اقسام روزى

 اى فرزند آدم!

روزى دو گونه است؛  روزيى كه تو آن را جويى، و روزيى كه تو را مى جويد،

كه اگر به سراغش نروى به سوى تو آيد.

پس اندوه سال خود را بر اندوه امروزت منه،

كه بر طرف كردن اندوه هر روز از عمر تو را كافى است.

اگر سال آينده در شمار عمر تو باشد همانا خداى بزرگ در هر روز سهم تو را خواهد داد،

و اگر از شمار عمرت نباشد تو را با اندوه آن چه كار است.

كه هرگز جوينده اى در گرفتن سهم روزى تو بر تو پيشى نگيرد،

و چيره شونده اى بر تو چيره نگردد،

و آنچه براى تو مقدّر گشته بى كم و كاست به تو خواهد رسيد.

(سید رضى مى گويد: اين سخن امام عليه السّلام در حكمت 267 آمده، امّا چون در اينجا همان مفاهيم آشكارتر و روشن تر بيان گرديد آن را بر أساس روشى كه در آغاز كتاب تذكّر داديم آورديم.)

.

حکمت 379

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

کانون تمام عیوب

الْبُخْلُ جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ الْعُيُوبِ،

وَ هُوَ زِمَامٌ يُقَادُ بِهِ إِلَى كُلِّ سُوء.

بخل ورزيدن كانون تمام عيب ها،

و مهارى است كه انسان را به سوى هر بدى مى كشاند.

.

حکمت 378

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

میزان تعادل در ترس و امید

 بر بهترين افراد اين امّت از عذاب الهى ايمن مباشيد؛

زيرا كه خداى بزرگ فرمود: «از كيفر خدا ايمن نيستند جز زيانكاران».

و بر بدترين افراد اين امّت از رحمت خدا نوميد مباشيد؛

زيرا كه خداى بزرگ فرمود: «همانا از رحمت خدا نوميد نباشند جز كافران».

.

حکمت 377

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مراحل شكست در مبارزه امر به معروف و نهی از منکر

اوّلين مرحله از جهاد كه در آن باز مى مانيد؛

1- جهاد با دستانتان،

2- سپس جهاد با زبان،

3- و آنگاه جهاد با قلب هايتان مى باشد.

پس كسى كه با قلب، معروفى را ستايش نكند، و منكرى را انكار نكند،

قلبش واژگون گشته، بالاى آن پايين، و پايين قلب او بالا قرار خواهد گرفت.

.

حکمت 375

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

عوامل استحكام دين و دنيا 

 امام به جابر بن عبد اللَّه انصارى فرمود: 

اى جابر استوارى دين و دنيا به چهار چيز است:

1- عالمى كه به علم خود عمل كند،

2- جاهلى كه از آموختن سرباز نزند،

3- بخشنده اى كه در بخشش بخل نورزد،

4- فقيرى كه آخرت خود را به دنيا نفروشد.

پس هر گاه عالم علم خود را تباه كند، نادان به آموختن روى نياورد،

هر گاه بى نياز در بخشش بخل ورزد، تهيدست آخرت خويش را به دنيا فروشد.

اى جابر! كسى كه نعمت هاى فراوان خدا به او روى كرد، نيازهاى فراوان مردم نيز به او روى آورد،

پس اگر صاحب نعمتى حقوق واجب الهى را بپردازد،

خداوند نعمت ها را بر او جاودانه سازد،

و آن كس كه حقوق واجب الهى در نعمت ها را نپردازد،

خداوند، آن را به زوال و نابودى كشاند.

.

حکمت 372

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حکمت فضایل اخلاقی

هيچ شرافتى برتر از اسلام،

و هيچ عزّتى گرامى تر از تقوا،

و هيچ سنگرى نيكوتر از پارسايى،

و هيچ شفاعت كننده اى كار سازتر از توبه،

و هيچ گنجى بى نياز كننده تر از قناعت،

و هيچ مالى در فقر زدايى، از بين برنده تر از رضايت دادن به روزى نيست.

و كسى كه به اندازه كفايت زندگى از دنيا بردارد به آسايش دست يابد، و آسوده خاطر گردد،

در حالى كه دنيا پرستى كليد دشوارى، و مركب رنج و گرفتارى است.

و حرص ورزى و خود بزرگ بينى و حسادت، عامل بى پروايى در گناهان است و بدى، جامع تمام عيب ها است.

.

حکمت 371

نهج االبلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تاثیرات دنیاگرایی بر روان انسان

اى مردم!

كالاى دنياى حرام چون برگ هاى خشكيده وبا خيز است،

پس از چراگاه آن دورى كنيد،

كه دل كندن از آن لذّت بخش تر از اطمينان داشتن به آن است،

و به قدر ضرورت از دنيا برداشتن بهتر از جمع آورى سرمايه فراوان است.

آن كس كه از دنيا زياد برداشت به فقر محكوم است،

و آن كس كه خود را از آن بى نياز انگاشت در آسايش است،

و آن كس كه زيور دنيا ديدگانش را خيره سازد دچار كور دلى گردد.

و آن كس كه به دنياى حرام عشق ورزيد، درونش پر از اندوه شد،

و غم و اندوه ها در خانه دلش رقصان گشت،

كه از سويى سرگرمش سازند،

و از سويى ديگر رهايش نمايند،

تا آنجا كه گلويش را گرفته در گوشه اى بميرد،

رگ هاى حيات او قطع شده،

و نابود ساختن او بر خدا آسان،

و به گور انداختن او به دست دوستان است.

امّا مؤمن با چشم عبرت به دنيا مى نگرد،

و از دنيا به اندازه ضرورت برمى دارد،

و سخن دنيا را از روى دشمنى مى شنود،

چرا كه تا گويند سرمايه دار شد، گويند تهيدست گرديد،

و تا در زندگى شاد مى شوند، با فرا رسيدن مرگ غمگين مى گردند،

و اين اندوه چيزى نيست كه روز پريشانى و نوميدى هنوز نيامده است.

.

حکمت 367

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه ادب کردن نفس

 الْفِكْرُ مِرْآةٌ صَافِيَةٌ،

وَ الِاعْتِبَارُ مُنْذِرٌ نَاصِحٌ؛

وَ كَفَى أَدَباً لِنَفْسِكَ،

تَجَنُّبُكَ مَا كَرِهْتَهُ لِغَيْرِكَ.

 انديشه، آيينه اى شفّاف و عبرت از حوادث، بيم دهنده اى خير انديش است،

و تو را در ادب كردن نفس همان بس كه از آنچه انجام دادنش را براى ديگران نمى پسندى، بپرهيزى.

.

حکمت 365

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

از نشانه های بی خردی

 مِنَ الْخُرْقِ،

الْمُعَاجَلَةُ قَبْلَ الْإِمْكَانِ،

وَ الْأَنَاةُ بَعْدَ الْفُرْصَة.

شتاب پيش از توانايى بر كار،

و سستى پس از به دست آوردن فرصت از بى خردى است.

.

حکمت 363

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 پرهیز از جدال

مَنْ ضَنَّ بِعِرْضِهِ، فَلْيَدَعِ الْمِرَاء.

هر كس كه از آبروى خود بيمناك است از جدال بپرهيزد.

.

حکمت 362

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

پرهیز از بدگمانی

 لَا تَظُنَّنَّ بِكَلِمَةٍ خَرَجَتْ مِنْ أَحَدٍ سُوءاً،

وَ أَنْتَ تَجِدُ لَهَا فِي الْخَيْرِ مُحْتَمَلًا.

 شايسته نيست به سخنى كه از دهان كسى خارج شد، گمان بد ببرى،

چرا كه براى آن برداشت نيكويى مى توان داشت.

.

حکمت 360

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه خودسازی

اى اسيران آرزوها!

بس كنيد؛ زيرا صاحبان مقامات دنيا را تنها دندان حوادث روزگار به هراس افكند.

اى مردم !

كار تربيت خود را خود بر عهده گيريد،

و نفس را از عادت هايى كه به آن حرص دارد باز گردانيد.

.

حکمت 359

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

صبر بر نعمت ها و تنگدستی

 اى مردم!

بايد خدا شما را به هنگام نعمت همانند هنگامه كيفر، ترسان بنگرد.

زيرا كسى كه رفاه و گشايش را زمينه گرفتار شدن خويش نداند،

پس خود را از حوادث ترسناك ايمن مى پندارد،

و آن كس كه تنگدستى را آزمايش الهى نداند،

پاداشى را كه اميدى به آن بود از دست خواهد داد.

.

حکمت 358

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روش تسليت گفتن امام علی

مردمى را در مرگ يكى از خويشاوندانشان چنين تسليت گفت: 

مردن از شما آغاز نشده، و به شما نيز پايان نخواهد يافت.

اين دوست شما به سفر مى رفت،

اكنون پنداريد كه به يكى از سفرها رفته،

اگر او باز نگردد، شما به سوى او خواهيد رفت.

.

حکمت 357

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

محل رسیدن روزی

 لَوْ سُدَّ عَلَى رَجُلٍ بَابُ بَيْتِهِ وَ تُرِكَ فِيهِ، مِنْ أَيْنَ كَانَ يَأْتِيهِ رِزْقُهُ؟

فَقَالَ (عليه السلام): مِنْ حَيْثُ يَأْتِيهِ أَجَلُه.

از امام پرسيدند اگر در خانه مردى را به رويش بندند، روزى او از كجا خواهد آمد؟

فرمود: از آن جايى كه مرگ او مى آيد.

.

حکمت 356

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روش تبریک تولد نوزاد

وَ هَنَّأَ بِحَضْرَتِهِ رَجُلٌ رَجُلًا بِغُلَامٍ وُلِدَ لَهُ،

فَقَالَ لَهُ لِيَهْنِئْكَ الْفَارِسُ.

فَقَالَ (عليه السلام):
لَا تَقُلْ ذَلِكَ،

وَ لَكِنْ قُلْ شَكَرْتَ الْوَاهِبَ،

وَ بُورِكَ لَكَ فِي الْمَوْهُوبِ،

وَ بَلَغَ أَشُدَّهُ، وَ رُزِقْتَ بِرَّهُ.

(در حضور امام، شخصى با اين عبارت، تولّد نوزادى را تبريك گفت «قدم دلاورى يكّه سوار مبارك باد»)

ایشان فرمودند: چنين مگو بلكه بگو:

خداى بخشنده را شكرگزار،

و نوزاد بخشيده بر تو مبارك،

اميد كه بزرگ شود و از نيكوكارى اش بهرمند گردى.

.

حکمت 354

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

میزان صرف اوقات با خانواده

لَا تَجْعَلَنَّ أَكْثَرَ شُغُلِكَ بِأَهْلِكَ وَ وَلَدِكَ؛

فَإِنْ يَكُنْ أَهْلُكَ وَ وَلَدُكَ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ،

فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَوْلِيَاءَهُ؛

وَ إِنْ يَكُونُوا أَعْدَاءَ اللَّهِ،

فَمَا هَمُّكَ وَ شُغُلُكَ بِأَعْدَاءِ اللَّهِ.

 بيشترين اوقات زندگى را به زن و فرزندت اختصاص مده.

زيرا اگر زن و فرزندت از دوستان خدا باشند خدا آنها را تباه نخواهد كرد،

و اگر دشمنان خدايند، چرا غم دشمنان خدا را مى خورى.

.

حکمت 352

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

علامت افراد ظالم

مردم ستمكار را سه نشان است:

با سركشى به ما فوق خود ستم روا دارد،

و به زيردستان خود با زور و چيرگى ستم مى كند،

و ستمكاران را يارى مى دهد.

.

حکمت 350

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

حکمت رفتارها و اعمال انسان

آن كس كه در عيب خود بنگرد از عيب جويى ديگران باز ماند

و كسى كه به روزى خدا خشنود باشد بر آنچه از دست رود اندوهگين نباشد

و كسى كه شمشير ستم بر كشد با آن كشته شود

و آن كس كه در كارها خود را به رنج اندازد، خود را هلاك سازد

و هر كس خود را در گردابهاى بلا افكند غرق گردد

و هر كس به جاهاى بد نام قدم گذاشت متّهم گرديد.

و كسى كه زياد سخن مى گويد زياد هم اشتباه دارد،

و هر كس كه بسيار اشتباه كرد، شرم و حياء او اندك است،

و آن كه شرم او اندك، پرهيزكارى او نيز اندك خواهد بود،

و كسى كه پرهيزكارى او اندك است دلش مرده،

و آن كه دلش مرده باشد. در آتش جهنّم سقوط خواهد كرد.

و آن كس كه زشتى هاى مردم را بنگرد، و آن را زشت بشمارد سپس همان زشتى ها را مرتكب شود، پس او احمق واقعى است.

قناعت، مالى است كه پايان نيابد،

و آن كس كه فراوان به ياد مرگ باشد در دنيا به اندك چيزى خشنود است.

و هر كس بداند كه گفتار او نيز از اعمال او به حساب مى آيد جز به ضرورت سخن نگويد.

.

حکمت 349

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

سخت ترين گناه

 أَشَدُّ الذُّنُوبِ،

مَا اسْتَهَانَ بِهِ صَاحِبُه.

 سخت ترين گناه،

آن كه گناهكار آن را كوچك بشمارد.

.

حکمت 348

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اندازه مدح و ستایش

 الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الِاسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ،

وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الِاسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَد.

ستودن بيش از آنچه كه سزاوار است نوعى چاپلوسى،

و كمتر از آن، درماندگى يا حسادت است.

.

حکمت 347

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد حیا فرهنگ مهدویت

حقیقت دنیا و انسانها

 گفتارها نگهدارى مى شود، و نهان ها آشكار،

و هر كسى در گرو اعمال خويش است.

و مردم گرفتار كمبودها و آفت هايند جز آن را كه خدا نگهدارد،

در خواست كنندگانشان مردم آزار،

و پاسخگويان به زحمت و رنج دچارند.

و آن كس كه در انديشه از همه برتر است

با اندك خشنودى يا خشمى از رأى خود باز مى گردد.

و آن كس كه از همه استوارتر است

از نيم نگاهى ناراحت شود يا كلمه اى او را دگرگون سازد.

.

حکمت 343

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

راه بی نیاز شدن

الْغِنَى الاَْكْبَرُ،

الْيَأْسُ عَمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ.

 برترين بى نيازى و دارايى،

نوميدى است از آنچه در دست مردم است.

.

حکمت 342

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روز سخت ظالم

 يَوْمُ الْعَدْلِ عَلَى الظَّالِمِ،

أَشَدُّ مِنْ يَوْمِ الْجَوْرِ عَلَى الْمَظْلُومِ.

 روز انتقام گرفتن از ظالم

سخت تر از ستمكارى بر مظلوم است.

.

حکمت 341

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

زیور تهیدستی و بی نیازی

الْعَفَافُ زِينَةُ الْفَقْرِ،

وَ الشُّكْرُ زِينَةُ الْغِنَى.

پاكدامنى زيور تهيدستى،

و شكرگزارى زيور بى نيازى (ثروتمندى) است.

.

حکمت 340

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اهمیت وفای به عهد

الْمَسْئُولُ حُرٌّ، حَتَّى يَعِدَ.

 كسى كه چيزى از او خواسته اند

تا وعده نداده آزاد است.

.

حکمت 336

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

روزی فقرا و اموال سرمایه داران

 إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ فَرَضَ فِي أَمْوَالِ الْأَغْنِيَاءِ أَقْوَاتَ الْفُقَرَاءِ؛

فَمَا جَاعَ فَقِيرٌ إِلَّا بِمَا مُتِّعَ بِهِ غَنِيٌّ،

وَ اللَّهُ تَعَالَى سَائِلُهُمْ عَنْ ذَلِكَ.

همانا خداى سبحان روزى فقراء را در اموال سرمايه داران قرار داده است،

پس فقيرى گرسنه نمى ماند جز به كاميابى توانگران،

و خداوند از آنان در باره گرسنگى گرسنگان خواهد پرسيد.

.

حکمت 328

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

شکست حقیقی

 مَا ظَفِرَ مَنْ ظَفِرَ الْإِثْمُ بِهِ،

وَ الْغَالِبُ بِالشَّرِّ مَغْلُوبٌ.

پيروز نشد آن كس كه گناه بر او چيرگى يافت،

و آن كس كه با بدى پيروز شد، شكست خورده است.

.

حکمت 327

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

قاطعيّت رهبرى در مشورت

وَ قَالَ (علیه السلام) لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْعَبَّاسِ،

وَ قَدْ أَشَارَ إِلَيْهِ فِي شَيْءٍ لَمْ يُوَافِقْ رَأْيَهُ:

لَكَ أَنْ تُشِيرَ عَلَيَّ وَ أَرَى،

فَإِنْ عَصَيْتُكَ فَأَطِعْنِي.

عبد اللّه بن عباس در مسئله اى نظر داد كه امام آن را قبول نداشت

 فرمود: بر تو است كه رأى خود را به من بگويى،

و من بايد پيرامون آن بينديشم،

آنگاه اگر خلاف نظر تو فرمان دادم بايد اطاعت كنى.

.

حکمت 321

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

توصیه امام درباره فقر

 لِابْنِهِ مُحَمَّدِ ابْنِ الْحَنَفِيَّةِ:

يَا بُنَيَّ!

إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكَ الْفَقْرَ،

فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنْهُ؛

فَإِنَّ الْفَقْرَ مَنْقَصَةٌ لِلدِّينِ،

مَدْهَشَةٌ لِلْعَقْلِ، دَاعِيَةٌ لِلْمَقْتِ.

 به پسرش محمد حنفيّه سفارش كرد:

اى فرزند من!

از تهيدستى بر تو هراسناكم،

از فقر به خدا پناه ببر،

كه همانا فقر، دين انسان را ناقص،

و عقل را سرگردان،

و عامل دشمنى است.

.

حکمت 319

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 روش برخورد با ظلم

رُدُّوا الْحَجَرَ مِنْ حَيْثُ جَاءَ،

فَإِنَّ الشَّرَّ لَا يَدْفَعُهُ إِلَّا الشَّر.

 سنگ را از همان جايى كه دشمن پرت كرده، باز گردانيد،

كه شر را جز شر پاسخى نيست.

.

حکمت 314

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

وقت انجام مستحبات

 إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً؛

فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَاحْمِلُوهَا عَلَى النَّوَافِلِ،

وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَاقْتَصِرُوا بِهَا عَلَى الْفَرَائِضِ.

 دل ها را روى آوردن و نشاط، و پشت كردن و فرارى است،

پس آنگاه كه نشاط دارند آن را بر انجام مستحبّات واداريد،

و آنگاه كه پشت كرده بى نشاط است، به انجام واجبات قناعت كنيد.

.

حکمت 312

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ایمان و وعده های الهی

لَا يَصْدُقُ إِيمَانُ عَبْدٍ،

حَتَّى يَكُونَ بِمَا فِي يَدِ اللَّهِ، أَوْثَقَ مِنْهُ بِمَا فِي يَدِه.

 ايمان بنده اى درست نباشد جز آن كه اعتماد او به آنچه در دست خداست

بيشتر از آن باشد كه در دست اوست.

.

حکمت 310

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستا احیا فرهنگ مهدویت

پرهیز از گمان مومنان

 اتَّقُوا ظُنُونَ الْمُؤْمِنِينَ،

فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ الْحَقَّ عَلَى أَلْسِنَتِهِمْ.

 از گمان مؤمنان بپرهيزيد

كه خدا حق را بر زبان آنان قرار داده است.

.

حکمت 309

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

برتری دوستی بر خویشاوندی

 مَوَدَّةُ الْآبَاءِ، قَرَابَةٌ بَيْنَ الْأَبْنَاءِ؛

وَ الْقَرَابَةُ إِلَى الْمَوَدَّةِ، أَحْوَجُ مِنَ الْمَوَدَّةِ إِلَى الْقَرَابَةِ.

 دوستى ميان پدران، سبب خويشاوندى فرزندان است،

و خويشاوندى به دوستى نيازمندتر است از دوستى به خويشاوندى.

.

حکمت 308

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

رابطه غیرت و زنا

مَا زَنَى غَيُورٌ قَطُّ.

 غيرتمند هرگز زنا نمى كند.

.

حکمت 305

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مسکین رسول خداست

 إِنَّ الْمِسْكِينَ رَسُولُ اللَّهِ،

فَمَنْ مَنَعَهُ فَقَدْ مَنَعَ اللَّهَ،

وَ مَنْ أَعْطَاهُ فَقَدْ أَعْطَى اللَّهَ.

 نيازمندى كه به تو روى آورده فرستاده خداست،

كسى كه از يارى او دريغ كند، از خدا دريغ كرده،

و آن كس كه به او بخشش كند، به خدا بخشيده است.

.

حکمت 304

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

مهلت دو رکعت نماز

 مَا أَهَمَّنِي ذَنْبٌ أُمْهِلْتُ بَعْدَهُ،

حَتَّى أُصَلِّيَ رَكْعَتَيْنِ

وَ أَسْأَلَ اللَّهَ الْعَافِيَةَ.

 آنچه كه بين من و خدا نارواست اگر انجام دهم

و مهلت دو ركعت نماز داشته باشم كه از خدا عافيت طلبم،

مرا اندوهگين نخواهد ساخت.

.

حکمت 299

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

پرهیز از دشمنی کردن

لِرَجُلٍ رَآهُ يَسْعَى عَلَى عَدُوٍّ لَهُ

بِمَا فِيهِ إِضْرَارٌ بِنَفْسِهِ:

إِنَّمَا أَنْتَ كَالطَّاعِنِ نَفْسَهُ لِيَقْتُلَ رِدْفَهُ.

شخصى را ديد كه چنان بر ضد دشمنش مى كوشيد

كه به خود زيان مى رسانيد،

امام فرمودند: تو مانند كسى هستى كه

نيزه در بدن خود فرو برد تا ديگرى را كه در كنار اوست بكشد.

.

حکمت 296

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

دوستان و دشمنان تو چه کسانی هستند؟
 

دوستان تو سه گروهند، و دشمنان تو نيز سه دسته اند،

امّا دوستانت: دوست تو و دوست دوست تو، و دشمن دشمن تو است،

و امّا دشمنانت، پس دشمن تو، و دشمن دوست تو، و دوست دشمن تو است.

.

حکمت 295

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

اثر همنشینی با افراد احمق

لَا تَصْحَبِ الْمَائِقَ،

فَإِنَّهُ يُزَيِّنُ لَكَ فِعْلَهُ

وَ يَوَدُّ أَنْ تَكُونَ مِثْلَهُ.

 همنشين بى خرد مباش،

كه كار زشت خود را زيبا جلوه داده،

دوست دارد تو همانند او باشى.

.

حکمت 293

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

فرزند و آزمایش الهی

اى اشعث!

اگر براى پسرت اندوهناكى، به خاطر پيوند خويشاوندى سزاوارى،

امّا اگر شكيبا باشى هر مصيبتى را نزد خدا پاداشى است.

اى اشعث!

اگر شكيبا باشى تقدير الهى بر تو جارى مى شود

و تو پاداش داده خواهى شد

و اگر بى تابى كنى نيز تقدير الهى بر تو جارى مى شود و تو گناه كارى.

اى اشعث !

پسرت تو را شاد مى ساخت

و براى تو گرفتارى و آزمايش بود،

و مرگ او تو را اندوهگين كرد

در حالى كه براى تو پاداش و رحمت است.

.

حکمت 291

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

جایگاه شکر نعمت ها

 لَوْ لَمْ يَتَوَعَّدِ اللَّهُ عَلَى مَعْصِيَتِهِ،

لَكَانَ يَجِبُ أَلَّا يُعْصَى شُكْراً لِنِعَمِهِ.

 اگر خدا بر گناهان وعده عذاب هم نمى داد،

لازم بود به خاطر سپاسگزارى از نعمت هايش نافرمانى نشود.

.

حکمت 290

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 شخصی که محبوب امام علی بود 

در گذشته برادرى دينى داشتم كه در چشم من بزرگ مقدار بود

چون دنياى حرام در چشم او بى ارزش مى نمود،

و از شكم بارگى دور بود،

پس آنچه را نمى يافت آرزو نمى كرد،

و آنچه را مى يافت زياده روى نداشت.

در بيشتر عمرش ساكت بود،

امّا گاهى كه لب به سخن مى گشود بر ديگر سخنوران برترى داشت،

و تشنگى پرسش كنندگان را فرو مى نشاند.

به ظاهر ناتوان و مستضعف مى نمود،

امّا در برخورد جدّى چونان شير پيشه مى خروشيد،

يا چون مار بيابانى به حركت در مى آمد.

تا پيش قاضى نمى رفت دليلى مطرح نمى كرد،

و كسى را كه عذرى داشت سرزنش نمى كرد، تا آن كه عذر او را مى شنيد.

از درد شكوه نمى كرد، مگر پس از تندرستى و بهبودى،

آنچه عمل مى كرد مى گفت،

و بدانچه عمل نمى كرد چيزى نمى گفت،

اگر در سخن گفتن بر او پيشى مى گرفتند در سكوت مغلوب نمى گرديد.

و بر شنيدن بيشتر از سخن گفتن حريص بود.

اگر بر سر دو راهى دو كار قرار مى گرفت،

مى انديشيد كه كدام يك با خواسته نفس نزديك تر است با آن مخالفت مى كرد.

پس بر شما باد روى آوردن به اينگونه از ارزش هاى اخلاقى،

و با يكديگر در كسب آنها رقابت كنيد،

و اگر نتوانستيد،

بدانيد كه به دست آوردن برخى از آن ارزش هاى اخلاقى بهتر از رها كردن همه است.

.

حکمت 289

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

زبان و سرنوشت

 مَا قَالَ النَّاسُ لِشَيْءٍ طُوبَى لَهُ،

إِلَّا وَ قَدْ خَبَأَ لَهُ الدَّهْرُ يَوْمَ سَوْءٍ.

مردم چيزى را نگفتند خوش باد،

جز آن كه روزگار، روز بدى را براى او تدارك ديد.

.

حکمت 286

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ضرورت غنیمت شمردن فرصت ها

كُلُّ مُعَاجَلٍ يَسْأَلُ الْإِنْظَارَ،

وَ كُلُّ مُؤَجَّلٍ يَتَعَلَّلُ بِالتَّسْوِيف.

 آنان كه وقتشان پايان يافته خواستار مهلتند،

و آنان كه مهلت دارند كوتاهى مى ورزند.

.

حکمت 285

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 ارزش تداوم عمل 

قَلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ،

أَرْجَى مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ.

كار اندكى كه ادامه يابد،

از كار بسيارى كه از آن به ستوه آيى، اميدوار كننده تر است.

.

حکمت 278

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

دعای امام علی برای درمان ریا کاری

خدايا!

به تو پناه مى برم كه ظاهر من در برابر ديده ها نيكو،

و درونم در آنچه كه از تو پنهان مى دارم، زشت باشد؛

و بخواهم با اعمال و رفتارى كه تو از آن آگاهى، توجّه مردم را به خود جلب نمايم،

و چهره ظاهرم را زيبا نشان داده

با اعمال نادرستى كه درونم را زشت كرده به سوى تو آيم،

تا به بندگانت نزديك، و از خشنودى تو دور گردم.

.

حکمت 276

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

نتیجه اوصاف ضد تقوی

 طمع به هلاكت مى كشاند و نجات نمى دهد،

و به آنچه ضمانت كند، وفادار نيست،

و بسا نوشنده آبى كه پيش از سيراب شدن گلو گيرش شد.

و ارزش آنچه كه بر سر آن رقابت مى كنند، هر چه بيشتر باشد،

مصيبت از دست دادنش اندوهبارتر خواهد بود،

و آرزوها چشم بصيرت را كور مى كند،

و آنچه روزى هر كسى است بى جستجو خواهد رسيد.

.

حکمت 275

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

ضرورت عمل گرایی

 لَا تَجْعَلُوا عِلْمَكُمْ جَهْلًا،

وَ يَقِينَكُمْ شَكّاً؛

إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا،

وَ إِذَا تَيَقَّنْتُمْ فَأَقْدِمُوا.

 علم خود را نادانى،

و يقين خود را شك و ترديد مپنداريد،

پس هر گاه دانستيد عمل كنيد،

و چون به يقين رسيديد اقدام كنيد.

.

حکمت 274

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت