نحوه برخورد با دنیا از منظر امامان معصوم علیهم السلام

 روایت اول)

معلی بن خنیس گوید: روزی به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آل فلان (بنی عباس) و نعمتهائی را که دارند به یاد آوردم و با خود گفتم: اگر این نعمت برای شما می بود ما هم با شما در عیش و خوشی بودیم

فرمود: هیهات ای معلی! اگر چنین می بود برای ما جز نگهبانی شبانه و تلاش روزانه و پوشاک زبر و درشت و خوراک سخت و بی خورش چیزی نبود، از این رو آن امر از ما برکنار شد. آیا تو دیده ئی که هرگز خدای تعالی بردن حقی را جز این نعمت قرار دهد.

روایت دوم)

زمانی که عاصم بن زیاد عبا پوشید و جا مه نرم را بیرون کرد و برادرش ربیع بن زیاد شکایت او را خدمت امیر المومنین علیه السلام اورد که او همسرش را غمگین نموده و فرزندانش را اندوهناک ساخته .

حضرت فرمود: عاصم را نزد من آورید او را خدمتش آوردند چون حضرت او را دید چهره در هم کشید و فرمود: از همسرت خجالت نکشیدی؟ به فرزندانت رحم نکردی؟ گمان می کنی که خدا چیزهای خوب و پاکیزه را برای تو حلال کرده و نمی خواهد از آنها استفاده کنی تو نزد خدا پست تر از آنی. مگر خدا نمی فرماید: «خدا زمین را برا استفاده مردم نهاد که در آن میوه و نخل غلافدار است.» سوره55/11 مگر خدا نمی فرماید: «دو دریا را گذاشت که به هم برسند  میانشان حائلی است که به هم تجاوز نکنندتا آنجا که فرماید: .. از آنها لوءلوء و مرجان بیرون می شود.» سوره55/22

به خدا سوگند که به کاربردن نعمت های خدا را با عمل نزد او محبوبتر است از به کار بردن آنها را با گفتار در صورتی که خدای عزوجل می فرماید: و اما نعمت پروردگارت را بازگو سوره93/11

عاصم گفت: یا امیرالمومنین! پس چرا خود شما به خوراک سخت و پوشاک درشت اکتفا نموده ئی؟

فرمود: وای بر تو!! همانا خدای عزوجل برپیشوایان  عدالت واجب ساخته که خود را در ردیف مردم ضعیف و ناتوان گیرند، تا فقر و تنگدستی فقیر را از جا به در نبرد . عاصم بن زیاد عبا را کنار گذاشت و جامه نرم در بر کرد.

.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

 علت «امیر المومنین» خواندن حضرت علی علیه السلام

احمد بن عمر گوید: از حضرت ابوالحسن علیه السلام پرسیدم: چرا آن حضرت امیر المومنین علیه السلام نامیده شد؟

فرمود: زیرا او مومنین را طعام علمی می دهد. مگر نشنیده ئی که خدا در کتابش می فرماید: و ما خانواده خود را طعام می دهیم. سوره12/آیه64

شرح: مار یمیر به معنی طعام دادن و آذوقه خوب برای خانواده تهیه کردن است. بنابراین کلمه امیر صیغه متکلم وحده از فعل مضارع است که در اثر کثرت استعمال  لقب آن حضرت گشته است مانند تابط شراً و ممکن است مقصود از روایت این باشد که حکام و زمامداران دیگر که امیر مردم هستند غذای جسمی و خواربار و آذوقه معاش آنها را منظم می کنند و در دسترس آنها می گذارند تا زندگی حیوانی آنها اداره شود ولی حکومت علی علیه السلام علاوه بر جنبه معاش مردم از نظر غذای روحی و زندگی علمی و معنوی افراد مورد توجه است و اختصاص به مومنین هم دارد زیرا تنها ایشانند که از علوم آن حضرت استفاده می کنند.

روایت دوم)

امیر المومنین علیه السلام فرمود: خدا مرا پیشوای خلقش قرارا داد و بر من واجب ساخت که درباره خود و خوراک و نوشابه و پوشاکم مانند مردم ضعیف و مستمند بر خود تنگ گیرم  تا فقیر از فقر من پیروی کند و ثروتمند به وسیله ثروتش سرکشی و طغیان ننماید.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

امام زمان(عجّ الله تعالی فرجه الشریف) را به چه عنوانی باید صدا کرد؟

عمر بن زاهر گوید: مردی از امام صادق علیه السلام پرسید که به امام قائم به عنوان امیر المومنان سلام می کنند؟

فرمود: نه، آن نام را خدا مخصوص امیر المومنین (علی بن ابی طالب) علیه السلام نموده پیش از او کسی بدان نام، نامیده نشده و بعد از او هم جز کافر آن نام را بر خود نبندد.

عرض کردم : قربانت پس چگونه بر او سلام کنند؟

فرمود: می گویند: السلام علیک یا بقیه الله؛ سپس این آیه را قرائت فرمود: اگر مومن هستید بقیه الله برای شما بهتر است. سوره 11/86

.

اصول کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

استثنا شدن امامان معصوم علیهم السلام

زید حشام گوید: شب جمعه ای بود و ما راه می رفتیم که امام صادق علیه السلام به من فرمود: قرآن بخوان، زیرا شب جمعه است.

من این آیه را خواندم :«ان یوم الفصل میقاتهم اجمعین. یوم لا یعنی مولی عن مولی شیئا و لا هم ینصرون. الا من رحم الله.» سوره44/آیه42

امام صادق علیه السلام فرمود: به خدا ما را خدا ترحم کرده و ما را خدا استثنا فرموده ولی ما از دوستان خود کارسازی کنیم.

.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

تیم وعدی (ابوبکر و عمر) و بنی امیه بر منبر پیامبرصلی الله علیه و آله

حضرت ابوالحسن علیه السلام فرمود: چون رسول خدا صلی الله علیه و آله در خواب دید که تیم وعدی (ابوبکر و عمر) و بنی امیه بر منبر او می نشینند او را هراس و غم گرفت. خدای تبارک و تعالی آیه قرآنی نازل فرمود تا مایه دلداریش باشد: و اذ قلنا للملائکه اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس ابی» سوره20/ آیه116

سپس به پیغمبر وحی فرستاد که :«ای محمد! من امر می کنم فرمان نمی برند پس اگر تو هم درباره وصی ات امر کردی و فرمانت نبردند بی تابی مکن.»

.

اصول کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

رابطه ایمان و کفر با ولایت

نعیم صحاف گوید: از امام صادق علیه السلام آیه «فمنکم کافر و منکم مومن» سوره 64/آیه 2را پرسیدم.

فرمود: خدای عزوجل ایمان و کفر مردم را با ولایت ما شناخت روزی که از ایشان پیمان گرفت و آنها به صورت صلب آدم علیه السلام بودند.

و نیز از آن حضرت این قول خدای عزوجل را پرسیدم  : «اطیعوا الله و اطیعوا الرسول فان تولیتم فانما علی رسولنا البلاغ المبین» سوره64/آیه 2.

فرمود: هان به خدا سوگند! پیشینینان شما هلاک نشدند و هیچ کس هم تا زمان قیام قائم ما عجل الله تعالی فرجه الشریف هلاک نشود جز به سبب ترک نمودن ولایت ما و انکار حق ما و رسول خدا صلی الله علیه و آله از دنیا نرفت تا حق ما را به گردن این امت ثابت و لازم ساخت و خدا هر که را بخواهد به راه راست هدایت کند.

.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

  بئر معطله و قصر مشید

موسی بن جعفرعلیه السلام درباره قول خدای تعالی : «و بئر معطله و قصر مشید» سوره22/آیه45  فرمود : چاه عاطل مانده امام ساکت است و کاخ برافراشته امام گویا است.

شرح : چاه عاطل مانده آن است که آب دارد و مردم از آن استفاده نمی کنند و تاویل نمودن امام ساکت را به آن تشبیهی است بسیار مناسب زیرا آب مایه حیات صوری و ظاهری و علم امام مایه حیات معنوی و روحانی است و همانگونه که بدبختی مردم گاهی سبب می شود که از آب موجود صاف و زلال استفاده نمی کنند گاهی هم شقاوت آنها سبب می شود که نتوانند از علم امام و رهبر خود استفاده کنند مانند زمان خانه نشینی امیر المومنین علیه السلام و زمان غیبت امام عصر عج الله تعالی فرجه الشریف و تشبیه امام ناطق به کاخ برافراشته نیز روشن و واضح است مانند زمان خلافت و حکومت آن حضرت و زمان ظهور امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف.

.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفویان

گفت و گوها پیرامون آیه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا : الذین یقیمون الصلاه و یوتون الزکاه و هم راکعون.»

امام صادق علیه السلام از پدرش و او از جدش علیهم السلام نقل می کند راجع به قول خدای عز و جل: «یعرفون نعمه الله ثم ینکرونها» سوره 16/ آیه 83 فرمود: چون آیه «انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا : الذین یقیمون الصلاه و یوتون الزکاه  و هم راکعون.» سوره5/ آیه 55 نازل شد. جمعی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله در مسجد مدینه انجمن کردند بعضی از آنها به بعض دیگر گفتند : درباره این آیه چه می گوئید؟

بعضی گفتند: اگر این آیه را انکار کنیم آیات دیگر را هم انکار کرده ایم و اگر به این ایمان آوریم این خود خواری ماست، زیرا پسر ابی طالب بر ما مسلط می شود

پس گفتند : ما یقین داریم که محمد در آنچه می گوید راستگوست ولی ما از او پیروی می کنیم و از علی نسبت به آنچه دستورمان می دهد فرمان نمی بریم آنگاه این آیه نازل شد «یعرفون نعمه الله ثم ینکرونها »  یعنی ولایت علی بن ابی طالب را میشناسند ولی بیشترشان نسبت به ولایت کافرند.

.

اصول کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

پدر و مادر حقیقی

اصبغ بن نباته از امیر المومنن علیه السلام راجع به قول خدای تعالی : «أن اشکرلی و لوالدیک الی المصیر» سوره 31/آیه14 پرسید.

حضرت فرمود: پدر و مادری که خدا سپاس گذاری ایشان را واجب کرده آنهایند که علم از آنها ترواش کند و حکت را به ارث گذارند و مردم به اطاعتشان مأمورند و خدا پس از آن فرماید: «سرانجام به سوی من است» سرانجام بندگان به سوی خدا است و راهنمایش  همان پدر و مادر هستند.

سپس خدا روی سخن را متوجه پسر خنتمه و رفیقش نمود (یعنی عمر و ابوبکر؛ زیرا خنتمه نام مادر عمر است) و نسبت به خاص و عام (پیغمبر و سایر مردم ) فرموده است: «و ان جاهداک علی ان تشرک بی» یعنی از پیش خود درباره وصی ات سخن گوئی و از آن که دستور اطاعتش داری برگردی از آنها فرمان مبر و سخنانشان را مشنو.

سپس سخن را متوجه پدر و مادر نموده و فرمود: «در دنیا به نیکی همدمشان باش» یعنی فضیلت آنها را به مردم بشناسان و به روش آنها دعوت کن و همین است معنی قول خدا «واتبع سبیل من اناب الی مرجعکم.» پس فرمود اول به سوی خدا و سپس به سوی ماست.

از خدا پروا کنید و نافرمانی این پدر و مادر نکنید زیرا خرسندی آنها خرسندی خدا و خشمشان خشم خداست.

شرح: تفسیر ظاهر آیه شریفه درباره سفارش نسبت به پدر و مادر جسمانی و سپاس گذاری از آنها و خوش رفتاری با ایشان است ولی تأویل آیه چنانکه امیر المومنین علیه السلام بیان می فرماید بر پدران روحانی که پیغمبر و اوصیاء آن حضرت باشند منطبق می شود. لیکن تطبیق جزئیات چنانکه مرحوم مجلسی می گوید: از غریب ترین تاویلات است و بر فرض صدورش از امیر المومنین علیه السلام از بطون عمیقه است و از ظاهر معنی لفظ دور است و کسی آن را داند که خود فرموده است.

.

اصول کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

معنای شجره طیّبه

عمر بن حریث گوید: قول خدای تعالی را : «کشجره طیبه اصلها ثابت و فرعها فی السماء» سوره۱۴/آیه ۲۴. از امام صادق علیه السلام  پرسیدم.

حضرت فرمود: رسول خدا صلی اله علیه و آله اصل و ریشه آن درخت است و امیر المومنین علیه السلام فرع(و تنه) آن و امامان از نسل آنها شاخه های آن و علم امامان ، میوه آن و شیعیان مومن ایشان برگهای آن است. آیا در آن درخت چیز زیاد دیگری هست؟

عرض کردم: نه، به خدا

فرمود: به خدا که چون مومنی متولد شود برگی در آن درخت پیدا می شود و چون مومنی می میرد برگی از آن درخت می افتد.

.

اصول کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

تأویل آیات به ولایت امامان معصوم علیهم السلام

روایت اول)

امام صادق علیه السلام درباره قول خدای عزوجلّ «الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله» سوره7: 43 ، فرمود: چون روز قیامت شود پیغمبر صلی الله علیه و آله و امیر الومنین و امامان از فرزندان او را بخوانند  و آنها برای (رسیدگی به حساب و شفاعت) مردم منصوب شوند؛ چون شیعیانشان آنها را ببینند، گویند : « الحمدلله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لولا ان هدانا الله» یعنی خدا ما را به ولایت امیر المومنین و امامان از فرزندانشان علیهم السلام رهبری فرمود.

روایت دوم)

امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای تعالی « و نضع الموازین القسط لیوم القیامه» سوره 21 ؛47 ، فرمود: آن ترازوها پیغمبران و اوصیاء ایشان علیهم السلام هستند.

رووایت سوم)

مفضل بن عمر گوید: از امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای تعالی «ائت بقرآن غیر هذا أو بدّله» سوره 10؛ 15 فرمود: می گفتند یا علی را عوض کن.

شرح: طبق این روایت مقصود مشرکین و منافقین این بود که اگر می خواهی ما به تو ایمان آوریم آیاتی که راجع به فضیلت علی علیه السلام است عوض کن؛ یعنی فضیلت دیگران را به جای او بگذار یا اصلا قرآنی بیاور غیر این قرآن.

روایت سوم)

ادریس بن عبدالله گوید: از امام صادق علیه السلام تفسیر این آیه را پرسیدم : «ما سلککم فی سقر؟ قالوا لم نک من المصلین» سوره 74؛ 42 فرمود: مقصود این است که پیروی نکردیم از امامانی که خدای تبارک تعالی درباره ایشان فرموده است :«والسابقون السابقون اولئک المقربون» سوره 56/11 مگر نمی بینی که مردم اسبی را که در مسابقه پشت سر سابق است مصلّی نامند؟ همین معنی مقصود است در آنجا که فرماید «ما از مصلین نبودیم» یعنی پیرو پیشروان نبودیم.

شرح: امام صادق علیه السلام هم در روایت اسب اول را سابق و اسب دوم را مصلی بیان نوده و معنی مقصود را طبق این اصطلاح بیان فرموده است زیرا سابقون در سوره واقعه به ائمه علیهم السلام تفسیر شده است و مصلی هم طبق اصطلاح این مسابقه به معنی پیرو و دنبال و دومین است، پس معنی آیه این است که بهشتیان از دوزخیان پرسند برای چه به دوزخ درآمدید؟

جواب گویند: برای اینکه از امامان خود پیروی نکردیم و این تأویل بسیار مناسب است با معنی لغوی و اصطلاحی لفظ مصلّی و هم با تفسیری که مفسرین در معنی آیه گفته اند زیرا نماز گزاردن با پیروی از ائمّه به وجود می آید و کامل می شود.

روایت چهارم)

امام باقر علیه السلام درباره قول خدای عزوجلّ  «و أن لو استقاموا علی الطریقه لأسقیناهم ماء  غدقا» سوره72/16 فرمود: خدا می فرماید: ایمان را در دلشان جایگزین کنیم و طریقه همان ولایت علی بن ابی طالب  و اوصیاء او علیهم السلام است.

روایت پنجم) 

محمد بن مسلم گوید: از امام صادق علیه السلام راجع به قول خدای عزوجلّ «الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا  » سوره41/30 پرسیدم. امام علیه السلام  فرمود: یعنی آنها که بر ولایت امامان یکی پس از دیگری استقامت کردند. «فرشتگانت بر ایشان نازل شوند که بیم مدارید و غم مخورید و به بهشتی که وعده یافته اید شادمان باشد.»

روایت ششم)

ابوحمزه گوید: از امام باقر علیه السلام قول خدای تعالی را : «قل انما أعظکم بواحده» سوره34/46 پرسیدم ، فرمود: یعنی تنها شما را به ولایت علی علیه السلام اندرز می دهم، ولایت علی همان یک اندرزی است که خدای تبارک تعالی می فرماید: :«فقط یک اندرز به شما می دهم.»

روایت هفتم)

امام صادق علیه السلام درباره قول خدای عزوجل : «ان الذین آمنوا ثم کفروا ثم آمنوا ثم کفروا ثم ازدادوا کفرا لن تقبل توبتهم» سوره 4/ 137

فرمود: این آیه درباره فلان و فلان و فلان (خلفا سه گانه) نازل شده که در اول امر پیغمبر صلی الله علیه و آله ایمان اوردند و چون ولایت (علی علیه السلام) به آنها عرضه شد انکار کردند همان زمان که پیغمبرصلی الله علیه و آله فرمود: هرکس من مولای او هستم این علی مولای او است سپس به وسیله بیعت کردن با امیر المومنین علیه السلام ایمان اوردند و بعد چون رسول خدا صلی الله علیه و آله درگذشت کافر شدند و بر بیعت خود پایداری نکردند سپس به وسیله بیعت گرفتن برای خود از کسانی که با امیر المومنین علیه السلام بیعت کرده بودند بر کفر خود افزودند پس در ایشان اثری از ایمان باقب نماند.

روایت هفتم)

امام صادق علیه السلام درباره قول خدای عزوجلّ :«ان الذین ارتدوا علی أدبارهم من بعد ما تبین لهم الهدی» سوره47/25 فرمود: ایشان فلان و فلان و فلان هستند که با ترک گفتن ولایت امیر المومنین علیه السلام از ایمان برگشتند.

راوی گوید من عرض کردم: خدای تعالی فرماید: «ذلک بانهم قالوا للذین کرهوا ما نزل الله سنطیعکم فی بعض الامر» فرمود: به خدا این آیه درباره آن دو نفر(اولی و دومی) و پیروان ایشان نازل شده است و آن قول خدای عزوجل است که جبرئیل علیه السلام بر محمد صلی الله و آله نازل کرده : «این بدان جهت بود که انها به کسانی که آنچه را خدا نازل کرده (درباره علی علیه السلام) ناپسند دارند گویند در بعضی از امور اطاعت شما خواهیم کرد.»

سپس امام فرمود: آنها بنی امیه را به پیمان خود دعوت کردند که بعد از پیغمبر صلی الله علیه و آله امر امامت را در خاندان ما نگذارند و از خمس چیزی به ما ندهند و گفتند اگر خمس را به آنها دهیم به چیزی احتیاج نخواهند داشت و از نبودن امر امامت در میان آنها باک ندارند. بنی امیه به انها گفتند : ما شما را در بعضی از آنچه دعوتمان می کنید اطاعت می کنیم و آن موضوع خمس است که به آنها چیزی ندهیم.

و اینکه خدا فرماید: «کرهوا ما نزل الله» آنچه را خدا نازل کرده ولایت امیر المومنین علیه السلام است که بر خلقش واجب ساخته و ابوعبیده همراه انها و کاتب پیمان نامه ایشان بود. خدا (درباره پیمان سری آنها این آیه) نازل فرمود: «أم أبرموا أمراً فانا مبرمون أام یحسبون انا لا نسمع سرّ هم و نجواهم … » سوره 43/80

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

حدیث صعب و مستصعب ائمّه

روایت اول)

امام باقر (علیه السلام) فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله  فرمود: حدیث آل محمد  صعب و مستصعب است جز فرشته مقرب یا پیغمبر مرسل یا بنده ای که خدا دلش را به ایمان آزموده .

پس هر حدیثی که از آل محمد صلی الله علیه و آله به شما رسید و در برابر آن آرامش دل یافتید و آن را آشنا دیدید، بپذیرید و هر حدیثی را که دلتان از آن رمید و ناآشنایش دیدید، آنرا به خدا و پیغمبر و عالم آل محمد صلی الله علیه و آله رد کنید . همانا هلاک شده کسی است که حدیثی را که تحمل ندارد برایش بازگو کنند و او بگوید به خدا این چنین نیست به خدا این چنین نیست و انکار مساوی کفر است.

روایت دوم)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: روزی نزد علی بن الحسین علیه السلام سخن از تقیه پیش آمد آن حضرت فرمود: به خدا اگر ابوذر می دانست آنچه در دل سلمان بوده او را می کشت در صورتی که پیغمبر صلی الله علیه و آله میان آن دو برادری برقرار کرد. پس درباره مردم دیگر چه گمان دارید؟ همانا علم علما صعب و مستصعب است. جز پیغمبر مرسل یا فرشته مقرب یا بنده مومنی ای که خدا دلش را به ایمان آزموده طاقت تحمل آن را ندارد سپس فرمود: و سلمان از این رو از جمله علماء شد که او مردیست از خانواده ما و از این جهت او را در ردیف علماء آوردم.

شرح: چنانچه سلمان رضی الله عنه در خطبه خود گوید: علم زیادی به من عطا شده اگر همه آنچه را می دانم یه شما بگویم دسته ای گویند: سلمان دیوانه شده و دسته اس گویند: خدایا کشنده سلمان را بیامرز.

 روایت سوم)

امام صادق علیه السلام فرمود: حدیث ما صعب و مستصعب است، تحمل آن را ندارد جز سینه های نورانی یا دلهای سالم یا اخلاق نیکو. همانا خدا از شیعیان ما پیمان (به ولایت ما) گرفت چنانکه از بنی آدم (به ربوبیت خود) پیمان گرفت. و فرمود: «آیا من پروردگار شما نیستم؟» پس هر که نسبت یه ما وفا کند خدا بهشت را به او پاداش دهد و هرکه ما را دشمن دارد و حق ما را به ما نرساند همیشه جاوردان در دوزخ است.

 .

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

سرچشمه علم بشریت از کجاست؟

روایت اول)

صاحب دیلم گوید: شنیدم امام جعفر صادق (علیه السلام) هنگامی که جماعتی از اهل کوفه خدمتش بودند، می فرمود:

شگفتا! از این مردم که علم را از از رسول خدا صلی الله علیه و آله گرفتند و به آن عمل کردند و هدایت شدند و باز عقیده دارند که اهل بیتش علم او را فرا نگرفته اند. ما هستیم اهل بیت و ذریه او که وحی خدا در منازل ما فرود آمده و علم از ما به ایشان رسیده است. آیا عقیده دارند که آنها دانستند و هدایت یافتند و ما ندانستیم و گمراه شدیم؟! چنین چیزی محال است.

شرح: مجلسی (ره) در اینجا به مناسبت  برای دلیل أعلم بودن امیر المومنین (علیه السلام) از ابوبکر و سایر صحابه از قول ابن خطیب أعلم علماء اشعریین چنین گوید:

علی از نظر سرشت و فطرت در نهایت هوش و فهم و استعداد بود و به تحصیل علم کمال اشتیاق داشت و پیغمیر صلی الله علیه و آله هم به تعلیم و تربیت او نهایت علاقه و اشتیاق را نشان می داد و علی از کودکی همیشه همراه پیغمبر صلی الله علیه و آله بود، پیداست که چنین شاگردی در مکتب چنان استادی به بالاترین مقام علمی خواهد رسید و اما ابوبکر در پیری خدمت پیغمبر صلی الله علیه و آله رسید و آن هم گاهی شبانه روزی یک مرتبه و در مدت کوتاهی.

همین دلیل را نسبت به یازده نفر از اولاد امیر المومنین(علیه السلام) می توان جاری ساخت؛ زیرا هر یک از آنان علاوه بر جنبه وراثت علم از پیغمبر در خانه پدر خود وزیر دست او تربیت یافته اند.

 از این روایت استفاده می شود که در زمان آن حضرت مردمی بیشعور و یا مغرض بوده اند که علاوه بر اینکه ابوحنیفه و امثالش را بر آن حضرت ترجیح می دادند، نسبت جهالت و گمراهی هم به آن حضرت می داده اند.

روایت دوم)

زراره گوید: خدمت امام باقر (علیه السلام) بودم که مردی از اهل کوفه از آن حضرت راجع به قول امیرالمومنین (علیه السلام) : «هرچه خواهید از من بپرسید هر چه زا من است به شما خبر می دهم.» سوال کرد، حضرت فرمود: هیچ کس علمی ندارد جز آنچه از امیر المومنین (علیه السلام) استفاده شده است. مردم هر کجا خواهند بروند به خدا علم درست جز اینجا نیست.(و با دست اشاره به خانه خود کرد.)

روایت سوم)

ابوبصیر گوید: از امام باقر (علیه السلام) پرسیدم: شهادت زنازاده نافذ است؟

فرمود: نه،

عرض کردم: حکم بن عتیبه عقیده دارد که پذیرفته و نافذ است.

فرمود : خدا گناهش را نیامرزد. خدا به حکم نفرمود: «قرآن برای تو و قومت یادآور است.»

پس حکم به راست رود و به چپ رود به خدا دانش جز اط خاندانی که جبرئیل (علیه السلام) بر آنها نازل شده، بدست نیاید.

روایت چهارم)

مخزومی گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) نشسته بودیم که عباد بن کثیر خداپرست بصریان و ابن شریح فقیه اهل مکه وراد شدند: و میمون قداح غلام امام باقر علیه السلام هم خدمتش بود.

عباد بن کثیر از امام پرسید و عرض کرد: ای ابا عبدالله ! رسول خدا صلی الله علیه و آله در چند پارچه کفن شد؟

فرمود: در سه پارچه: دو پارچه صحاری (صحار قریه ای در یمن) و یک پارچه  حبره (که نوعی بر یمنی است) و برد مکیاب بود.

عباد بن کثیر از این سخن روی در هم کشید .

امام صادق  علیه السلام فرمود: درخت خرمای مریم علیها السلام (که پس از زائیدن عیسی مأمور به خوردن از آن شد) خرمای عجوره (بهترین نوع خرما) بود. و از آسمان فرود آمد پس هر چه از ریشه روئید عجوره  شد و آنچه هسته اس  از این سو و آن سو گرفته شد و کاشته شد لون (خرمای پست) گردید.

چون از نزد حضرت بیرون رفتند عباد بن کثیر  به ابن شریح گفت: به خدا من نفهمیدم این چه مثلی بود که امام صادق علیه السلام برای من بیان کرد.

ابن شریح گفت: این غلام _میمون قداح_ به تو خبر می دهد؛ زیرا او از آنهاست.(چون که در خانه آنها بزرگ شده)

میمون گفت: فرمایش او را نفهمیدی؟

گفت نه به خدا

گفت : او مَثل خودش را برای تو بیان کرد و به تو خبر داد که او فرزند رسول خدا صلی الله علیه و آله است و علم پیغمبر  نزد آنهاست پس آنچه از نزد آنها آید درست است و آنچه از نزد دیگران آید از این سو و آن سو گرد آمده است.

 .

کافی، ج۲

ترجمه مصطفوی

.

نحوه حکم دادن امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) در زمان ظهور

روایت اول)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: … ای ابا عبیده! زمانی که قائم آل محمد(علیه السلام) قیام کند به حکم داوود و سلیمان حکم دهد و گواه نطلبد.

شرح:

علامه مجلسی در کتاب مرآت العقول (ج1-ص297) گوید: شیخ مفید قدس سره در کتاب المسائل فرموده است: امام می تواند طبق علم و یقین خود حکم کند، چنانکه طبق ظاهر شهادتها حکم می کند و هرگاه بداند حقیقت و واقع برخلاف  شهادت گواهان است، گواهی آنها را رد می کند و طبق آنچه خدا به او فهمانیده حکم می کند و به عقیده من ممکن است گاهی حقیقت و باطن امر از امام پنهان شود و طبق ظاهر حکم کند اگرچه برخلاف واقع و حقیقتی باشد که خدا ان را می داند و ممکن است خدا امام را آگاه کند و گواه راست گو را از دروغگو برایش مشخص سازد و حقیقت حال از امام پوشیده نگردد . این امور بسته به الطاف و مصالحی است که کسی جز خدای عزوجل ان را نداند.

روایت دوم) 

امام صادق (علیه السلام) می فرمود: دنیا پایان نیابد تا آنکه مردی از فرزندان من بیرون آید که طبق حکومت آل داوود حکم گند. گواه نخواهد و حق هرکس را به او عطا کند.

روایت سوم)

عمار ساباطی گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: ائمه چه مقامی دارند؟

فرمود: مانند مقام ذی القرنین و یوشع و آصف همدم سلیمان.

(گفتم): به چه حکم می کنید؟

فرمود: به حکم خدا و حکم آل داوود و حکم محمد صلی الله علیه و اله و آن را روح القدس به ما القا می کند.

 .

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

رابطه اجنّه با ائمه (علیهم السلام)

سعد اسکاف گوید: راجع به بعضی کارهای خود به منزل امام باقر (علیه السلام) رفتم.

(هر چه می خواستم وارد اتاق شوم) می فرمود: عجله مکن .

تا انکه آفتاب مرا سوخت و هر جا سایه می رفت، می رفتم ناگاه برخلاف انتظار اشخاصی از اتاق خارج شده  به سوی من آمدند  که مانند ملخ های زرد بودند و پوستین در برکرده  از کثرت عبادت لاغر شده بوند به خدا که از سیمای زیبای انها وضع خود را فراموش کردم. چون خدمتش رسیدم به من فرمود: گویا تو را نارحت کردم.

عرض کردم: آری، به خدا من از وضع خود فراموش کردم اشخاصی از نزد من گذشتند همه یکنواخت و من مردمی خوش قیافه تر از آنها ندیده بودم  آنها مانند ملخ های زرد بودند و عبادت لاغرشان کرده بود.

فرمود: ای سعد! آنها را دیدی؟

گفتم: آری.

فرمود: ایشان برادران تو از طایفه جن هستند.

عرض کردم: خدمت شما می آیند؟

فرمود: آری می آیند و مسائل دینی و حلال و  حرام خود را از ما می پرسد.

. 

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

فرشتگان در منزل ائمه (علیهم السلام)

روایت اول)

مسمع کردنی بصری گوید: من در شبانه روز بیش از یک مرتبه غذا نمی خورم . گاهی از امام صادق (علیه السلام) اجازه شرف یابی حضورش را می گرفتم که فکر می کردم سفره برچیده شده و حضرت را در برابر سفره نخواهم دید (تا مبادا امر به خوردن کند و مرا زیان دهد) ولی چون وارد می شدم سفره می طلبید من هم همراه حضرت غذا می خوردم و از آن ناراحت نمی شدم ولی هرگاه در منزل دیگری غذا روی غذا می خوردم آرام نمی گرفتم و از نفخ شکم خوابم نمی برد.

من این مطلب را به حضرت یادآور شدم و گزارش دادم که هر گاه نزد او غذا می خورم آزارم می دهد.

فرمود: ای ابا سیار! تو غذای مردم صالحی را می خوری که فرشتگان با آنها روی فرششان مصاحفه می کنند.

عرض کردم: برای شما آشکار هم می شوند؟

حضرت دست خود را به یکی از کودکانش کشید و فرمود: آنها نسبت به کودکان ما از ما مهربانترند.

روایت دوم)

ابوحمزه ثمالی گوید: خدمت حضرت علی بن الحسین علیهما السلام رسیدم. ساعتی در حیاط توقف کردم و سپس وارد اتاق شدم. حضرت چیزی از زمین برچید و دستش را پشت پرده می برد و به کسی که در آن اطاق بود، می داد.

من عرض کردم : قربانت چیست که می بینم و برمی چینی؟

فرمود: زیادی هائی از پر فرشتگان است که چون از نزد ما می روند آنها را جمع می کنیم. و تسبیح (بازوبند) فرزندان خود می کنیم.

عرض کردم: قربانت! فرشتگان نزد شما می آیند؟

فرمود:  ای اباحمزه! آنها روی متکاها جا را بر ما تنگ می کنند.

روایت سوم)

موسی بن جعفر (علیه السلام) فرمود: فرشته ئی نیست که خدایش برای امری به زمین فرو فرستد جز اینکه ابتدا نزد امام آید و آن را به او عرض کند. و رفت و آمد ملائکه از نزد خدای تبارک و تعالی به سوی صاحب الامر است.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

عرضه ولایت مداری و دوستی به ائمه

سدیر گوید: زمانی که امام باقر (علیه السلام) وارد مسجد الحرام می شد و من خارج می شدم دست مرا گرفت و رو به کعبه ایستاد و فرمود: ای سدیر! همانا مردم مأمور شدند که نزد این سنگ ها(کعبه) آیند و گرد آن طواف کنند، سپس نزد ما آیند و ولایت  خود را نسبت به ما اعلام دارند و همین است گفته خدا «همانا من آمرزیده ام آنکه را ایمان آورد و کار شایسته کند و سپس رهبری شود.» 82/20

آنگاه دست به سینه اش اشاره کرد و فرمود : به سوی ولایت.

سپس فرمود: ای سدیر: کسانی که مردم را از دین خدا جلوگیر می شوند به تو می نماییم. آنگاه به ابوحنیفه و سفیان ثوری که درآن زمان جلوگیر دین خدا بودند و در مسجد حلقه زده بوند نگریست و فرمود:

اینهایند که بدون هدایت از جانب خدا و سندی آشکار از دین خدا جلوگیری می کنند. همانا این پلیدان اگر در خانه های خود نشینند، مردم به گردش افتند و چون کسی را که از خدای تبارک و تعالی و رسولش به آنها خبر دهد نزد ما آیند تا ما به آنها از خدای تبارک و تعالی و رسولش خبر دهم.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

مرتبه کامل ایمان

امام صادق (علیه السلام) می فرمود: هرکه را خوش آید که تمام مراتب ایمان را کامل کند، باید بگوید : گفتار من نسبت به هر موضوعی گفتار آل محمد است در آنچه (به واسطه تقیه یا عدم فهم مخاطب) پنهان کنند و در آنچه آشکار دارند در آنچه از ایشان به من برسد و در آنچه به من نرسد.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

مقصود از تسلیم شدن 

روایت اول)

سدیر گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: من دوستان شما را در حالی ترک گفتم (و به سوی شما آمدم) که اختلاف داشتند و از یکدیگر بیزارری می جستند.

فرمود: تو را با وضع آنها چکار؟ همانا مردم سه تکلیف دارند: شناختن ائمه و تسلیم بودن در برابر آنها و ارجاع اختلافات خود به ایشان.

روایت دوم)

امام صادق (علیه السلام) فرمود: اگر مردمی خدای یگانه بی شریک را عبادت کنند و نماز گزارند و زکات دهند و حج خانه خدا به جا آرند و ماه رمضان را روزه دارند و پس از همه اینها نسبت به چیزی که خدا یا رسولش کرده بگویند: «چرا برخلاف این نکرد؟» یا این معنی را در دل خود احساس کنند، به همین سبب مشرک باشند.

 سپس این آیه را تلاوت فرمود: «نه، به پروردگارت سوگند ایمان ندارند تا تو را در اختلافات خویش حاکم کنند، سپس در دلهای خویش از آنچه حکم کرده ای ملال و گرفتگی نیابند و بی چون و چرا گردن نهند» 65/4

سپس امام صادق علیه السلام فرمود: بر شما باد به تسلیم.

حقیقت تسلیم

روایت سوم)

زید شحام گوید: به امام صادق(علیه السلام) عرض کردم : در نزد ما مردی است که نامش «کلیب» است او هر دستوری که از شما می رسد می گوید من تسلیمم از این رو ما او را «کلیب تسلیم» نامیده ایم.

حضرت به او رحمت فرستاد و سپس فرمود: می دانید تسلیم چیست؟ ما سکوت کردیم.

خودش فرمود: به خدا تسلیم فروتنی است . خدای عزوجل فرماید: «کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته کردند و د ر برابر پروزدگارشان فروتنی نمودند. 23/11»

روایت چهارم)

کامل تمار گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: «به راستی که مومنان رستگارانند 1/23» میدانی کیانند؟

عرض کردم: شما بهتر می دانید.

فرمود : به راستی که مومنان تسلیم شوندگان رستگارانند، تسلیم شوندگان همان نجبایند، پس مومن غریب است و خوش به حال غریبان.(یعنی چون مومن با  تسلیم کمیاب است پس او غریب است، زیرا هم انس ندارد و انسش تنها با خداست.)

روایت پنجم)

امام صادق (علیه السلام) می فرمود: هرکه را خوش آید که تمام مراتب ایمان را کامل کند، باید بگوید : گفتار من نسبت به هر موضوعی گفتار آل محمد است در آنچه (به واسطه تقیه یا عدم فهم مخاطب) پنهان کنند و در آنچه آشکار دارند در آنچه از ایشان به من برسد و در آنچه به من نرسد.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

غسل دادن ائمه

ابومعمر گوید: از امام رضا(علیه السلام)  پرسیدم که امام را امام غسل می دهد؟

فرمود: سنتی است از موسی بن عمران(علیه السلام).

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

تفاوت روح با فرشتگان

امام صادق علیه السلام : … روح بزرگتر از جبرئیل است. جبرئیل از جنس فرشتگان است و روح مخلوقی است بزرگتر از فرشتگان . مگر نه این است که خدای تبارک تعای فرماید: «فرشتگان و روح فرود آید.» قدر/ 5

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

نحوه آفرینش امام معصوم و پیروان آنها

روایت اول)

امیر المومنین علی (علیه السلام) فرمود: برای خدا نهریست نزد عرش و نزد آن نهر نوری است که خدایش فروزان ساخته و در دو جانب نهر دو روح آفریده شده : روح القدس و روح وابسته به امر خدا. 

برای خدا دوطینت (سرشت، گِل) است: پنج تای آنها از بهشت است و پنج تای دیگر از زمین.

آنگاه بهشتی و زمینی را تفسیر نمود. سپس فرمود: هر پیغمبر و فرشته ای را که خدا پس از پیغمبر سرشته است یکی از این دو روح را در او دمیده و پیغمبر صلی الله علیه و آله را نیز از یکی از آن دو قسم طینت سرشته است به جز ما خاندان.

راوی گوید: به موسی بن جعفر (علیه السلام) عرض کردم: سرشتن چیست؟ فرمود: آفریدن است. همانا خدای عزوجل ما خاندان را از آن ده طینت آفرید و از هر دو روح در ما دمید، وه ! چه طینت پاکیزه ئی!!

و دیگری از ابوالصامت روایت کرده که امام (علیه السلام) (در تفسیر بهشتی و زمینی) فرمود: طینت بهشتی: بهشت عدن و بهشت مأوی و بهشت نعیم و فردوس و خلد است.

 طینت زمینی : مکه و مدینه و کوفه و بیت المقدس و حائر (امام حسین علیه السلام) است.

روایت دوم) 

امام صادق (علیه السلام) فرمود: خدا ما را از علیین آفرید و ارواح ما را از بالاتر آن آفرید و ارواح شیعیان ما را از علیین آفرید و پیکرشان را از پائیین آن آفرید پس قرابت ما و آنها از این جهت است و دلهای ایشان مشتاق ماست.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

روایت اول)

ابن ابی نصر گوید: حضرت ابوالحسن (علیه السلام) درباره قول خدای عزوجلّ  «گمراه تر از آنکه هوس خویش را بدون هدایت خدا پیروی کند» کیست؟ سوره28-آیه50

فرمود: یعنی کسی که رأیش دینش باشد، بدون امامی از ائمه هدی.

شرح: یعنی امامی را که خدا رهبر و هادی او قرار داده، رها کند و طبق رأی و سلیقه خویش برای خود امامی بتراشد و در اصول و فروع دین به قیاس و استحسان و نظرات شخصی خویش اکتفا کند.

روایت دوم)

محمد بن مسلم گوید: شنیدم امام باقر (علیه السلام) می فرمود:

هرکه دینداری خدا کند با عبادتی که خود را در آن به زحمت افکند ولی پیشوائی از جانب خدا برای خود نگرفته باشد، کوشش او پذیرفته نیست و او گمراه است و سرگردان و خدا کرداراو را ناپسند دارد.

حکایت او حکایت گوسفندی است که از چوپان و گله خویش گم شود و تمام روز را با تلاش در رفت و آمد باشد و چون شب بر او پرده افکند گله ئی را که از چوپان خودش نیست، ببیند به سوی آن گراید و به آن فریب خورد و در خوابگاه آن گله بخوابد.

هنگامی که چوپان گله خود را حرکت دهد ، آن چوپان و گله را ناشناس ببیند. باز با شتاب و سرگردانی در جست و جوی چوپان و گله خود خود برآید . گوسفندانی را با چوپانش ببیند، به سوی آن گراید و بدان فریفته شود چوپان هم او را فریاد زند که بیا و به چوپان و گله خود بپیوند که تو از چوپان و گله خود گمگشته و سرگردانی ، آن گوسفند هراسان و سرگردان و تنها به این سو و آن سو زند و چوپانی هم ندارد که به چراگاهش رهبری کند یا به منزلش رساند.

در همین هنگام گرگ گم شدن او را مغتنم شمارد و او را بخورد . چنین است به خدا ای محمد! حال کسی که از جمله این امت باشد و او را امامی آشکار و عادل از طرف خدای عزوجل نباشد او گمشده و گمراه است و اگر بر این حال بمیرد با کفر و نفاق مرده است.

روایت سوم)

امام باقر(علیه السلام): خدای تبارک و تعالی فرموده است: هر آینه عذاب می کنم هر رعیتی را که در اسلام با پیروی از امام ستمگر یکه از جانب خدا نیست دینداری کند اگرچه آن رعیت نسبت به اعمال خود نیکوکار و پرهیزگار باشد و هر آینه در می گذرم از هر رعیتی که در اسلام با پیروی از امام عادل از جانب خئا دینداری کند، اگرچه آن رعیت نسبت به خود ستمگر و بدکردار باشد.

شرح:  اسلام پس از وفات پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله افرادی با دعا برخاسته و پس از اندکی حکمفرمائی با زور و سر نیزه خویشتن و پیروان خویش را مفتضح و رسوا نمود ه و لعنت و نفرین را از بازمادگان برای خود به یادگار گذاشته اند. مردمی که در حزب چنین افراد نام نویسی کنند و در شمار آنها درآیند و بر عده آنها بیفزایند و موجب مزید شوکت و فدرتشان گردند اگرچه از نظر وظیفه شناسی مردمی نیکوکار و با تقوی باشند؛ به این معنی که فقط اسم خود را در لیست آنها نوشته و به مرام نامه و اساسنامه و مقررات حزبی آنها رفتار نمی کنند، بلکه در وظایف شخصی و اجتماعی پیرو مقررات اسلام اند.

اینگونه افراد در نظر خدا منفور و مبغوض  و محکوم به عذاب و عقوبت می باشند؛ زیرا همان یک عمل به ظاهر کوچک وسیله ترویج باطل و مسلط ساختن شخص غاصب و ستمگر را بر افراد مسلمان و پایمال نمودن حقوق و جدود خدا  و مسلمانان و در نتیجه موچب ضعف و اضمحلال مقررات دین اسلام و خانه نشین پیشوای بر حق می گردد.

کسی که از امام حق پیروی کند و در اعمال شخصی خود مرتکب گناه و آلودگی شود پیداست که او به واسطه اینکه در مقدمه و سرلوحه  اعمالش سطر درخشانی به نام ولایت و تعهد  پیروی از امامان عادل و منصوب از جانب خدا را ثبت کرده و از پیشوای گمراه کننده و منحرف رو گردان شده است در نتیجه بر عده مومنین افزوده  و از اهل باطل کاسته و به اندازه یک تن نیروی اسلام و حقیقت را تقویت کرده و نیروی نفاق و باطل را تضعیف  و تخریب کرده و شایسته و سزاوار است که عفو و بخشش الهی آلودگی هها ی کوچکش را فرایرد  و خداوند حکیم و مهربان به واسطه یک عمل مهم و با ارزش او از چندین خطا و لغزش دیگرش درگذرد.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

نشانه انتقال امامت به امام بعدی

هارون بن فضیل گوید: روز وفات حضرت ابوجعفر (امام جواد) علیه السلام ابوالحسن علی بن محمد (النقی) را دیدم، فرمود:« انا لله و انا الیه راجعون» ابی جعفر علیه السلام درگذشت.

به حضرت عرض شد: از کجا دانستید؟

فرمود: زیرا فروتنی و خضوعی نسبت به خدا در دلم افتاد که برایم سابقه نداشت.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

تفاوت دینداری بین عجم و عرب

 امام رضا (علیه السلام):

خدای تبارک و تعالی از زمانی که پیغمبرش صلی الله علیه و آله را قبض روح فرموده تا همیشه، این دین را به عجم زادگان می بخشد و منت می گذارد و از خویشان پیغمبرش صلی الله علیه و آله باز می دارد. همواره به عجم زادگان عطا می کند و از خویشان پیغمبرش باز می دارد… .

شرح: مجلسی علیه الرحمه گوید: این روایت دلالت دارد که عجم از لحاظ ایمان بر عرب شرافت دارد … در تفسیر علی بن ابراهیم در ضمن آیه «و او نزلنا علی بعض الاعجمین فقرأ علیهم ما کانوا به مومنین» روایتی از امام صادق (علیه السلام) نقل می کند که فرمود: اگر قرآن بر عجم نازل می شد عرب به آن ایمان نمی آورد ولی بر عرب نازل شد و عجم بدان ایمان آورد… و پیغمبر صلی الله علیه و آله فرمود: اگر دین از دسترس بشر اوج گرفته و نزد ستاره ثریا باشد مردانی از عجم به آن دست پیدا کنند.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

سنت جاری چهار پیغمبر در امامان (علیهم السلام)

گویا مراد به سنت چهار پیغمبر روایتی است که شیخ صدوق در اکمال الدین از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده و حاصلش این است:

صاحب الامر را چهار سنت از چهار پیغمبر است:

1-ترس و انتظار از موسی علیه السلام.

2- زندان و غیبت از یوسف علیه السلام.

3- گفته مردم که او مرده است و نمرده اشد از عیسی علیه السلام.

4- قیام به شمشیر از محمد صلی اله علیه و آله.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

امام صادق (علیه السلام):

همانا علی (بن ابیطالب) علیه السلام عالم بود و علم به ارث می رسد و هیچ عالمی نمیرد جز اینکه پس از وی کسی باشد که مانند علم او یا آنچه خدا خواهد (کمتر یا بیشتر) بداند.

.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

.

سه ویژگی امام که مختص اوست:

امام صادق (علیه السلام): صاحب امر امامت به سه خصلت شناخته می شود که مختص اوست و در غیر او است:

1- او نسبت به امام پیشین سزاوارتر (نزدیکتر و منسوبتر) از سایر مردم است.

2- وصی او است.

3- سلاح و وصیت پیغمبر صلی الله علیه و آله نزد اوست.

.

کافی ج2

ترجمه مصطفوی

.

وظیفه مردم بعد از درگذشت امام

یعقوب بن شعیب گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: چون برای امام پیش آمدی کند، مردم چه کنند؟

فرمود: قول خدای عزوجل کجاست که می فرماید: «چرا از هر گروه از مومنین دسته ئی سفر نکنند تا درباره دین دانش آموزند و چون بازگشتند قوم خویش را بیم دهند شاید آنها بترسند.» 

سفر کنندگان تا زمانی که دنبال طلب دانشند، معذور ند و آنها که در انتظارند تا زمان بازگشت رفقای خود معذورند.

شرح: به قرینه سوال و جواب، مراد این است که چون امام وفات کند، بر مومنینی که در بلد امام نیستند لازم است از میان خود عده ای را انتخاب کرده برای تعیین امام به آن شهر بفرستد و تا زمانی که به آنجا نرسیده و در بلا تکلیفی به سر می برند از نداشتن امام و پیشوا معذورند و همچنین کسانی که ایشان را فرستاده اند تا زمان رسیدن خبر به آنها معذورند.

.

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

.

عبدالرحمن بن ابی عبدالله گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: منکر امر امامت از خاندان بنی هاشم و دیگران برابرند؟

فرمود: مگو منکر بلکه بگو جاحد از خاندان بنی هاشم و دیگران.

شرح: فرق منکر و جاحد این است که : منکر در برابر عارف و عالم به کار می رود یعنی کسی که چیزی را نشناخته و ندانسته است چنانکه  در سوره یوسف آیه 58 آنها را شناخت و آنها یوسف را منکر بودند(فعرفهم و هم له منکرون) شاهد ان است. اما جاحد کسی است که مطلبی را فهمیده و دانسته  ردّ کند و نپذیرد.

ابن ابی نصر گوید: به حضرت رضا علیه السلام عرض کردم: آنکه جاحد باشد از خاندان شما با دیگران برابر است ؟

فرمود: برای جاحد از خاندان ما دو گناه و برای نیکوکار دو ثواب است.

.

اصول کافی، جلد2

ترجمه مصطفوی

.

ابن ابی یعفور گوید: شنیدم امام صادق علیه السلام می فرمود: 

سه گروه هستند که در روز قیامت خدا با آنها سخن نگوید و پاکشان نکند و عذابی دردناک دارند:

1- هرکه ادعاء امامت از طرف خدا کند و حق نداشته باشد.

2- کسی که امام از طرف خدا را انکار کند.

3- آنکه معتقد باشد که این دو از اسلام بهره ئی دارند.

.

جلد2

اصول کافی

.

ترجمه مصطفوی

تعیین وقت ظهور

روایت اول)

ابوبصیر گوید: از امام صادق (علیه السلام) راجع به قائم (علیه السلام) پرسیدم. فرمود: 

وقت گزاران دروغ گویند. ما خانواده ئی هستیم که تعییم وقت نکنیم.

روایت دوم)

فضیل بن یسار گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: برای این امر وقتی هست؟

فرمود: وقت گزاران دروغ گویند، وقت گزاران دروغ گویند، وقت گزاران دروغ گویند. 

همانا موسی (علیه السلام) چون (در طور سینا) به پروردگار خود برای پیغام بردن وارد شد، قومش را وعده سی روز داد و چون خدا ده روز بر سی روز افزود، قومش گفتند: موسی با ما خلف وعده کرد، و کردند آنچه کردند(یعنی گوساله پرست شدند.) 

پس اگر ما خبری به شما گفتیم و طبق گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است و اگر به شما خبری گفتیم و برخلاف گفته ما واقع شد، بگوئید: خدا راست فرموده است تا دو پاداش گیرید.

شرح: اگر ائمه (علیهم السلام) درباره آن وقتی معین کنند و در آن وقت ظهور نکند، مربوط به موضوع بداء و امتحان خدای تعالی از بندگان  است تا مومنین واقعی و حقیقی آنها از منافقین و ریاکاران ظاهری مشخص و ممتاز گردند و کسی که اخبار بدائیه را تصدیق کند به واسطه صعوبت آن بر نفس انسان، خدا اجر و پاداش او را مضاعف و دو برابر می دهد. 

.

جلد 2

اصول کافی

.

ترجمه مصطفوی

اثبات امامت امام رضا علیه السلام

عبدالله بن مغیره گوید:

من واقفی مذهب بودم که به حج رفتم. چون به مکه رسیدم، شکی در دلم (راجع به مذهبم) خلجان کرد.

خودم را به #ملتزم (دیوار مقابل در خانه کعبه که مستحب است ، سینه و شکم را به آنجا چسبانیده و دعا کنند) چسبانیدم و گفتم: «بار خدایا! تو خواست و اراده مرا میدانی. مرا به بهترین دینها هدایت کن.» پس در دلم افتاد که خدمت حضرت رضا علیه السلام بروم. 

به مدینه آمدم و در خانه حضرت ایستادم و به غلامش گفتم : به آقایت بگو مردی از اهل عراق بر در خانه است.

آنگاه صدای حضرت را شنیدم که می فرمود: بفرما ای عبدالله بن مغیره! بفرما ای عبدالله بن مغیره.

چون مرا دید، فرمود: خدا دعایت را اجابت کرد و به دین خودش هدایتت فرمود.

من عرض کردم: گواهی دهم که توئی حجت خدا و امین او بر خلقش.

.

اصول کافی

ج2

.

ترجمه مصطفوی

مفضل بن عمر گوید: امام صادق (علیه السلام) درباره قول خدای عز و جلّ و «… زمانی که در صور دمیده شود.» فرمود: همانا امام  پیروز و پنهان از ما خاندان است و چون خدای عزذکره اراده کند که امر او را ظاهر سازد، در دلش نکته ای گذازد سپس ظاهر شود و به امر خدای تبارک و تعالی قیام کند. 

.

کافی ج2

ترحمه مصطفوی

. 

ابان تغلب گوید: اما صادق (علیه السلام) فرمود:

چگونه باشی(عقیده تو چیست نسبت به) زمانی که حمله سختی میان دو مسجد واقع شود؟ (اشاره به جنگ و پیش آمد مهمی دارد که میان مسجد کوفه و سهله یا مکه و مدینه واقع می شود) و علم و دانش مانند ماری که به سوراخ خود می رود، نور دیده شود و میان شیعیان اختلاف افتد و یکدیگر را دروغ گو خوانند و به صورت هم تُف اندازند.

عرض کردم : قربانت! در چنان وضعی خیری نیست.

حضرت سه مرتبه فرمود: تمام خیر در آن وضع است. (زیرا مردم امتحان می شوند و امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف ظهور می کند.)

کافی،ج2

ترجمه مصطفوی

حدیث اول) ضوء بن علی از مردی از اهل فارس که نامش را برده نقل می کند که؛

به سامراء آمدم و به در خانه امام حسن عسگری (علیه السلام) چسبیدم. حضرت مرا طلبید. من وارد شدم و سلام کردم.

فرمود: برای چه آمده ای؟

عرض کردم: برای اشتیاقی که به خدمت شما داشتم.

فرمود: پس دربان ما باش.

من همراه خادمان درخانه حضرت بودم. گاهی می رفتم، هرچه احتیاج داشتند از بازار می خریدم و زمانی که در خانه، مردها بودند، بدون اجازه وارد می گشتم.

روزی بر حضرت وارد شدم و او در اتاق مردها بود، ناگاه در اتاق حرکت و صدائی شنیدم. 

سپس به من فریاد زد: بایست! حرکت مکن.

من جرات درآمدن و بیرون رفتن نداشتم. سپس کنیزکی که چیز سرپوشیده ایی همراه داشت، از نزد من گذشت.

آنگاه مرا صدا زد که درآی.

من وارد شدم و کنیز را هم صدا زد. کنیز نزد حضرت بازگشت.

حضرت به کنیز فرمود:  از آنچه همراه داری، روپوش بردار.

کنیز از روی کودکی سفید و نیکو روی پرده برداشت و خود حضرت روی شکم کودک را باز کرد . دیدم موی سبزی که به سیاهی آمیخته نبود از زیر گلو تا نافش روئیده است.

پس فرمود: این است صاحب شما.

و به کنیز امر فرمود که او را ببرد. سپس من آن کودک را ندیدم تا امام حسن (علیه السلام) وفات کرد.

حدیث دوم) عبدالله بن صالح گوید که خود او آن حضرت را نزد حجر الاسود دید و مردم (برای بوسیدن حجر) نزاع و کشمکش داشتند.

آن حضرت می فرمود: به این وضع مامور نشده اند(بلکه اگر بوسیدن بدون مزاحمت ممکن شد باید ببوسند وگرنه به اشاره با دست اکتفا کنند)

حدیث سوم) شخصی از اهل مدائن گوید: من با رفیقم به حج رفته بودم. چون به موقف عرفات رسیدیم، جوانی را دیدم، نشسته و لنگ و روپوشی دربر کرده و نعلین زردی درپا دارد. لنگه و روپوش او به نظر من صد و پنجاه دینار ارزش داشت و علامت و اثر سفر در او نبود.

گدائی نزد ما آمد، او را رد کردیم. سپس نزد آن جوان رفت و سوال کرد، جوان چیزی از زمین برداشت و به او داد، گدا او را دعا کرد و زیاد و جدی هم دعا کرد. سپس جوان برخاست و از نظر ما پنهان شد.

ما نزد آن سائل رفتیم و به او گفتیم: عجبا! به تو چه عطا کرد؟

او به ما ریگ طلای دندانه داری نشان دادکه قریب بیست مثقال بود.

من به رفیقم گفتم: مولای ما نزد ما بود و ما ندانستیم. آنگاه به جست و جویش برخاستیم و تمام موقف را گردش کردیم و او را بدست نیاوردیم. سپس از جمعیتی که اطرافش بودند از اهل مکه و مدینه راجع به او پرسیدیم. 

گفتند: جوانی است علوی که هر سال پیاده به حج می آید.

کافی، ج2

ترجمه مصطفوی

اسماعیل بن مهران گوید: حضرت ابی جعفر (امام محمد تقی) علیه السلام دو مرتبه از مدینه به بغداد رفت، هنگام رفتن نخستین به حضرت عرض کردم: قربانت گردم من در این راه بر شما نگرانم، امر امامت پس از شما با کیست؟

حضرت با لبی خندان به من متوجه شد و فرمود: آن غیبتی که گمان می کنی، در این سال نیست.

چون نوبت دوم، آن حضرت را به سوی معتصم می بردند، نزدش رفتم و عرض کردم : قربانت گردم، شما بیرون می روید ، امر امامت پس از شما با کیست؟

حضرت به قدری گریست که ریشش تر شد. سپس به من متوجه شد و فرمود: در این سفر باید بر من نگران بود، امر امامت پس از من با پسرم علی است .

شرح: نوبت اول مامون عباسی امام جواد علیه السلام را از مدینه به بغداد طلبید و دخترش ام الفضل را به او تزویج کرد. حضرت همراه ام الفضل به مدینه بازگشت و پس از چندی مامون درگذشت و برادرش محمد معتصم جانشین شد. او حضرت را از مدینه طلب کرد و بدست زوجه اش ام الفضل مسمومش نمود.

اصول کافی، ج2

مصطفوی

.

.

نص بر امامت امام حسن عسگری (علیه السلام)؛

ابوهاشم جعفری گوید: بعد از مردن ابوجعفر (پسر بزرگتر امام هادی علیه السلام) خدمت آن حضرت بودم و با خود فکر می کردم و می خواستم به زبان آورم که : قصه ابوجفعفر. و ابو محمد (پسران امام هادی علیه السلام) مانند قصه ابوالحسن موسی بن جعفر واسماعیل پسران جعفر بن محمد علیهم السلام است؛ زیرا بعد از ابوجعفر، امامت ابومحمد علیه السلام انتظار می رفت (چنانچه بعد از وفات اسماعیل هم موسی بن جعفر علیه السلام شد.)

ولی پیش از آنکه من چیزی به زبان آورم امام هادی علیه السلام به من متوجه شد و فرمود: آری، ای اباهاشم! خدا را درباره ابومحمد علیه السلام بعد از ابوجعفر “بدا” حاصل شد نسبت یه انری که برای او شناخته نبود، چنانچه برای او بدا حاصل شد درباره موسی علیه السلام بعد از وفات اسماعیل نسبت به امری که به سبب آن حال او مکشوف گشت. و این مطلب چنان است که در خاطر تو گذشت. اگر چه اهل باطل بدشان آید.

پسرم ابومحمد پس از من جانشین من است، هرچه مردم احتیاج دارند علمش نزد او و ابزار امامت همراه اوست.

شرح: مقصود از “بدا” برای خدا این است که مردم از نظر ظاهر گمان نمی کردند با وجود ابی جعفر پسر بزرگتر امام هادی، امامت به حضرت عسگری علیه السلام رسد که برادر کوچکتر است. ولی خدا در علم مخصوص خود، امامت را برای او قرار داده بود و پس از وفات ابی جعفر مکشوف شد و همه فهمیدند که جانشین امام هادی ، امام حسن عسگری علیهما السلام است.

اصول کافی، ج2

مصطفوی

.

.

پدر خیرانی گوید: 

من در خراسان خدمت امام رضا (ع) بودم، که مردی به آن حضرت گفت: آقای من! اگر پیش آمدی کند، به که بگرویم؟

فرمود: به پسرم ابی جعفر.

امام رضا (ع) فرمود: همانا خدای تبارک تعالی عیسی بن مریم را به رسالت برگزید و صاحب شریعت تازه اش ساخت در سنی کمتر از ابی جعفر علیه السلام.

شرح: ظاهر آن است که حضرت عیسی (ع) در سه سالگی به رسالت مبعوث شده است، چنانچه سخن گفتن او پس از ولادت و زمانی که در گهواره بوده، صریح آیه قرآن کریم است. نبوت او در سن 7 سالگی بیان شده است.

اصول کافی، ج2

مصطفوی

دعای امام رضا علیه السلام در حق برادران خود

همانا ای برادرانم!

خدا می داند که من مشتاق دلخوشی شمایم،

خدایا! اگر تو میدانی که من صلاح ایشان را می خواهم و نسبت به آنها خوش رفتار و پیوند ساز و مهربانم.

در هر شب و روز مرا برای کارهای ایشان یاری کن و جزای خیرم بده

و اگر قصد دیگری دارم تو هر پنهانی را می دانی

مرا چنان که سزاوارم جزا بده اگر قصد بدی دارم جزای بد و اگر قصد خیری دارم جزای خیرم ده

خدایا! ایشان را اصلاح کن و کارهایشان را اصلاح کن و شیطان را از ما و آنها دور کن و آنها را بر اطاعتت یاری و به هدایتت موفق دار

همانا ای برادر! من خوشحالی شما را شائقم و به صلاح شما کوشایم و خدا نسبت به آنچه می گویم مورد اعتماد است.

.

.

اصول کافی جلد2، ص102

ترجمه مصطفوی

.

.

اوصاف امام رضا علیه السلام از زبان امام صادق علیه السلام

زید بن سلیط زیدی گوید: در بین راهی که به عمره می رفتیم به موسی بن جعفر علیه السلام برخوردم و عرض کردم: قربانت گردم، این مکان را که ما در آن هستیم به یاد می آورید؟

فرمود: آری! تو هم یادت می آید؟ عرض کردم: آری، من و پدرم شما را در اینجا ملاقات کردیم و امام صادق علیه السلام و برادران شما هم بودند. پدرم به امام صادق علیه السلام عرض کرد: پدر و مادرم به قربانت، شما همه امامان پاک هستید، ولی کسی از مرگ برکنار نمی ماند به من مطلبی بفرمائید که جانشین خود بازگویم تا گمراه نشود.

فرمود: آری ای ابا عبدالله (کنیه پدر زید است) اینان پسران منند و این سرور آنهاست. اوست که حکم  و فهم و سخاوت وشناسائی احتیاجات و اختلافات مردم را در امر دین ودنیایشان می داند و اخلاق و پاسخ دادنش نیکوست و او دری از درهای خدای عزوجل است و امتیاز دیگری دارد که از همه اینها بهتر است، پدر عرض کرد: آن چیست؟ پدر و مادرم به قربانت

حضرت فرمود: خدای عزوجل فریادرس  و پناه و علم و نور و فضیلت و حکمت این امت را از صلب او بیرون می آورد(یعنی امام هشتم علیه السلام) او بهترین مولود و بهترین کودک (زمان خود) است ، خدای عزوجل به وسیله او از خون ریزی جلوگیری کند و میان مردم آشتی دهد و پراکنده را گرد آورد و رخنه را اصلاح کند برهنه  را بپوشاند و گرسنه را سیر کند و هراسان را ایمن سازد؛ خدا به برکت او باران فرستد و بر بندگان ترحم کند او بهترین پیران و بهترین جوانان است، گفتارش حکمت و خاموشیش علم است؛ آنچه مردم در آن اختلاف دارند، فیصل دهد و پیش ازبلوغش بر فامیلش سروری کند.

.

.

اصول کافی جلد2 ص91 تا 92

ترجمه مصطفوی

.

.

نص بر امامت امام رضا علیه السلام

امام موسی کاظم علیه السلام درباره جانشین خود به یزید بن سلیط زیدی فرمود:

خبر امامت او (در خواب- مرآت-) از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بمن رسيده و خود او و معاصرينش را بمن نشان داده است، و او نيز تا از پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله و جدم على صلوات اللَّه عليه خبر نرسد بكسى از ما وصيت نكند .

 من در خواب ديدم كه همراه پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله انگشتر و شمشير و عصا و كتاب و عمامه‏ اى بود.

عرضكردم: يا رسول اللَّه! اينها چيست؟

 فرمود: عمامه رمز سلطنت خداى عز و جل است و شمشير رمز عزت خداى تبارك و تعالى است و كتاب رمز نور خداى تبارك و تعالى و عصا رمز نيروى خداست و انگشتر رمز جامع همه اين امور است.

سپس رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله بمن فرمود:

 امرامامت از تو بيرون رفته و بديگرى رسيده است (يعنى نزديكست بيرون رود و بديگرى رسد يا تعيين امام از دست تو بيرونست- مرآت-).

 عرضكردم: يا رسول اللَّه بمن بنما كه او كيست؟

 فرمود، من هيچ يك از امامان را نديدم كه از مفارقت امر امامت مانند تو بيتابى كند (گويا بيتابى حضرت بواسطه اين بود كه ميدانست فرزندانش پس از وى اختلاف كنند و شيعيانش دسته دسته شوند) اگر امر امامت از روى محبت و دوستى ميبود كه اسماعيل از تو نزد پدرت محبوبتر بود، ولى امام از جانب خداى عز و جل تعيين مى‏شود.

 سپس موسى بن جعفر عليه السلام فرمود: من تمام فرزندان زنده و مرده‏ام را بنظر آوردم، آنگاه امير المؤمنين عليه السلام بپسرم على اشاره كرد و فرمود: اين سرور آنهاست: او از من و من از اويم و خدا با نيكوكارانست.

موسى بن جعفر گويد: من (در خواب) متوجه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله شدم و گفتم: پدر و مادرم بقربانت، شما همه فرزندانم را يك جا گفتيد، بفرمائيد كداميك امامست؟ فرمود: آنكه با نور خداى عز و جل بنگرد و با فهمش بشنود و با حكمتش سخن گويد، درست ميرود و لذا اشتباه نكند، علم دارد و لذا نادانى نكند، حكمت و علم باو آموخته شده- آنگاه دست پسرم على را گرفت و فرمود: او اين است.

و چون خواستى (وصيت كنى) على را بطلب تا ترا (در حال زنده بودنت) غسل دهد و كفن پوشد، زيرا غسل دادن او ترا پاك كند و جز آن درست نباشد و اين سنتى است كه از پيش ثابت شده. و بايد (هنگام نماز ميت) تو در برابرش بخوابى و برادران و عموهايش را پشت سر او بصف كن و باو دستور ده كه 9 تكبيرتر تو بگويد (يعنى براى احترام و امتياز تو چهار تكبير بيشتر از نماز بر ميتهاى ديگر بگويد) زيرا وصيت او پا بر جا شده و در حال زنده بودنت متصدى كارهاى تو باشد. سپس فرزندانت را كه بعد او هستند گرد آور و بنفع او از ايشان گواهى بگير و خدا را هم گواه گير و همان خدا براى گواهى كافيست

يزيد گويد: سپس موسى بن جعفر عليه السلام بمن فرمود: مرا امسال ميگيرند و امر امامت با پسرم على است كه همنام دو على (از امامان گذشته) است: على اول على بن ابى طالب و على دوم على بن الحسين عليهم السلام است. فهم و خويشتن‏دارى و نصرت و دوستى و دين و محنت على اول و محنت و شكيبائى بر ناملايمات على دوم باو عطا شده است، و تا چهار سال بعد از مرگ هارون آزادى زبان ندارد.!

سپس بمن فرمود: اى يزيد! چون باينجا عبورت افتاد و او را ملاقات كردى- كه ملاقات هم خواهى كرد- باو مژده بده كه خدا پسرى باو خواهد داد، امين، مورد اعتماد و مبارك. و او بتو خبر دهد كه مرا در اينجا ملاقات كرده‏ئى آن هنگام تو باو خبر ده كه آن كنيزك مادر آن پسر كنيزيست از خاندان ماريه كنيز رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و مادر ابراهيم، و اگر توانستى سلام مرا بآن كنيز هم برسانى، برسان.

يزيد گويد: برادران على (بن موسى عليه السلام) اميد داشتند كه (در امامت) وارث موسى بن جعفر باشند.

اصول کافی، جلد2، ص 93_96

ترجمه مصطفوی

.

.

??نص بر امامت امام موسی کاظم علیه السلام

? حدیث اول

عیسی بن عبدالله گوید؛ به امام صادق علیه السلام عرض کردم: اگر پیش آمدی کند، من به که اقتدا کنم؟
حضرت اشاره به پسرش موسی کرد.
عرض کردم : اگر برای موسی پیش آمدی کند ، به که اقتدا کنم؟
فرمود: به فرزندش
عرض کردم : اگر برای فرزندش پیش آمدی کند و برادر بزرگتر و پسر کوچکتری از خود باقی گذارد، به که اقتدا کنم؟
فرمود: به فرزندش
سپس فرمود: تا ابد چنین است(یعنی پسر کوچک امام بر برادر بزرگتر امام مقدم است)
عرض کردم: اگر امام را نشناختم و جای او را ندانستم چه کنم؟
فرمود: می گوئی خدایا! من پیرو و دوستدار آن حجت زنده تو هستم که از فرزندان امام گذشته است ، همین تو را کافیست، ان شاء الله

?حدیث دوم

مفضل بن عمر گوید: امام صادق علیه السلام از ابوالحسن موسی علیه السلام یاد کرد -و او آن روز کودکی بود- و فرمود: این است همان مولودی که در خاندان ما ، مولودی پربرکتر از او برای شیعیان ما به دنیا نیامده است.

?حدیث سوم

صفوان جمال گوید: از امام صادق علیه السلام درباره صاحب امر امامت پرسیدم ، فرمود:
صاحب این امر بازی و بیهوده گری نکند. 
آنگاه ابوالحسن موسی که کودک بود و بزغاله ای مکی همراه داشت و به او می گفت : “پروردگارت را سجده کن"، آمد . امام صادق علیه السلام او را در آغوش کشید و فرمود: پدر و مادرم فدای کسی که بازی و بیهوده گری نکند.

.

.

اصول کافی
جلد 2

.

.

??نص بر امامت سجاد صلوات الله علیه

ابی جارود گوید؛ امام باقر علیه السلام فرمود:

چون هنگام شهادت حسین بن علی علیهما السلام فرا رسید، دختر بزرگترش فاطمه بنت الحسین علیه السلام را طلبید و کتابی پیچیده و وصیتی آشکارا به او داد . زیرا علی بن الحسین علیهما السلام مرضی از لحاظ معده داشت که در حال احتضارش می دیدند. سپس فاطمه آن کتاب را به علی بن الحسین علیهما السلام داد.
ای زیاد !
سپس به خدا آن کتاب به ما رسید .
زیاد گوید، عرض کردم: خدا مرا قربانت گرداند ، در آن کتاب چه نوشته است؟
فرمود:

“به خدا آنچه از زمان خلقت آدم تا به آخر رسیدن دنیا مورد احتیاج اولاد آدم است در آن است . به خدا که احکام حدود حتی جریمه خراش در آن ثبت است.”

?حدیث دوم؛

امام صادق علیه السلام فرمود:
چون امام حسین صلوات الله علیه به جانب عراق رهسپار گشت کتب و وصیت را به ام سلمه -رضی الله عنها- سپرد و چون علی بن الحسین علیه السلام به مدینه برگشت به او تحویل داد.

شرح؛

آنچه امام حسین علیه السلام به ام سلمه داد غیر از آنها بود که به فاطمه داد. شاید آنچه به ام سلمه داده همان وصیت سر به مهری باشد که از آسمان نازل شده است. مرآت ص 227

.

.

اصول کافی

جلد 2

.

.

??نص بر امامت امام محمد باقر علیه السلام

اسماعیل بن محمد گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: پیش از آنکه وفات علی بن الحسین علیهما السلام فرا رسد ، زنبیلی یا صندوقی را که نزد او بود ، بیرون آورد و فرمود: ای محمد! این صندوق را ببر .

پس آن را در میان چهار تن (که چهار طرفش را گرفته بودند) بردند . چون آن حضرت وفات کرد برادران امام باقر آمدند و ادعا کردند که از آنچه در میان صندوق بود، بهره ما را بده.
فرمود: به خدا که از بهره شما چیزی در آن نبود. اگر از بهره شما چیزی در آن می بودپدرم آن را به من نمی داد در آن صندوق، سلاح و کتب رسول خدا صلی الله علیه و آله بود.(که از علائم امام علیه السلام است).

?حدیث دوم

عیسی بن عبد الله از جدش نقل کند که علی بن الحسین علیهما السلام در حال احتضار که تمام اولادش گردش بودند به آنها متوجه شد آنگاه به محمد بن علی رو کرد و فرمود: ای محمد! این صندوق را به خانه خود بر،
سپس گوید؛ ولی در آن صندوق درهم و دینار نبود، بلکه پر از علم و دانش بود.

.

.

اصول کافی

جلد 2

.

.

??نص بر امامت امام جعفر صادق علیه السلام؛

عبدالاعلی گوید : امام صادق علیه السلام فرمود: پدرم آنچه در آنجا بود (از کتب و سلاح و نشانه های امامت) به من سپرد و چون وفاتش نزدیک شد، فرمود: گواهانی نزد من آور .
من چهار تن از قریش را که نافع –غلام عبدالله بن عمر- در میان آنها بود حاضر کردم .

پس فرمود بنویس:
این است آنچه یعقوب به پسرانش وصیت کرد؛ ” پسرانم! خدا برای شما این دین را برگزید، پس نمیرید جز اینکه مسلمان باشید” 132 سوره2_
و محمد بن علی بن جعفر بن محمد وصیت کرد و به او امر فرمود که او را در بردیکه نماز جمعه را با آن می خواند، کفن بپوشد و با عمامه خودش او را عمامه بپوشد و قبرش را چهارگوش سازد و به مقدار چهار انگشت بالا آورد و هنگام دفن بندهای کفن او را بگشاید .

سپس به گواهان فرمود: برگردید خدا شما را رحمت کند.
گفتم: ای پدر! در این وصیت چه احتیاجی به گواه گرفتن بود؟
فرمود: پسر جانم! نخواستم که تو ( در امر امامت یا کارهای وصیت) مغلوب باشی و مردم بگویند به او وصیت نکرده است ، خواستم که تو حجت و دلیل داشته باشی.

?حدیث دوم؛

سدیر صیرفی گوید: شنیدم امام باقر علیه السلام می فرمود: از جمله سعادت مرد این است که او را فرزندی باشد که شباهتی از خلقت و اخلاق و شمائلش در او درک شود و من شباهت خلقت و اخلاق و شمائلم را از این پسرم یعنی امام صادق درک می کنم.

.

.
اصول کافی
جلد2

.

.

?خطاب امام حسین به عایشه در زمان دفن امام حسن (علیه السلام)

محمد بن مسلم گوید شنیدم امام باقر علیه السلام می فرمود؛

…. امام حسین بر جنازه ( امام حسن علیه السلام) نماز گزارد و چون نمازش تمام شد داخل مسجدش بردند ، چون بر سر قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله نگهش داشتند ، به عایشه خبر بردند و به او گفتند بنی هاشم جنازه حسن بن علی علیه السلام را آورده اند تا در کنار رسول خدا صلی الله علیه و آله دفن کنند عایشه بر استری نشست و شتافت-او نخستین زنی بود که از دوران اسلام بر زین نشست- آمد و ایستاد و گفت:

“فرزند خود را از خانه من بیرون برید که نباید در اینجا چیزی دفن شود و حجاب پیغمبر صلی الله علیه و آله دریده شود.”

حسین بن علی صلوات الله علیهما فرمود:

“تو و پدرت از پیش، حجاب پیغمبر صلی الله علیه و آله را دریدید و تو در خانه پیغمبر کسی را آوردی که دوست نداشت نزدیک او باشد (مقصود ابوبکر و عمر) و خدا از این کار از تو بازخواست می کند.
همانا برادرم به من امر کرد که جنازه اش را نزدیک پدرش رسول خدا صلی الله علیه و آله ببرم تا با او تجدید عهد کند و بدان که برادر من از همه مردم به خدا و رسولش و معنی قرآن داناتر بود و نیز او داناتر از این بود که پرده رسول خدا صلی الله علیه و آله را پاره کند زیرا خدای تبارک و تعالی می فرماید : ” یا ایها الذین آمنوا لا تدخلوا بیوت النبی الا ان یوذن لکم”و تو بدون اجازه پیغمبر مردانی را به خانه او راه دادی .

خدای عزوجل فرماید:
یا ایها الذین آمنوا لا ترفعوا اصواتکم فوق صوت النبی” در صورتی که به جان خودم سوگند که تو به خاطر پدرت و فاروقش (عمر) بغل گوش پیغمبر صلی الله علیه و آله کلنگ ها زدی با آنکه خدای عزوجل فرماید:

“ان الذین یغضون اصواتهم عند رسول الله اولئک الذین امتحن الله قلوبهم للتقوی". .
به جان خودم که پدرت و فاروقش به سبب نزدیک کردن خودشان به پیغمبر صلی الله علیه و آله او را آزار دادند و آن حقی را که خدا با زبان پیغمبرش به آنها امر کرده بود، رعایت نکردند زیرا خدا مقرر فرموده که آنچه نسبت به مومنین در حال زنده بودنشان حرام در حال مرده بودنشان حرام است.

به خدا ای عایشه ! اگر دفن کردن حسن نزد پدرش رسول خدا صلی الله علیه و آله که تو آن را نمی خواهی از نظر ما خدا آن را جایز کرده بود، می فهمیدی که او به رغم انف تو در آنجا دفن میشد.

سپس محمد بن حنفیه رشته سخن به دست گرفت و فرمود: ای عایشه! یک روز به راستی بر استر می نشینی و یک روز بر شتر می نشینی! تو به علت دشمنی و عداوتی که با بنی هاشم داری نه مالک نفس خودت هستی و نه در زمین قرار می گیری.

عایشه رو به او کرد گرفت: پسر حنفیه! اینها فرزندان فاطمه اند که سخن می گویند دیگر تو چه می گویی!

حسین علیه السلام به او فرمود؛ محمد را از بنی فاطمه به کنا دور می کنی، به خدا که او زاده سه فاطمه است؛
1_ فاطمه دختر عمران بن عائد بن عمرو بن مخزوم(مادر جناب ابوطالب)
2_ فاطمه بنت اسد بن هاشم (مادر امیر المومنین)
3_ فاطمه دختر زائده بن اصم بن رواحه بن حجر بن عبد معیص بن عامر ( مادر جناب عبدالمطلب)

عایشه به امام حسین علیه السلام گفت: پسر خود را دور کنید و ببریدش که شما مردمی هستید که دشمنی می خواهید.
پس حسین علیه السلام به جانب قبر مادرش رفت و جنازه او را بیرون آورد و در بقیع دفن کرد.
.
.
اصول کافی
جلد2
.
.
“

?محمد بن مسلم گوید شنیدم امام باقر (علیه السلام) می فرمود:

چون وفات حسن بن علی علیه السلام نزدیک شد ، به حسین علیه السلام فرمود: “

برادرم! به تو وصیتی می کنم آن را حفظ کن چون من مردم ، جنازه ام را آماده دفن کن ، سپس مرا بر سر قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله ببر تا با او تجدید عهد کنم ، آنگاه مرا به طرف قبر مادرم علیها السلام برگردان سپس مرا در بقیع دفن کن و بدان که از عایشه به من مصیبتی رسد و منشاش آن است که خدا و مردم زشت کاری و دشمنی او را با خدا و پیغمبر و ما خانواده می دانند.”

چون امام حسین علیه السلام وفات یافت در همان جا روی تابوتش گذاشتند او را به محل مصلای پیغمبر صلی الله علیه و آله که بر جنازه ها نماز می خواند بردند، امام حسین علیه السلام بر جنازه نماز خواند…

?شرح؛
دلالت این روایت بر امامت امام حسین علیه السلام از این جهت است که امام حسن علیه السلام به او وصیت کرد و هم از این جهت که او بر جنازه ایشان نماز خواند که هر دو علائم امامت است.
حاج سید جواد مصطفوی
.
.
اصول کافی
جلد 2

.

.

?جابر گوید؛ امام باقر علیه السلام فرمود:

امیر المومنین علیه السلام به حسن وصیت کرد و حسین و محمد (بن حنفیه) علیهم السلام را با همه فرزندان و روسای شیعیان و خانواده اش بر آن وصیت گواه گرفت سپس کتاب و سلاح را تحویلش داد و به او فرمود:

“پسر جانم ! رسول خدا صلی الله علیه و آله به من امر فرمود که به تو وصیت کنم و کتابها و سلاحم را به تو بسپارم ، چنانکه رسول خدا صلی الله علیه و آله به من وصیت کرد و کتابها و سلاحش را به من سپرد و به من امر فرمود که به تو امر کنم چون مرگت فرا رسد آن را به برادرت حسین سپاری سپس متوجه پسرش حسین شد و گفت : رسول خدا صلی الله علیه و آله تو را امر کرد که آن را به این پسرت سپاری .”

 
سپس دست پسرش علی بن الحسین را گرفت و فرمود:

“پسر عزیزم از رسول خدا صلی الله علیه و آله به تو هم امر فرمود که آن را به پسرت محمد بن علی سپاری و او را از جانب رسول خدا صلی الله علیه و آله و من سلام رسانی
باز به پسرش حسن متوجه شد و فرمود: پسر جانم تو صاحب امر (امامت) و صاحب خونی اگر ببخشی حق داری و اگر بکشی فقط یک ضربت به محل ضربت بزن و کار ناروا نکن.

?امام صادق (علیه السلام):

چون علی صلوات الله علیه به کوفه رفت کتابها و وصیتش را به ام سلمه سپرد و چون امام حسن علیه السلام به مدینه بازگشت آنها را به او تحویل داد.

.

.

اصول کافی

جلد2

.

.

ادامه »

?حدیث اول؛ 

امام صادق علیه السلام فرماید:

رسول خدا صلی الله علیه و آله در دوران بیماری که در آن وفات یافت، فرمود: دوستم را نزد من حاضر کنید.
آن دو زن (حفصه و عایشه) به دنبال پدران خود فرستادند. چون نظر رسول خدا صلی الله علیه و آله بر آنها افتاد رو بگردانید و فرمود که دوستم را نزد من حاضر کنید.
پس به دنبال علی فرستادند. چون دیدارش به علی افتاد به او متوجه شد و حدیثش گفت و چون علی بیرون آمد آن دو نفر گفتند: دوستت به تو چه حدیث کرد؟
فرمود: هزار باب به من حدیث کرد که هر بابی مفتاح هزار باب است.

?حدیث دوم؛

یونس بن رباط گوید : من و کامل خدمت امام صادق علیه السلام رسیدیم . کامل به حضرت عرض کردم: قربانت گردم فلان شخص حدیثی روایت کند.

فرمود:  آن را بازگو.
عرض کرد: او گفت : رسول خدا صلی الله علیه و آله در روز وفاتش به علی علیه السلام هزار باب حدیث کرد و هر بابی مفتاح هزار حدیث بود که جمعا یک میلیون بار می شد.
فرمود: آری چنین بود.
عرض کردم: قربانت، آن بابها برای شیعیان و دوستان شما هم ظاهر شد؟
فرمود: ای کامل! یک باب یا دو باب آن ظاهر گشت.
عرض کردم: قربانت بنابراین از یک میلیون باب از فضل شما جز یک یا دو باب روایت نشده است؟
فرمود: توقع دارید که شما از فضل ما چه اندازه روایت کنید؟ شما از فضل ما جز یک الف غیر متصل روایت نکنید.

.

.

اصول کافی

جلد 2

.

.