میدان مسابقه مردان

الْوِلَايَاتُ، مَضَامِيرُ الرِّجَال.

فرمانروايى، ميدان مسابقه مردان است.

.

حکمت 441

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

تجمل گرایی کارگزاران

وَ بَنَى رَجُلٌ مِنْ عُمَّالِهِ بِنَاءً فَخْماً،

فَقَالَ (عليه السلام): أَطْلَعَتِ الْوَرِقُ رُءُوسَهَا،

إِنَّ الْبِنَاءَ يَصِفُ لَكَ الْغِنَى.

 وقتى يكى از كارگزاران امام خانه با شكوهى ساخت به او فرمود:

سكّه هاى طلا و نقره سر بر آورده خود را آشكار ساختند،

همانا ساختمان مجلّل بى نيازى و ثروتمندى تو را مى رساند.

.

حکمت 355

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

 ضرورت خودسازى رهبران و مديران 

كسى كه خود را رهبر مردم قرار داد،

بايد پيش از آن كه به تعليم ديگران پردازد، خود را بسازد،

و پيش از آن كه به گفتار تربيت كند، با كردار تعليم دهد،

زيرا آن كس كه خود را تعليم دهد و ادب كند

سزاوارتر به تعظيم است از آن كه ديگرى را تعليم دهد و ادب بياموزد.

.

حکمت 73

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

ستاد احیا فرهنگ مهدویت

(به امام خبر دادند كه شريح بن الحارث، قاضى امام، خانه اى به 80 دينار خريد، او را حضار كرده فرمود):

امام علی و  برخورد قاطعانه با خيانت كارگزاران

به من خبر دادند كه خانه اى با هشتاد دينار خريده اى،

و سندى براى آن نوشته اى،

و گواهانى آن را امضا كرده اند.

هشدار از دنیای حرام

(شريح گفت: آرى اى امير مؤمنان، امام عليه السّلام نگاه خشم آلودى به او كرد و فرمود):

اى شريح !

به زودى كسى به سراغت مى آيد كه به نوشته ات نگاه نمى كند،

و از گواهانت نمى پرسد،

تا تو را از آن خانه بيرون كرده و تنها به قبر بسپارد.

اى شريح!

انديشه كن كه آن خانه را با مال ديگران يا با پول حرام نخريده باشى،

كه آنگاه خانه دنيا و آخرت را از دست داده اى.

اما اگر هنگام خريد خانه، نزد من آمده بودى،

براى تو سندى مى نوشتم كه ديگر براى خريد آن به درهمى يا بيشتر، رغبت نمى كردى.

آن سند را چنين مى نوشتم:

اين خانه اى است كه بنده اى خوار آن را از مرده اى آماده كوچ خريده،

خانه اى از سراى غرور،

كه در محلّه نابود شوندگان،

و كوچه هلاك شدگان قرار دارد.

اين خانه به چهار جهت منتهى مى گردد:

يك سوى آن به آفت ها و بلاها،

سوى دوّم آن به مصيبت ها،

و سوى سوم به هوا و هوس هاى سست كننده،

و سوى چهارم آن به شيطان گمراه كننده ختم مى شود،

و در خانه به روى شيطان گشوده است.

اين خانه را فريب خورده آزمند،

از كسى كه خود به زودى از جهان رخت برمى بندد،

به مبلغى كه او را از عزّت و قناعت خارج و به خوارى و دنيا پرستى كشانده، خريدارى كرده است.

هر گونه نقصى در اين معامله باشد، بر عهده پروردگارى است

كه اجساد پادشاهان را پوسانده،

و جان جبّاران را گرفته،

و سلطنت فرعون ها چون «كسرى» و «قيصر» و «تبّع» و «حمير» را نابود كرده است.

آنان كه مال فراوان گرد آورده بر آن افزودند،

و آنان كه قصرها ساخته، و محكم كارى كردند،

طلا كارى كرده، و زينت دادند،

فراوان اندوختند، و نگهدارى كردند،

و به گمان خود براى فرزندان خود باقى گذاشتند

همگى آنان به پاى حسابرسى الهى،

و جايگاه پاداش و كيفر رانده مى شوند،

آنگاه كه فرمان داورى و قضاوت نهايى صادر شود.

«پس تبهكاران زيان خواهند ديد».

به اين واقعيّت ها عقل گواهى مى دهد

هر گاه كه از اسارت هواى نفس نجات يافته،

و از دنيا پرستى به سلامت بگذرد.

.

نامه 3

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(عبد الله بن زمعة از ياران امام بود و درخواست مالى داشت، در جوابش فرمود):

احتياط در مصرف بيت المال  (از ویژگی های کارگزاران و حاکمان)

اين اموال كه مى بينى نه مال من و نه از آن توست،

غنيمتى گرد آمده از مسلمانان است كه با شمشيرهاى خود به دست آوردند.

اگر تو در جهاد همراهشان بودى، سهمى چونان سهم آنان داشتى،

و گر نه دسترنج آنان خوراك ديگران نخواهد بود.

.

خطبه 232

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

(از سخنرانيهاى امام عليه السّلام در صحراى صفّين است).

جایگاه حق در جامعه اسلامی

پس از ستايش پروردگار،

خداوند سبحان، براى من، بر شما به جهت سرپرستى حكومت، حقّى قرار داده،

و براى شما همانند حق من، حقّى تعيين فرموده است.

پس حق گسترده تر از آن است كه وصفش كنند،

ولى به هنگام عمل تنگنايى بى مانند دارد .

حق اگر به سود كسى اجرا شود، ناگزير به زيان او نيز روزى به كار رود،

و چون به زيان كسى اجراء شود روزى به سود او نيز جريان خواهد داشت.

اگر بنا باشد حق به سود كسى اجراء شود و زيانى نداشته باشد،

اين مخصوص خداى سبحان است نه ديگر آفريده ها،

به خاطر قدرت الهى بر بندگان، و عدالت او بر تمام موجوداتى كه فرمانش بر آنها جارى است.

لكن خداوند حق خود را بر بندگان، اطاعت خويش قرار داده،

و پاداش آن را دو چندان كرده است،

از روى بخشندگى،

و گشايشى كه خواسته به بندگان عطا فرمايد.

 حقوق متقابل رهبرى و مردم

پس، خداى سبحان برخى از حقوق خود را براى بعضى از مردم واجب كرد،

و آن حقوق را در برابر هم گذاشت،

كه برخى از حقوق برخى ديگر را واجب گرداند،

و حقّى بر كسى واجب نمى شود مگر همانند آن را انجام دهد.

و در ميان حقوق الهى، بزرگ ترين حق، حق رهبر بر مردم و حق مردم بر رهبر است،

حق واجبى كه خداى سبحان، بر هر دو گروه لازم شمرد،

و آن را عامل پايدارى پيوند ملّت و رهبر، و عزّت دين قرار داد.

پس رعيّت اصلاح نمى شود جز آن كه زمامداران اصلاح گردند،

و زمامداران اصلاح نمى شوند جز با درستكارى رعيّت.

و آنگاه كه مردم حق رهبرى را اداء كنند، و زمامدار حق مردم را بپردازد، حق در آن جامعه عزّت يابد،

و راه هاى دين پديدار و نشانه هاى عدالت بر قرار،

و سنّت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم پايدار گردد،

پس روزگار اصلاح شود

و مردم در تداوم حكومت اميدوار و دشمن در آرزوهايش مأيوس مى گردد.

امّا اگر مردم بر حكومت چيره شوند،

يا زمامدار بر رعيّت ستم كند،

وحدت كلمه از بين مى رود،

نشانه هاى ستم آشكار،

و نيرنگ بازى در دين فراوان مى گردد،

و راه گسترده سنّت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم متروك،

هوا پرستى فراوان،

احكام دين تعطيل،

و بيمارى هاى دل فراوان شود.

مردم از اينكه حقّ بزرگى فراموش مى شود،

يا باطل خطرناكى در جامعه رواج مى يابد،

احساس نگرانى نمى كنند

پس در آن زمان نيكان خوار، و بدان قدرتمند مى شوند،

و كيفر الهى بر بندگان بزرگ و دردناك خواهد بود.

پس بر شماست كه يكديگر را نصيحت كنيد،

و نيكو همكارى نماييد.

درست است كه هيچ كس نمى تواند حق اطاعت خداوندى را چنانكه بايد بگزارد،

هر چند در به دست آوردن رضاى خدا حريص باشد،

و در كار بندگى تلاش فراوان نمايد،

لكن بايد به مقدار توان، حقوق الهى را رعايت كند

كه يكى از واجبات الهى، يكديگر را به اندازه توان نصيحت كردن، و بر پا داشتن حق، و يارى دادن به يكديگر است.

هيچ كس هر چند قدر او در حق بزرگ، و ارزش او در دين بيشتر باشد،

بى نياز نيست كه او را در انجام حق يارى رسانند،

و هيچ كس گرچه مردم او را خوار شمارند، و در ديده ها بى ارزش باشد،

كوچك تر از آن نيست كه كسى را در انجام حق يارى كند، يا ديگرى به يارى او برخيزد.

(پس يكى از ياران به پاخاست و با سخنى طولانى امام را ستود، حرف شنوايى و اطاعت از امام را اعلام داشت. آنگاه امام فرمود:)

«كسى كه عظمت خدا در جانش بزرگ، و منزلت او در قلبش والاست،

سزاوار است كه هر چه جز خدا را كوچك شمارد.

و از او سزاوارتر كسى كه نعمت هاى خدا را فراوان در اختيار دارد،

و بر خوان احسان خدا نشسته است،

زيرا نعمت خدا بر كسى بسيار نگردد جز آن كه حقوق الهى بر او فراوان باشد.»

علی از زبان علی ( روابط سالم و متقابل رهبر و مردم)

مردم !

از پست ترين حالات زمامداران در نزد صالحان اين است كه گمان برند آنها دوستدار ستايش اند،

و كشور دارى آنان بر كبر و خود پسندى استوار باشد،

و خوش ندارم، در خاطر شما بگذرد كه من ستايش را دوست دارم، و خواهان شنيدن آن مى باشم.

سپاس خدا را كه چنين نبودم

و اگر ستايش را دوست مى داشتم، آن را رها مى كردم

به خاطر فروتنى در پيشگاه خداى سبحان،

و بزرگى و بزرگوارى كه تنها خدا سزاوار آن است.

گاهى مردم، ستودن افرادى را براى كار و تلاش روا مى دانند.

اما من از شما مى خواهم كه مرا با سخنان زيباى خود مستاييد،

تا از عهده وظايفى كه نسبت به خدا و شما دارم بر آيم،

و حقوقى كه مانده است بپردازم،

و واجباتى كه بر عهده من است و بايد انجام گيرد اداء كنم.

پس با من چنانكه با پادشاهان سركش سخن مى گويند، حرف نزنيد،

و چنانكه از آدم هاى خشمگين كناره مى گيرند دورى نجوييد،

و با ظاهر سازى با من رفتار نكنيد،

و گمان مبريد اگر حقّى به من پيشنهاد دهيد بر من گران آيد،

يا در پى بزرگ نشان دادن خويشم،

زيرا كسى كه شنيدن حق، يا عرضه شدن عدالت بر او مشكل باشد، عمل كردن به آن، براى او دشوارتر خواهد بود.

پس،

از گفتن حق، يا مشورت در عدالت خوددارى نكنيد،

زيرا خود را برتر از آن كه اشتباه كنم و از آن ايمن باشم نمى دانم، مگر آن كه خداوند مرا حفظ فرمايد.

پس همانا من و شما بندگان و مملوك پروردگاريم كه جز او پروردگارى نيست.

او مالك ما، و ما را بر نفس خود اختيارى نيست.

ما را از آنچه بوديم خارج و بدانچه صلاح ما بود در آورد.

به جاى گمراهى، هدايت و به جاى كورى بينايى به ما عطا فرمود.

.

خطبه 216

نهج البلاغه

.

موسسه اهل البیت

پس از وفات پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و ماجراى سقيفه، عباس و ابو سفيان، پيشنهاد خلافت داده كه با امام عليه السّلام بيعت كنند.

راه‏هاى پرهيز از فتنه‏ ها

اى مردم!

امواج فتنه ‏ها را با كشتى‏ هاى نجات درهم بشكنيد، و از راه اختلاف و پراكندگى بپرهيزيد، و تاج‏هاى فخر و برترى جويى را بر زمين نهيد.

رستگار شد آن كس كه با ياران به پاخاست، يا كناره گيرى نمود و مردم را آسوده گذاشت. اين گونه زمامدارى، چون آبى بد مزه، و لقمه ‏اى گلوگير است، و آن كس كه ميوه را كال و نارس بچيند، مانند كشاورزى است كه در زمين ديگرى بكارد.

خطبه5

نهج البلاغه

.

.

نامه علی به سهل بن حنیف انصاری، کارگزار امام در مدینه درباره جمعی از مردم مدینه که به معاویه پیوستند. (در سال 37 هجری)

اما بعد!

به من خبر رسید که تنی چند از مردانی که نزد تو هستند، پنهانی به سوی معاویه می روند.

تاسف مخور که از عدد یارانت می کاهد و از یاریشان کم می شود. برای گمراهی آنان و آرامش خاطر تو همین بس که آنان از هدایت و حق گریخته اند و به سوی کوری و نادانی شتافته اند.

اینان اهل دنیایند به آن روی نهاده و به دنبالش افتاده اند . عدالت را شناختند و دیدند شنیدند و فهمیدند و دانستند که مردم در نظر ما در حق برابرند، در عین حال برای رسیدن به نان و نوایی گریختند. از رحمت خدا دور باشند، دور.

به خدا سوگند ! اینان از ستم نگریختند و به عدل نپیوستند. امید آن دارم که خداوند دشواری این امر را بر ما آسان و ناهمواریش را هموار سازد. ان شاء الله

و السلام

.

.

نامه70

نهج البلاغه

.

.

??نامه حضرت علی به حارث همدانی

??خودسازی كارگزاران حكومتى

قرآن

به ريسمان قرآن چنگ زن، و از آن نصيحت پذير، حلالش را حلال، و حرامش را حرام بشمار ، و حقّى را كه در زندگى گذشتگان بود تصديق كن، و از حوادث گذشته تاريخ، براى آينده عبرت گير، كه حوادث روزگار با يكديگر همانند بوده، و پايان دنيا به آغازش مى پيوندد، و همه آن رفتنى است.

نام خدا را بزرگ دار، و جز به حق سخنى بر زبان نياور.

?مرگ و آخرت

مرگ و جهان پس از مرگ را فراوان به ياد آور، هرگز آرزوى مرگ مكن جز آن كه بدانى از نجات يافتگانى.

از كارى كه تو را خشنود، و عموم مسلمانان را ناخوشايند است بپرهيز

از هر كار پنهانى كه در آشكار شدنش شرم دارى پرهيز كن.

از هر كارى كه از كننده آن پرسش كنند، نپذيرد يا عذر خواهى كند، دورى كن. آبروى خود را آماج تير گفتار ديگران قرار نده.

و هر چه شنيدى باز گو مكن، كه نشانه دروغگويى است.و هر خبرى را دروغ مپندار، كه نشانه نادانى است.

خشمت را فرو نشان، و به هنگام قدرت ببخش، و به هنگام خشم فروتن باش.

و در حكومت مدارا كن تا آينده خوبى داشته باشى.

نعمت هايى كه خدا به تو بخشيده نيكو دار، و نعمت هايى كه در اختيار دارى تباه مكن، و چنان باش كه خدا آثار نعمت هاى خود را در تو آشكارا بنگرد.

و بدان!

بهترين مؤمنان، آن بود كه جان و خاندان و مال خود را در راه خدا پيشاپيش تقديم كند، چه آن را كه پيش فرستى براى تو اندوخته گردد، و آنچه را كه باقى گذارى سودش به ديگران مى رسد.

از دوستى با بى خردان و خلافكاران بپرهيز، زيرا هر كس را از آن كه دوست اوست مى شناسند.

و در شهرهاى بزرگ سكونت كن زيرا مركز اجتماع مسلمانان است.

و از جاهايى كه مردم آن از ياد خدا غافلند، و به يكديگر ستم روا مى دارند، و بر اطاعت از خدا به يكديگر كمك نمى كنند، بپرهيز.

در چيزى انديشه كن كه يارى ات دهد.

?شیطان

از نشستن در گذرگاههاى عمومى، و بازار، پرهيز كن كه جاى حاضر شدن شيطان، و بر انگيخته شدن فتنه هاست،.

و به افراد پايين تر از خود توجه داشته باش، كه راه شكر گزارى تو در برترى است.

?جهاد

در روز جمعه پيش از نماز مسافرت مكن،جز براى جهاد در راه خدا، و يا كارى كه از انجام آن ناچارى.

در همه كارهايت خدا را اطاعت كن، كه اطاعت خدا از همه چيز برتر است.

نفس خود را در واداشتن به عبادت فريب ده، و با آن مدارا كن، و به زور و اكراه بر چيزى مجبورش نساز، و در وقت فراغت و نشاط به كارش گير، جز در آنچه كه بر تو واجب است، و بايد آن را در وقت خاص خودش به جا آورى.

?مرگ و دنیا

بپرهيز از آن كه مرگ تو فرا رسد در حالى كه از پروردگارت گريزان، و در دنياپرستى غرق باشى.

از همنشينى با فاسقان بپرهيز كه شر به شر مى پيوندد،.

خدا را گرامى دار، و دوستان خدا را دوست شمار.

?شیطان

و از خشم بپرهيز كه لشگر بزرگ شيطان است.

والسلام.

.

.

نامه 69

نهج البلاغه

.

.

مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت علیهم السلام

??نامه اى از آن حضرت (ع) به قثم بن عباس، كه عامل او در مكه بود در نحوه برگزاری مراسم حج.

اما بعد!

حج را براى مردم بر پاى دار

و ايام الله را به يادشان آور و هر بامداد و شامگاه برايشان به مجلس بنشين و كسى را كه در امرى فتوا خواهد، فتوا ده.

نادان را علم بياموز و با عالم مذاكره كن.
ميان تو و مردم، پيام رسانى جز زبانت و حاجبى جز رويت نباشد.

هيچ نيازمندى را از ديدار خود باز مدار. زيرا اگر در آغاز از درگاه تو رانده شود و سپس، نياز او بر آورى، كس تو را نستايد.

?بیت المال

در مال خدا كه نزد تو گرد مى آيد، نظر كن، آن را به عيالمندان و گرسنگانى كه در نزد تو هستند و به محتاجان و فقيران برسان. و هر چه افزون آيد، نزد ما روانه اش دار، تا ما نيز آن را به محتاجانى، كه نزد ما هستند، برسانيم.

مردم مكه را فرمان ده كه از كسانى كه در خانه هايشان سكونت مى كنند، كرايه نستانند؛ زيرا خداى تعالى مى فرمايد: «سواء العاكف فيه و الباد» عاكف و بادى در آن يكسان اند. عاكف كسى است، كه در مكه مقيم است و بادى كسى است، كه از مردم مكه نيست و به حج آمده است.

خداوند ما و شما را به آنچه دوست دارد، توفيق دهد. والسلام

.

.

نامه67

نهج البلاغه

.

.

موسسه نشر معارف اهل بیت علیهم السلام

?نامه حضرت علی به کارگزارانی که لشکر ایشان از سرزمین آنها می گذشت
از بنده ی خدا علی امیر المومنان به گرد آورندگان مالیات و کارگزاران شهرهایی که لشکر از سرزمینشان عبور می کند:

اما بعد!
من لشکری را فرستادم که اگر خدا بخواهد از سرزمین شما عبور می کند و آنان را به آنچه خداوند بر ایشان واجب کرده سفارش کردم که مردم را آزار ندهند و نرنجانند .
من در نزد شما و به سبب پیمانی که با شما دارم، از آسیبی که سپاهیان به مردم برسانند بیزارم مگر آنکه سربازی گرسنه مانده و برای سیر کردن خود چاره ای جز آن نداشته باشد.
پس کسی را که از روی ستم به اموالتان دست درازی کند کیفر دهید و دست بی خردان خود را از زیان رساندن به سپاه و تعرض به آنان در آنچه استثنا کردیم ، بازدارید.
من در میان سپاه هستم . شکایت های خود را به من برسانید و هر ستمی که از آنان به شما می رسد و جز به یاری خدا و من نتوانید آن را برطرف سازید با من در میان گذارید تا من به یاری خدا آن ستم را از شما برگردانم.
والسلام

.

.

نامه 60

نهج البلاغه

.

.

نامه حضرت علی به ماموران جمع آوری مالیات

از بنده ی خدا علی امیر مومنان به ماموران جمع مالیات:

اما بعد!

هرکس از قیامتی که به سوی آن خواهد رفت، نترسد چیزی که در آن روز از عذاب نگاهش دارد برای خود پیش نفرستد.

آگاه باشید!

تکلیفی که بر عهده ی شماست آسان است و پاداش آن فراوان.

اگر در ستم و دشمنی که خداوند شما را از آن بازداشته، عقابی نبود که مردم از آن بترسند، ترکش به اندازه ای ثواب دارد که در ترک آن بهانه ای برای کسی نباشد.

پس!

میان خود و مردم با انصاف باشید

برای انجام نیازهایشان شکیبایی بورزید، که شما خزانه داران رعیت و وکیلان امت و سفیران پیشوایان هستید.

هیچ کس را به سبب نیازمندیش مرنجانید

از خواسته اش بازندارید.

برای گرفتن مالیات جامه ی تابستانی و زمستانی مردم و یا چارپایی که با آن کار می کنند یا بنده ی آنها را مفروشید.

کسی را برای گرفتن تازیانه مزنید.

به اموال هیچ کس، چه مسلمان نمازگزار و چه ذمی دست نزنید، مگر اسب و سلاحی نزد آنان بیابید که با آن بر مسلمانان تجاوز کنند، زیرا شایسته ی مسلمان نیست که اسب و سلاح را در دست دشمنان اسلام واگذارد تا سبب نیرومندی آنان علیه اسلام شود.

از خیرخواهی برای خویش دریغ مدارید.

از خوش رفتاری با سپاهیان و یاری رساندن به رعیت و تقویت دین باز مایستید.

آنچه در راه خدا بر شما واجب است به جا آورید.

زیرا خدای سبحان از ما و شما خواسته که تا می توانیم، سپاسش گوییم و با تمام نیرویمان یاریش دهیم.

هیچ نیرویی جز از جانب خدای تعالی نیست.

.

.

نامه 51

نهج البلاغه

.

.