روانه كن،

و جنگ آزمودگان و خيرخواهان را همراه او كوچ ده.

اگر خدا پيروزى داد چنان است كه تو دوست دارى،

و اگر كار ديگرى مطرح شد، تو پناه مردمان و مرجع مسلمانان خواهى بود.

.

خطبه 134

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

اين خطبه قبل از سيّد رضى در ميان دانشمندان به خطبه ديباج معروف بود.

 

ماهیت اسلام و جهاد(خودسازی)

همانا بهترين چيزى كه انسان ها مى توانند با آن به خداى سبحان نزديك شوند، ايمان به خدا و ايمان به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و جهاد در راه خداست،

كه جهاد قلّه بلند اسلام،

و يكتا دانستن خدا بر اساس فطرت انسانى است.

بر پاداشتن نماز آيين ملّت اسلام،

و پرداختن زكات تكليف واجب الهى،

و روزه ماه رمضان، سپرى برابر عذاب الهى است،

و حج و عمره، نابود كننده فقر و شستشو دهنده گناهان است.

و صله رحم مايه فزونى مال و طول عمر،

و صدقه هاى پنهانى نابود كننده گناهان است،

و صدقه آشكارا، مرگ هاى ناگهانى و زشت را باز مى دارد، و

نيكوكارى، از ذلّت و خوارى نگه مى دارد.

به ياد خدا باشيد كه نيكوترين ذكر است،

و آنچه پرهيزكاران را وعده دادند آرزو كنيد كه وعده خدا راست ترين وعده هاست.

 

پیامبر صلی الله علیه و آله از زبان حضرت علی

 

از راه و رسم پيامبرتان پيروى كنيد كه بهترين راهنماى هدايت است،

رفتارتان را با روش پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم تطبيق دهيد كه هدايت كننده ترين روش هاست.

 

 ارزش قرآن

و قرآن را بياموزيد، كه بهترين گفتار است،

و آن را نيك بفهميد كه بهار دل هاست.

از نور آن شفا و بهبودى خواهيد كه شفاى سينه هاى بيمار است،

و قرآن را نيكو تلاوت كنيد كه سود بخش ترين داستان هاست.

 

عالم 

زيرا عالمى كه به غير علم خود عمل كند، چونان جاهل سرگردانى است كه از بيمارى نادانى شفا نخواهد گرفت،

بلكه حجّت بر او قويتر و حسرت و اندوه بر او استوارتر و در پيشگاه خدا سزاوارتر به نكوهش است.

.

خطبه 110

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت