طرح سی روز سی آيه ، رمضان 1440
آيه هجدهم
فردوس مهمانسرای دائمی مؤمنين راستين است.

?جزء هجدهم، آيه 11 سوره مؤمنون:
« الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (مؤمنون/11)
كه فردوس را كه همواره در آن جاويدانند به ميراث مى‏برند. (مؤمنون/11)

⁉پرسشها:

1- اسم موصول اَلّذين در ابتدای آيه 11 سوره مؤمنون صفت برای چه واژه ای است؟ آن موصوف معرّف کيست؟

2- آيا آياتی از قرآن کريم را می شناسيد که مشابه آيه 11 سوره مؤمنون باشند؟

3- چه کسانی وارث فردوس هستند؟ فردوس کجاست؟

4- با توجّه به آيات اوّل سوره مؤمنون صفات کسانی که در فردوس جاويدانند چيست؟

✔پاسخها:

1- اسم موصول اَلّذين در ابتدای آيه 11 سوره مؤمنون صفت برای وارثون در آيه 10 همين سوره است. جمله اُولَئِکَ هُمُ الْوَارِثونَ استيناف بيانی است به اين معنی که در پاسخ اين پرسش می آيد که: اين مؤمنون که در آيه 1 آمده و اين صفات برايش برشمرده شده چه کسانی هستند؟ پاسخ داده می شود که « اينان همان وارثون هستند کسانی که فردوس را به ارث می برند و در آن جاودانه اند.»

2- آيات 107 و 108 سوره کهف مشابه آيه 11 سوره مؤمنون هستند:
« إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ كاَنَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً كسانى كه ايمان آوردند و كارهای شايسته كردند مهمانسرايشان باغهای فردوس است. (کهف/107)»
خَالِدِينَ فِيهَا لَايَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلاً در آنجا جاويدانند و هرگز هوای انتقال نكنند. (کهف/108)»

3- مؤمنون با آن اوصافی که در ده آيه اوّل سوره مؤمنون آمده وارث فردوس هستند. از برخی روايات به دست می آيد که فردوس بالاترين درجه بهشت است.
و در مجمع البيان است كه عبادة بن صامت از رسول خدا (ص) روايت كرده كه فرمود: بهشت صد درجه است كه ما بين هر دو درجه آن به قدر ما بين آسمان و زمين است، و فردوس بالاترين درجه آن است كه نهرهای چهارگانه بهشت از آنجا می جوشد، پس هر وقت خواستيد از خدا درخواستى كنيد فردوس را بخواهيد
( مجمع البيان، ج 4، ص 216).

علامه طباطبايی (ره) پس از نقل روايت بالا می گويد: و در اين معنا روايات ديگری است.
و در تفسير قمی از جعفر بن احمد از عبيد اللَّه بن موسی از حسن بن علی بن ابى حمزه از پدرش از ابى بصير از ابى عبد اللَّه (ع) روايت كرده كه در ضمن حديثی گفت از آن جناب از آيه « إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلاً پرسيدم، فرمود: درباره ابوذر و سلمان و مقداد و عمار بن ياسر نازل شده كه خدای تعالى جنّات فردوس را منزل و ماوای ايشان كرده است.
( تفسير قمی، ج 2، ص 46)

علامه طباطبايی (ره) پس از نقل روايت بالا می گويد: جا دارد كه اين روايت را حمل بر جری كنيم و بگوئيم مراد اين است كه آيه شريفه درباره مؤمنين حقيقی نازل شده كه چهار نفر مذكور از روشن ترين مصاديق آنند، و گرنه اگر بگوييم در خصوص ايشان نازل شده باشد، اين اشكال متوجّه می شود كه سلمان از كسانى بود كه در مدينه ايمان آورد، و آيه شريفه در مكّه و قبل از هجرت به مدينه نازل شده، علاوه بر اينكه سند حديث هم خالى از سستى نيست. (ترجمه الميزان، ج‏13، ص: 551)

4- صفات کسانی که در فردوس جاويدانند همان صفاتی است که برای مؤمنون آورده است. در آيات اوّل سوره مؤمنون اين صفات برای مؤمنون آمده است:
رستگارند، در نمازشان خاشعند، از سخنان و اعمال بيهوده دوری می کنند، زکات می پردازند، شهوت خود را از غير همسر نگه می دارند، امانت دار و وفادار به عهد و پيمان خويش هستند، حافظ و مراقب نمازهای خويش هستند. اينان فردوس را به ارث می برند.
.
.
استاد بصراوی
.
.