دعای اول
شناخت اوصاف خداوند
سپاس خدايي را که اول است بي آنکه پيش از او اولي باشد، و آخر است بي آنکه پس از او آخري باشد. خدايي که ديده‌هاي بينندگان از ديدنش فرو مانده و انديشه‌هاي توصيف کنندگان از وصفش عاجز شده‌اند.
نحوه آفرینش مخلوقات
آفريدگان را به قدرت خود پديده آورده،
و ايشان را بر وفق خواست خود اختراع فرموده،
آنگاه در طريق اراده خود روان ساخته
و در راه محبت خود برانگيخته،
در حالي که از حدّي که بر ايشان تعيين نموده قدمي پيش و پس نتوانند نهاد،
و براي هر يک از ايشان روزي معلوم مقسومي قرار داده: هر که را فزوني داده، کاهنده‌اي را نيروي کاستن [آن نیست]. و هر که را کاستي داده افزاينده‌اي را قدرت افزون بر آن نيست .
سپس براي او در زندگي مدّت معلومي تعيين کرده
و پايان معيني قرار داده که با روزهاي عمر خود به سوي آن گام برمي‌دارد و با سال‌هاي زندگي‌اش به آن نزديک مي‌شود، تا چون به پايان مدتش رسيد و پيمانه عمرش را پر کرد او را به طرف ثواب سرشار يا عقاب وحشت‌بار خود فرا کشد،
و به آيين عدالت کساني را که بدي کرده‌اند به عمل خود و آنان را که نيکويي کرده‌اند به نيکي جزا دهد.
منزه است نام‌هاي او و پياپي است نعمت‌هاي او،
از کرده خود مسئول نيست و ديگران مسئولند.
ارزش شکرگزاری
و سپاس خدايي را که اگر بندگانش را از شناختن آيين سپاسگزاري‌اش بر عطاياي متواتري که به ايشان داده و نعمت‌هاي پيوسته‌اي که بر ايشان کامل ساخته محروم مي‌ساخت، در نعمت‌هايش تصرّف مي‌کردند و سپاس نمي‌گزاردند
و در روزي‌اش دست مي‌گشودند و شکر نمي‌کردند،
و اگر چنين مي‌بودند از حدود انسانيت به مرز بهيميت مي‌رفتند، و چنان مي‌بودند که در کتاب محکم خود وصف کرده است «ايشان جز مانند چار پايان نيستند بلکه خود گمراه‌ترند».
نحوه هدایت انسان
سپاس خداي را! بر آنچه از خدايي خود به ما شناسانده،
و بر آنچه از شکر خود به ما الهام کرده،
و بر آن درها که از علم ربوبيتش بر ما گشوده
و بر اخلاص در توحيدش که ما را به آن رهبري کرده
و ما را از کجروي و شک در کار خودش دور ساخته،
چنان سپاسي که به آن در زمره سپاسگزاران خلقش زندگي کنيم،
و بر هر که به خشنودي و عفوش پيشي جسته سبقت گيريم.
برترین نوع شکرگزاری
سپاسي که تاريکي‌هاي برزخ در پرتو‌اش بر ما روشن شود
و راه رستاخيز را بر ما هموار سازد
و منازل ما را در پيشگاه گواهان از فرشتگان و پيغمبران و امامان بلند گرداند.
در آن روزي که هر کسي به سزاي عمل خود مي‌رسد، و به مردم ستم نمي‌شود.
روزي که به هيچ وجه دوستي به کار دوستي نمي‌خورد و کسي ايشان را ياري نمي‌کند.
سپاسي که در نامه نوشته شده‌اي که مقرّبين آن را مشاهده مي‌کنند از جانب ما با علي عليين بالا رود.
سپاسي که چون از هول رستاخيز چشم‌ها خيره شود ديده‌هاي ما به آن روشن گردد
و چون روي‌ها سياه شود چهره‌هاي ما به آن سفيد گردد.
سپاسي که در پرتو‌اش از آتش دردناک خدا آزاد شويم و به جوار کرمش در آييم.
سپاسي که به يمن تأييد آن شانه بر شانه فرشتگان مقرّب او زنيم،
و در اقامتگاه جاوداني و سراي عزّت سرمدي‌اش در سلک پيغمبران مرسل درآييم.
ماهیت انسان در دستگاه آفرینش
سپاس خدايي را که زيبايي‌هاي آفرينش را براي ما برگزيد
و روزي‌هاي پاکيزه را بر ما روان ساخت،
و ما را به تسلّط بر همه آفريدگان برتري داد
و از اين جهت همه مخلوقاتش ما را به قدرت او فرمانبردار،
و به نيرويش از اطاعت ما ناچارند
و سپاس خدايي را که در احتياج ما را از غير خود فرو بست.
پس در برابر اين همه نعمت چگونه بر سپاس او طاقت داريم؟
يا کي توانيم شکرش را به جا آريم؟ چنين کار محال است، نه جاي استفهام و سؤال است!
سپاس خدايي را! که براي قبض و بسط اعضاء آلات و عضلاتي در بدن ما ترکيب کرد،
و ما را از آسايش‌هاي زندگي بهره‌مند گردانيد،
و اعضايي براي کار در پيکر ما برقرار کرد
و ما را از روزي‌هاي پاکيزه اطعام فرمود،
و به فضل خود توانگر ساخت،
و به نعمت خود سرمايه بخشيد،
سپس ما را به پيروي اوامر خود فرمان داد تا طاعتمان را بسنجد،
و از ارتکاب نواهي خود نهي فرمود تا شکرمان را بيازمايد،
پس از راه امرش منحرف شديم
و بر مرکب نهي‌اش برآمديم
با اين حال به عقوبت ما شتاب نکرد،
و در انتقام ما تعجيل نفرمود، بلکه به رحمت خود از روي کَرَم با ما مدارا کرد، و به مهرباني خويش از روي حلم بازگشتن ما را انتظار کشيد.
ارزش توبه
سپاس خدايي را ! که ما را به توبه رهبري کرد
و آن را جز از فضل او نيافته‌ايم.
پس اگر جز اين يک نعمت از فضل او را به شمار نياوريم هر آينه عطاي او در حق ما بزرگ و احسانش درباره ما جليل و فضلش بر ما عظيم خواهد بود؛ زيرا سنت او در باب توبه نسبت به اقوام قبل از ما چنين نبود.
ماهیت احکام اسلام
او به حقيقت آنچه را که تاب تحمل آن را نداشتيم از ذمّه ما برداشته
و بيرون از حدّ طاقت‌مان تکليف نفرموده
و جز به کار آسان‌مان نگماشته
و براي هيچ يک از ما حجّتي و عذري باقي نگذاشته.
پس بدبخت از ميان ما کسي است که برخلاف رضاي خدا خود را به هلاک افکند،
و نيکبخت کسي است که روي دل به سوي او آورد.
برترین نوع شکرگزاری
سپاس خداي را ! بهر آن آيين که نزديک‌ترين فرشتگان به او و گرامي‌ترين آفريدگان او و پسنديده‌ترين ستايش کنندگان در پيشگاه او وي را سپاس گذارده‌اند،
سپاسي که از ديگر سپاس‌ها برتر باشد مانند برتري پروردگار ما بر همه آفريدگانش .
سپس حمد او را به جاي هر نعمتي که بر ذمّه ما و همه بندگان گذشته و بازمانده خود دارد،
به شماره هر چيزي که از همگي آنها علم او بر آن احاطه کرده
و به جاي هر يک از آنها چندين برابر آن هميشه و جاويد تا روز رستاخيز.
سپاسي که کشش آن پايان نپذيرد و شماره‌اش به احصا در نيايد،
و به نهايتش دسترسي و براي مدتش انقطاعي نباشد.
سپاسي که موجب رسيدن به طاعت و عفو او، و سبب خشنودي، و وسيله آمرزش، و راه به سوي بهشت، و پناه از انتقام، و ايمني از خشم، و پشتيبان طاعت، و مانع از نافرماني، و مددکار بر اداء حق و وظايف او باشد.
سپاسي که به آن در ميان نيک‌بختان از دوستانش نيکبخت شويم
و به وسيله آن در سلک شهيدان شمشيرهاي دشمنانش درآييم.
همانا که خدا ياري دهنده و ستوده است.
.
.
دعای اول
صحیفه سجادیه
http://fazellankarani.com/persian/sahifa/?page=2
